Sanat nesnesi ve mekan ilişkisi üzerine uygulamalar

Abstract

Mekan kavramı; mimarlık disiplininin temel kavramlarından olmakla birlikte diğer pek çok alanda üzerine tartışılır. Felsefeden, sosyolojiye, fizikten, estetiğe temel sorunsallardan biri olan mekan, farklı disiplinlerde gösterdiği anlam çeşitliliğini tarih boyunca sanat alanında da göstermiştir.Mekanın ifade alanının sorgusu bu tezle mümkün olmamakla beraber, tez kapsamında mekan ve mekanın sanat nesnesiyle ilişkisi sanat tarihi alanında üretilen ve tartışılan eserler çerçevesinde ele almak amaçlanmıştır.Sanat tarihi süresince kimi zaman temel konu olan mekan kimi zaman da alışılanın aksine ele alınmış, arazi sanatı döneminde olduğu gibi kullanımına yeni anlamlar getirilmiştir.1960?lar plastik sanatlarda eşzamanlı ve art arda gelen sanat hareketlerine sahne olmuştur. Bu çalışmada o tarihlerden günümüze sanatta mekan ve nesne ilişkisi tartışılacaktır. Mekanın sanat nesnesi üzerindeki etkisi çevresinde, sanat nesnesinin mekanla bütünlüğü irdelenecektir. 20.yyla birlikte yapıt-mekan ilişkisi de sorgulanmaya başlanmıştır ve bu dönem, sanat yapıtının çevresiyle kaynaşmasını sağlamıştır. Bu anlamda geleneksel olan izleyici anlayışı da, yerini deneyimleyen ve sanat yapıtının bir parçası olan izleyici modeline bırakmıştır.Tezin birinci bölümünde mekan kavramı sözlük anlamları ve genel anlamıyla açıklanmaya çalışılmış, mekanın sanat tarihindeki yeri ve sanat nesnesiyle olan ilişkisi üzerinde durulmuş konunun tarihsel gelişimi ve değişimiyle incelenmiştir. Bu bölümde sanat nesnesi başlığı altında, günlük nesnelerin sanatta varolma süreci ele alınmıştır. İkinci bölümde çalışmalarında farklı açılardan sanat ve mekan ilişkisini ele alan sanatçılar tartışılmıştır. Üçüncü bölümde kişisel uygulamalar açıklanmıştır.

Along with being one of the basic concepts of architecture discipline, the concept of space has been debated on in many other fields. Being one of the fundamental problems from philosophy to sociology, physics to aesthetics, space has this diversity of meaning in the field of arts as well as in other disciplines throughout the history.Although it has not been possible to question the whole field of the expression of space in this paper, it has been intended to discuss space and the relation of space with art object in the frame of the art works created within the art history and the art works that have been commented on. Throughout the art history, space, which sometimes has been the primary concern, has sometimes been dealt with off the charts and its usage has gained different meanings as it had during the period of land art.1960s witnessed some art movements that came simultaneously and one after another. In this paper, the relationship of space and object will be discussed from that time to present. Around the influence of space on the art object, the unity of art object with space will be examined. The relationship of art work and space has been being questioned since the beginning of the 20th century and this period provided art work to unite with its environment. In this sense, the traditional conception of the viewer has also left its place to the kind of viewer who is a part of the art work and experiencing it.Throughout the first section of this paper, the concept of space has been tried to be explained through its lexical and general meanings, the relationship of space with art object and its place in art history has been emphasized and examined along with its development and evolution throughout the history. In this section, under the title of art object, the existence process of everyday objects in the field of arts has been covered. In the second section, the artists who handle the art and space relation from different aspects have been discussed. In the third section, personal art works have been indicated.