Bütünleşik MRP ve JİT sistemi

Abstract

ÖZET Anahtar Kelimeler : Malzeme İhtiyaç Planlaması (MRP), Tam Zamanında Üretim (JIT) Malzeme İhtiyaç Planlaması, envanter yatırımlarını minimize etmek, üretimi ve etkinliği artırmak ve alıcıya yapılan hizmeti geliştirmek amacıyla kullanılan bir yöntem çizelgeleme ve kontrol tekniğidir. JIT ise ürün ve süreçte sürekli iyileştirmeyi sağlamak, kaliteyi yükseltmek, makina ve ekipmanın uygun kullanımını sağlamak, üretim denetimini çalışanlara yaptırmak, stok seviyelerini daima az tutarak yer ve zamandan kazanmak amacıyla uygulanan bir yöntemdir. MRP ve JIT aynı tarihlerde (1960) geliştirilmesine rağmen MRP Amerika'da, JIT ise Japonya'da doğmuştur. MRP daha sonraları MRP I ve MRP U olarak gelişimini sürdürmüş, JIT'de bütün dünya firmaları tarafından kabul görmüştür. Her iki sistemin işleyici hariç, hedefleri bakımından birbirine benzeyen çok yönü vardır. Bu çalışmanın sonunda her ikisinin bir mukayesesi verilmeye çalışılacaktır, ama genel anlamda MRP envanter kontrol, JIT üretim kontrol ağırlıklıdır. Bu çalışmada her iki sistemle ilgili genel tariflerin yanında, kapsamları, amaçlan, yapılan, işleyişleri detaylı bir şekilde açıklanmaya çalışılmıştır. MRP hakkında hesaplamalara ait örnekler çözülmüş, JIT hakkında daha teorik bilgiler verilmiştir. JIT sisteminin küçük bir örnekle izah edilme zorluğundan dolayı bu doğal karşılanmalıdır. Her iki sistemin Türkiye'ye girişi geç olması ve bu konularda çalınmaların az olması nedeniyle, Türkiye'deki durum hakkında detaylı olmasa da bilgiler verilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın sonundaki çözümlere ait malzemenin standart zamanlan zaman etüdü sonucu tespit edilmiş, birim miktarlar ve parça numaralan afaki verilmiştir. Sonuç olarak şu denilebilir. MRP etkin bir envanter kontrol, JIT etkin bir üretim kontrol tekniğidir. XIV

ÖZET Anahtar Kelimeler : Malzeme İhtiyaç Planlaması (MRP), Tam Zamanında Üretim (JIT) Malzeme İhtiyaç Planlaması, envanter yatırımlarını minimize etmek, üretimi ve etkinliği artırmak ve alıcıya yapılan hizmeti geliştirmek amacıyla kullanılan bir yöntem çizelgeleme ve kontrol tekniğidir. JIT ise ürün ve süreçte sürekli iyileştirmeyi sağlamak, kaliteyi yükseltmek, makina ve ekipmanın uygun kullanımını sağlamak, üretim denetimini çalışanlara yaptırmak, stok seviyelerini daima az tutarak yer ve zamandan kazanmak amacıyla uygulanan bir yöntemdir. MRP ve JIT aynı tarihlerde (1960) geliştirilmesine rağmen MRP Amerika'da, JIT ise Japonya'da doğmuştur. MRP daha sonraları MRP I ve MRP U olarak gelişimini sürdürmüş, JIT'de bütün dünya firmaları tarafından kabul görmüştür. Her iki sistemin işleyici hariç, hedefleri bakımından birbirine benzeyen çok yönü vardır. Bu çalışmanın sonunda her ikisinin bir mukayesesi verilmeye çalışılacaktır, ama genel anlamda MRP envanter kontrol, JIT üretim kontrol ağırlıklıdır. Bu çalışmada her iki sistemle ilgili genel tariflerin yanında, kapsamları, amaçlan, yapılan, işleyişleri detaylı bir şekilde açıklanmaya çalışılmıştır. MRP hakkında hesaplamalara ait örnekler çözülmüş, JIT hakkında daha teorik bilgiler verilmiştir. JIT sisteminin küçük bir örnekle izah edilme zorluğundan dolayı bu doğal karşılanmalıdır. Her iki sistemin Türkiye'ye girişi geç olması ve bu konularda çalınmaların az olması nedeniyle, Türkiye'deki durum hakkında detaylı olmasa da bilgiler verilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın sonundaki çözümlere ait malzemenin standart zamanlan zaman etüdü sonucu tespit edilmiş, birim miktarlar ve parça numaralan afaki verilmiştir. Sonuç olarak şu denilebilir. MRP etkin bir envanter kontrol, JIT etkin bir üretim kontrol tekniğidir. XIV