Sarı Abdullah Efendi`nin Şerh-i Mesnevi (Cevahir-i Bevahir-i Mesnevi)`nin birinci cildinin eski harflerden Türkiye Türkçesi`ne aktarımı

Abstract

''Sarı Abdullah Efendi'nin Şerh-i Mesnevi (cevahir-i Bevahir-i Mesnevi)' sinin birinci Cildinin eski harflerden Türkiye Türkçesine Aktarımı'' başlığı adını taşıyan bu araştırma üç ana bölümden oluşmaktadır.1.bölümde Sarı Abdullah Efendi'nin hayatı, ailesi, bulunduğu yerler ile ilgili olarak kaynaklardan elde ettiğimiz bilgileri aktardık. Sonra ilmi ve edebi kişiliği ile ilgili eserlerini ve şiirlerine dair bilgi vermeye çalıştık. Sarı Abdullah Efendi'nin yaşamış olduğu yüzyılın genel durumunu anlamak için XVII. Yüzyıl Osmanlı Devleti'nin Genel Özellikleri hakkında bilgiler verdik. Sarı Abdullah Efendi'nin yaşadığı yüzyılın edebi yönden genel durumunu inceledik. XVII. Yüzyılda Osmanlı sahasında halk edebiyatı Osmanlı sahasında Türk şiirini etkileyen edebi üslupları tanıttık ardından bu yeni tarzların Türk edebiyatındaki temsilcilerine yer verdik2. bölümde eserin fiziki özellikleri hakkında bilgiler verdik. XVII. Yüzyıldaki Mesnevicilere, Mesnevi şerhleri ve şarihleri hakkında bilgiler verdik. Sarı Abdullah Efendi'nin eserinin XVII. Yüzyıl şerhleri arasında önemine değindik. Osmanlı sahasında yazılmış olan mensur eserlere de yer verdik.3. bölümde ise çalışmamızın esas konusu olan Sarı Abdullah Efendi'nin Cevâhir-i Bevâhir-i Mesnevî'sinin birinci cildini günümüz Türkçesine aktardık. Metinde Tercüme-i Hal ve Mukaddime'nin ardından 517 bölüm bulunmaktadır. Eser son bölümde Zamân-ı Sa'âdet'te olan Evs ve Hazrece kabîlelerinin hikâyesi ile son bulmaktadır.Abdullah Efendi'nin eserleri arasında en kıymetlilerden olan eser. Tercüme ve şerh olarak ele alınmıştır. Mevlâna'nın Mesnevî'sinin birinci cildinin beş cilt olarak yapılmış Türkçe Mensur tercüme ve şerhidir. Eser, IV. Murat' a takdim edilmiştir. Çok geniş bir tasavvuf ansiklopedisi mahiyetindedir.

This research titled as `The Transfer of the First Binding of Sarı Abdullah Efendi's Commentary of Mesnevi (Cevahir-i Bevahir-i Mesnevi) from Old Letters to Turkey Turkish` consists of three major parts. In the first part, we gave the information that we obtained from the resources regarding Sarı Abdullah Efendi's life and family as well as the places to which he had been. Then, we tried to present information related to his scientific and literary personality as well as his related works and poems. We also provided information on the general characteristics of the Ottoman Empire in Century XVII in order to understand the general situation of the century when Sarı Abdullah Efendi lived. We examined, in terms of literature, the general situation of the century when he lived. We introduced the folk literature and literary styles that affected the Turkish poem in the Ottoman realm in Century XVII. We also presented the representatives of these new styles in the Turkish literature. In the second part, we gave information about the physical characteristics of the Work. We provided the information on the persons who had addressed the Mesnevi, commentaries of Mesnevi and its commentators in Century XVII. We touched upon the importance of Sarı Abdullah Efendi's Work among the commentaries of Century XVII. We also mentioned about the prosaic works having been written in the Ottoman realm. In the third part, we transferred the first binding of Cevâhir-i Bevâhir-i Mesnevî of Sarı Abdullah Efendi to the contemporary Turkish language, which is the main subject of our study. The text has 517 parts following the parts of Biography and Introduction. The work ends with the story of Aws and Khazraj Tribes that were in the era of bliss.One of the most valuable works of Abduallah Efendi, this Work has been addressed as translation and commentary. The Work is the Turkish prosaic translation and commentary of the first binding of Mevlana's Mesnevi consisting of five bindings. The work was presented to Murad IV and it serves as a comprehensive Sufi encyclopaedia.