Kosova Savaşı gazilerinin depresyon, anksiyete ve stres düzeylerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Kosova'da yaşayan gazilerin depresyon, anksiyete, düzeylerinin: cinsiyet, medeni durum, yardım alıp almama, kalıcı sakatlık, yakın kaybı, mesleki durum, sosyo-ekonomik durum ve eğitime göre farklılaşıp farklılaşmadığı belirlemektir.Araştırmanın örneklemini, 2014-2015 yıllar arasında Kosova'nın farklı bölgelerinde ikamet etmekte olan gaziler arasından tesadüfi örnekleme yoluyla seçilen gaziler oluşturmaktadır. Araştırma örneklemi 468'i erkek ve 87 kadın olmak üzere toplam 555 gaziden oluşmaktadır.Araştırmada ilişkisel tarama modelleri içinde yer alan ilişkinin varlığı ve derecesini belirlemek amacıyla korelasyon,t-testi, tek-yönlüvaryans analizi (ANOVA) ve tukey testi kullanılmıştır. Araştırmanın değişkenlerine ilişkin bilgi toplamak amacıyla, araştırmacı tarafından, ''Depresyon, Anksiyete ve Stres (DAS) Ölçeği'' Arnavutça formu geliştirilmiştir. Ölçme araçlarından elde edilen veriler gazilerin cinsiyet, medeni durum, yardım alıp almama, kalıcı sakatlık, yakın kaybı, mesleki durum, sosyo-ekonomik durum ve eğitime göre ayrı ayrı değerlendirerek, yorumlanmıştır. Veriler ''SPSS (Standart Program for Social Sciences) for Windows 20.0` paket programı aracılığıyla işlenmiş ve analizi yapılmıştır.Araştırma sonucunda; Kosova gazilerinin, cinsiyet, medeni durum, yardım alıp almama durumlarına göre depresyon, anksiyete ve stres düzeyleri arasında anlamlı bir farkın olmadığı tespit edilmiştir. Gazilerin; kalıcı sakatlık, yakın kaybı, mesleki durum, sosyo-ekonomik ve eğitim durumu açısından depresyon, anksiyete ve stres düzeyleri arasında anlamlı farklılıklar olduğu bulunmuştur.Kalıcı sakatlık değişkeni açısından depresyon, anksiyete ve stres puan ortalamaları arasında anlamlı düzeyde yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca elde edilen bulgulara göre evli ve boşanmış gazilerin depresyon, anksiyete ve stres arasında negatif yönde anlamlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular ışığında araştırmada elde edilen sonuçlar tartışılmış ve gelecek araştırmalar için önerilerde bulunmuştur.Anahtar Sözcükler: Kosova, Depresyon, Anksiyete, Stres, Gazi.

The purpose of this study is to determine the relationshipveterans living between depression and anxiety, and gender, marital status, get help or not, permanent disability, death of relative, professional status, sosyo-economic status and educational status.The sample of the study has been made for veterans living in different parts of Kosovo between 2014 and 2015. The sample of the study has been made for 555 veterans, including 468 male and 87 female.In the study has been used correlation, t test, one-way analysis of variance (ANOVA) and Tukey's test to determine whether or not relationship and level of the relationship. In the study has been developed Albanian form the scale of depression, anxiety and stress to collect data. The collected data has been interpreted evaluating veterans in terms of gender, marital status, get help or not, permanent disability, death of relative, professional status, sosyo-economic status and educational status. Data has been analyzed by SPSS 20,0 (Statistical Package for Social Sciences 20,0)The result of the study has been determined that there was no significant difference Kosovo veterans between gender, marital status, get help or not, permanent disability, and depression, anxiety and level of stress. But it has been found that there was significant difference Kosovo veterans between permanent disability, death of relative, marital status, sosyo-economic status and educational status, and depression, anxiety and level of stress. It has been determined that there was significant and high difference related to permanent disability between the score of depression, anxiety and level of stress. Also, according to the finding has been determined that there was significant and negative differencebetween married and divorce veterans and depression, anxiety and level of stress. The results, obtained from data has been discussed and has been offered suggestions.Keywords: Kosovo, Depression, Anxiety, Stress, Veteran.