Hikâyet-i Üveysü`l-Karanî/transkripsiyonlu metin-inceleme-dizin-tıpkıbasım

Abstract

Bu yüksek lisans çalışmasının konusunu Sabâyî mahlaslı bir müellif tarafından hicri 915 (miladi 1509) yılında yazılan Hikâyet-i Üveysü'l Karanî isimli eser oluşturmaktadır. Eser, Yemen'de yaşayan Veysel Karanî'nin Hazret-i Muhammed'e olan bağlılığını, onu görme arzusunu ve bu yoldaki maceralarını konu edinir. Dil özellikleri bakımından Eski Anadolu Türkçesinden Osmanlı Türkçesine geçiş dönemi özellikleri gösterir. Çalışmada eseri transkripsiyon alfabesi yardımıyla yeni Türk alfabesine aktardıktan sonra eserin diğer nüshaları aracılığıyla tenkitli metni oluşturuldu. İnceleme kısmında eserin dil özellikleri geçiş dönemini aydınlatabilecek şekilde sınıflandırılarak ele alındı. Metinde geçen tüm kelimeler belirlenip aldıkları ekler ve anlamları yazılarak eserin dizini oluşturuldu. İncelemeler sonunda metnin geçiş döneminin başlarında olduğu, hem Eski Anadolu Türkçesi hem de geçiş dönemine dair önemli dil özelliklerine sahip olduğu tespit edildi. Anahtar Kelimeler Hikâyet-i Üveysü'l- Karanî, Eski Anadolu Türkçesi, geçiş dönemi, Osmanlı Türkçesi, Sabâyî

The subject of the present master's thesis is constituted by the work titled Hikâyet-i Üveysü'l Karanî written in the year of Hegira 915 (Gregorian 1509) by an author under his pseudonym Sabâyî. The work mentions the loyalty of Veysel Karanî living in Yemen to Prophet Mohammed, his desire to see him and his adventures on this. It shows characteristics of transition period from Old Anatolian Turkish to Ottoman Turkish in terms of language properties. In the study, critical text was created through other copies of the work, after transferring to the new Turkish alphabet by the means of the transcription alphabet. In the review part, the language properties of the work were discussed by classifying to enlighten the transition period. All the words mentioned in the text were identified, their prefixes and suffixes and their meanings were written and the work was indexed. At the end of the examinations, it was found that the text was at the beginnings of the transition period and has important language properties of both Old Anatolian Turkish and transition period. Key Words Story Of Üveysü'l-Karanî, Old Anatolian Turkish, transition period, Ottoman Turkish, Sabâyî