Mevlâna`nın Mesnevî-i Şerif ekseninde Cenâb-ı Hakk`ın zâtı ve sıfatlarıyla ilgili görüşleri

Abstract

`Mevlâna'nın Mesnevî-i Şerif Ekseninde Cenâb-ı Hakk'ın Zâtı ve Sıfatlarıyla İlgili Görüşleri` başlığını taşıyan bu araştırmada, sûfî düşünür Mevlâna'nın ilâhi sıfat anlayışı incelenmiştir. Bu tezin hazırlanmasının temel amacı, Mevlâna'nın İslam dünyasında tartışma konusu olan Yaradana nispet edilecek sıfatlar hakkındaki görüşlerini ortaya koymaktır. Çalışmamızın giriş bölümünde Hz. Mevlâna'nın hayatı ve eserleri hakkında kısaca bilgi verilmiş olup detaylı bir anlatıma başvurulmamıştır. `Kelâm Ekolleri ve Sûfilerin İlâhi Sıfatlar ile İlgili Görüşleri` başlıklı birinci bölümde; sıfat kavramı ve bu kavramın insan hayatındaki rolüne değinilmiş olup; mezhepler ve Tasavvuf Ehlinin Cenâb-ı Hakk'ın sıfatları ile ilgili görüşleri hakkında genel bilgi verilmiştir. Çalışmamızın ikinci bölümünde sıfatlar `nefsî`, `selbî`, `subûtî`, `fiilî` ve `haberi` sıfatlar başlıkları altında madde madde ele alınmış, her sıfatın tanımı yapılarak Kur'an-ı Kerim'de ilâhi sıfatların yer aldığı âyetlere de yer verilmiştir. Sonrasında o sıfata dair mezheplerin ve sufilerin görüşleri ele alınmış ve son olarak Mevlâna'nın ilâhi sıfat anlayışını ortaya koymak için Mesnevî'de Cenâb-ı Hakk'ın sıfatlarının yer aldığı beyitler tespit edilmiş ve yorumlanmıştır.

In this study titled as `Mevlâna's views on the Almighty's Rights and Adjectives of Allah Almighty on the Axis of Masnawî-i Sharif`, Sufi philosopher Mevlâna's understanding of the divine adjective was examined. The main purpose of this thesis is to reveal Mevlâna's views on the adjectives to be proportional to the God which is the subject of discussion in the Islamic world. In the introduction of our study Hz. Mevlâna's life and works were given as in brief information but no detailed description has been made. In the first chapter titled `Theological Schools and Sufis Views on Divine Adjectives`; the concept of adjective and its role in human life is mentioned. The general information about the views of the Sects and Sufism about the adjectives of the Allah Almighty is given. Attribute in the second part of the study `nafs`, `Selb`, `subut`, `factual` and `habari` adjectives discussed and itemized under their headings, the definitions of each adjective are made with in The Quran where also the signs involving divine adjectives are given.Afterwards, the views of the sects and sufis relating to each of the adjectives were discussed and finally the couplets containing the adjectives of Allah Almighty in Masnawî-i Sharif were determined and interpreted in order to reveal the divine understanding of Mevlana.