Uygun mekanik özelliklere sahip lastik kompozisyonunun geliştirilmesi

Abstract

ÖZET Dünyamızda, başlangıçta çeşit olarak çok sınırlı olan malzeme kullanımı bilim ve teknolojinin gelişimine paralel olarak cins, değer ve kalite yönünden gelişmelere uğrayarak günümüzde çok büyük miktarlara ulaşmışlardır. Metal, tahta ve seramikten yapılmış maddeler ile birlikte bunların çok yerde yerine kullanılan plastikler ve türevlerinden olan lastikler endüstrideki yerini alarak insanlığın bir parçası olmuşlardır. Lastiğin kullanım sahasının çok geniş olması, bu sahaların gerektirdiği özelliklerinde farklı olması neticesini doğurmuştur. Mesela bir araba lastiği ile su hortumu farklı özelliklere sahiptir. Lastiğin ayakkabıcılıkta ve konfeksiyon eşyasında kullanılması ile başlayan lastik sanayi, motorlu taşıtların gelişmesiyle çok büyük önem kazandı. Dolayısıyla lastik üretiminde kauçuğun yanında, kauçuğa katılan katkı maddeleri de büyük önem taşır. Katkı maddeleri lastiğin özelliklerini geliştirmek ve lastiğe yeni Özellikler kazandırmak için kullanılırlar. Çinko oksit ve kurşun oksit ilavesiyle vulkanizasyon çabuklaştırılır. Çeşitli boyar maddelerle istenilen renkte lastikler üretilir. Havanın etkisine karşı ömrünü uzatmak için antioksidan adı verilen fenoller, aminler ve bazı tuzlar konulabilir, özellikle araç lastikleri üretiminde sağlamlığı artırmak için amorf karbon kullanılır. Yumuşaklık vermek için sitearik asit gibi maddeler ilave edilebilir. Makine kayışları ve basınca dayalı hortumlar yapmak için, sağlam kumaşlara lastik maddesi emdirilir. Lastik eldivenlerde yanmayı önlemek için amyant kollanılır. Yine sağlamlığı arttırmak için otomobil lastiklerinde olduğu gibi lastik araşma naylon iplikler veya çelik teller yerleştirilir. Lastik kauçuğa göre daha esnek ve daha fâzla uzama özelliğine sahiptir. Mekanik sağlamlığı daha fazla olup kolay kopmazlar. Isı ve elektriği iletmezler. Organik sıvılarda genellikle çözünmezler. Kimyasal maddelere karşı dayanıldı olup havada bozunmazlar. Bu çalışmada lastiğin türetildiği ana grup olan polimerler, hakkında ve lastiğin bir başka türevi olan plastikler hakkında genel bir bilgi verildikten sonra, lastiğin hammaddesi olan kauçuklar, kauçuk endüstrisi, üretim yöntemleri ve kaliteyi sağlamak için uygulanan testler belirtilmiştir. Deneyler bahsinde ise 19-farklı formül ile üretilen lastik numuneleri çekme-kopma-uzama,ozon,yoğunluk, Rheometre (Vulkanizasyon) ve aşınma testleri yapılmıştır. Bulunan sonuçlar kritik edilmiştir.

SUMMARY THE DEVELOPMENT OF RUBBER COMPOSITION WHtCH HAS APPRPRÎATE MECHANİCAL SPECÎALÎTÎES In out world, the use of material which was limited variety at the begiming has been improued with respect to kind, value and quality by developments in scienceand technology. Together with materials made made from metal, wood and ceramics; plastics which are used in many areas in place of the aboue materials and rubber which are used in the derivative of plastic have been a part of humanity by takingpart in industry. The wide fields of use of rubber brought about being different properties needed by mem. For example, tyre and rubber hose have diffent properties, Rubber insdurty that began by the use in shoe making and read-made clothes have been important since motor vihicles developed. Conseguentry in rubber production cautchouc is important as well as additiuities that are added it. Additive materials are used in order to improve properties of rubber and give it new properties. By adding zinc oxide and lead oxide bondung process is accelerated. Rubbers with differt colors are produced by using various pigment. In order to make the rubber durable against air; phenols called antioxidants, amines and some salts can be addet. Especially in the productionof vehicle tyre, amorphous carbon is used in order to increase strength. Inorder to give flexibility, materialslikestearic acid can be addetin order to make machine belt and hoses that is resistant to pressure, rubber material is sucked by strong fabric. In order to preuent rubber gloues from burning, asbestos is usedlnorder to incevase strength, like in automobil tyre, nylon fhereads or steel wires are located. Rubber has more flexibility and extention property than coutchouc. Because of more mechanical strength it does not break of. It does not conducts electricity. Usually it does not dissolved in organic solvents. It is resistant to chemiral material and doesn't decompose. In this study, after giving general information about polymers from which rubber derived and plastic which is another derivative of rubber, it has been. Stated about cautchouc that is raw material of rubber.cautchouc inductry,production methods and applied tests to provide gualhy.Inthe experiment section, on rubber samples produced 19-different formula drawing- breaking-extension, ozone,density,rheometer (boundung) and corrosion tests were done. Finally.results found were discussed. xiv