Ergenlerde özgüven düzeyinin bazı değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ergenlerde özgüven düzeyinin çeşitli değişkenlerle ilişkisi ve farklı lise türlerinde nasıl farklılaştığının incelenmesidir. Araştırmada aynı zamanda ergenlerde özgüven düzeyi ile psikolojik iyi olma alt ölçeklerinden diğerleriyle olumlu ilişkiler ve yaşam amacı arasındaki ilişki incelenecektir. Bu amaçla araştırmanın kapsamına Kocaeli ilinde üç farklı lise türünde öğrenim gören 600 öğrenci dahil edilmiştir. Araştırma kapsamına dahil edilen öğrenciler tesadüfi örnekleme yoluyla seçilmiştir.Araştırmanın veri toplama araçları olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen ve çalışmaya katılanların demografik özellikleri ile ilgili verileri toplamak amacıyla hazırlanan kişisel bilgi formu, özgüven düzeylerini tespit edebilmek amacıyla Akın (2007) tarafından geliştirilen Özgüven Ölçeği, yaşam amacı ve diğerleriyle olumlu ilişkiler düzeylerini belirlemek amacıyla, Ryff (1989) tarafından geliştirilen ve Akın ve Abacı (2008) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan Psikolojik İyi Olma Ölçekleri kullanılmıştır.Özgüven düzeyleri düşük, orta ve yüksek olan ergenlerin yaşam amacı ve diğerleriyle olumlu ilişkiler düzeyleri arasında anlamlı bir farkın olup olmadığını belirlemek amacıyla elde edilen verilerin analizinde Tek Yönlü Varyans Analizi (One Way ANOVA) kullanılmıştır. Ayrıca özgüven ile diğerleriyle olumlu ilişkiler ve yaşam amacı arasında ne yönde bir ilişkinin olduğunu belirlemek amacıyla Pearson Momentler Korelasyon Katsayısına bakılmıştır. Bunun dışında demografik değişkenler ile özgüven arasındaki ilişkiler ise T-testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi tekniği ile analiz edilmiştir.Araştırma sonunda yapılan veri analizlerinden elde edilen bulgulara göre düşük, orta ve yüksek özgüven düzeyine sahip ergenlerin, diğerleriyle olumlu ilişkiler ve yaşam amaçları arasında anlamlı bir farklılığa ulaşılmıştır. Yine özgüven ile diğerleriyle olumlu ilişkiler ve yaşam amacı arasında pozitif bir ilişki bulunmuştur. Demografik değişkenlerden elde edilen verilerde cinsiyet, lise türü, sınıf düzeyi, kardeş sayısı, doğum sırası, kilo algısı ve disiplin cezası alıp almamaya bağlı olarak özgüven düzeylerinde anlamlı bir farklılaşma olmadığı bulunmuştur. Diğer değişkenlerden elde edilen verilerde ise yaş, sosyo-ekonomik düzey, algılanan ebeveyn tutumu, akademik başarı ve fiziksel görünüm algısına göre özgüven düzeylerinde anlamlı bir değişiklik gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın sonunda elde edilen bulgular psikolojik danışma ve rehberlikle ilişkilendirilmiş ve yapılacak diğer araştırmalar için öneriler tartışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Özgüven, Ergenlik, Yaşam Amacı, Diğerleriyle Olumlu İlişkiler

The purpose of this study is to search the relationship between the self confidence levels of the adolescents and different variables , and how it varies in different types of high schools. The relationship between the self confidence levels of adolescents ; and the ones `positive relation with others and `life goal which are the subscales of psychological well being is also to be dealed in this study. For this purpose, 600 students who were at different kinds of high schools at the province of Kocaeli were included in this research; and they were selected through random sampling.As the instruments of collecting data, a personal information form prepared by the researcher in order to collect data on the demographic characteristics of the participants who were involved in the research itself; the self-confidence scale developed by Akın (2007) to determine the self confidence levels of the participants; and `psychological well being scales which was developed by Ryff (1989) to make certain the levels of the relationship between `life-goal and `positive relation with others and adapted into Turkish version by Akın and Abacı (2008) were used in this study.One way ANOVA technique was used in the analysis of identifying whether there was a significant difference between life goals and the levels of positive relation with others of the adolescents with low, moderate and high self- confidence levels. Besides it, Pearson Correlation Coefficient was made use so as to determine what kind of a relation it was between life-goal and positive realtions with others. Moreover, the relationship between demographic variables and self-confidence was analyzed through using T-test and One way ANOVA technique.According to the findings of the research which were obtained after the data analysis, a considerable difference has been reached between `life-goals and `positive relations with others of the adolescents with low, moderate and high self-confidence levels. A positive relation is also found between self-confidence and the ones `positive relations with others and `lifegoal . According to the data obtained from the demographic variables of sex, type of school, grade level, number of sibling, order of the birth , perception of weight of oneself and having a disciplanary punishment or not, there isn't a noteworthy difference on the levels of their self confidence. But on the other hand, when the other variables of age, socio-economic status , perceived parental attitudes, academic success and perception of self-physical appearance are taken into consideration, it has been concluded that they all lead a significant change in the levels of their self confidence. At the end of the research, the findings are related with the psychology counseling and guidance, and suggestions for the other upcoming studies are discussed.Keywords: Self-confidence, Adolescent, Life Goal, Positive Relations with Others