Hayat bilgisi dersi bağlamında değerler eğitimi: Aile birliğine önem verme

Abstract

Bu çalışmanın amacı, hayat bilgisi dersinde öğrencilere çeşitli etkinlikler yoluyla ailesinin özel bir çevre olduğunu kavramasını, aile bireyleriyle iletişim kurarken iletişim becerilerini kullanabilmeyi, aile içerisinde problem çözme becerisini kullanabilmeyi, aile içerisinde işbirliği yapabilmeyi, aile içerisinde sorumluluklar alabilmeyi, aile bütçesine katkı sunabilmeyi, aile içerisinde saygılı davranışlarda bulunmayı ve saygılı davranışları gözlemlemeyi, ailesinde ve yakın çevresinde görgü kurallarına uyan davranışlar gösterebilmeyi, ailesi ile vakit geçirebilmeyi ve eğlenebilmeyi geliştirmek ve bunları davranış olarak sergilemesine katkıda bulunmaktır. Bu doğrultuda, `İlkokul 3. Sınıf hayat bilgisi derslerinde aile birliğine önem verme değeri bağlamında hangi etkinlikler yapılabilir? Bu etkinlikler sonucunda öğrenciler hangi beceri ve değerleri sergilerler?` sorularına cevap aranmıştır. Çalışma, nitel araştırma desenlerinden eylem araştırması ile yapılmıştır. Araştırmada çalışma grubunun seçiminde kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2016-2017 öğretim yılında, Kocaeli-Gebze'de bir devlet ilkokulunda eğitim görmekte olan 26 3. sınıf öğrencisi oluşturmuştur. Çalışmada veri toplama aracı olarak katılımlı gözlem, etkinlik formları, görüşmeler, video görüntüleri ve el yapımı ürünler kullanılmıştır. Verilerin toplanma süreci 4 hafta, 20 ders saatini kapsamıştır. Bu süreçte 26 ana etkinlik yapılmıştır. Verilerin analizinde betimsel analiz ve içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada çeşitleme stratejisi, uzman incelemesi ve derinlik odaklı veri toplama yöntemleri kullanılarak inandırıcılık (geçerlik) çalışmaları yapılmıştır. Çalışmada yapılan tüm etkinliklerin, öğrencilerin aile birliğine önem verme, sevgi, saygı, tasarruflu olma, sorumluluk, dayanışma gibi değerlerini geliştirmesine ve bu değerleri davranış haline getirmelerine katkı sağladığı görülmüştür. Bunun yanı sıra çalışmada uygulanan etkinliklerin öğrencilerin öz yönetim, iletişim, kaynakları etkili kullanma, araştırma, işbirliği gibi becerilerini geliştirmelerine katkı sağladığı gözlemlenmiştir. Araştırmanın bulguları ışığında, Milli Eğitim Bakanlığı'na aile birliğine önem verme değerinin programlarda yer alması, öğretmenlere etkinlik temelli değerler eğitimi uygulamaları yapmaları, ailelere ise çocuklarıyla daha çok vakit geçirmeleri ve onları önemsemeleri önerilerinde bulunulabilir. Anahtar Kelimeler: Hayat bilgisi dersi, değerler eğitimi, aile birliğine önem verme.

The aim of this study is to develop students' understanding their family to be a special environment, their using communicative skills while communicating with their families, their using problem solving skills and collaborating and taking responsibilities in the family, contributing to the family budget, behaving respectfully and observing respectful behaviours, showing behaviours of good manners in the family and immediate surroundings, spending time with their family and having fun, and to contribute to their displaying these as behaviours. Accordingly, answers for the questions of `What activities can be done in the context of the values of giving importance to family unity in primary school 3rd grade life studies lessons? Which skills and values do the students display as a result of these activities?` were sought. The study was conducted through an action research of qualitative research designs. In the study, convenience sampling method was used in the selection of the study group. The study group of the research was formed of 26 students in the 3rd grade, who were studying at a primary school in Kocaeli-Gebze in 2016-2017 academic year. In the study, participatory observation, activity forms, interviews, video images and handmade products were used as data collection tools. The gathering process of the data covered 4 weeks, 20 lesson hours. 26 main activities were done during this process. In the research, credibility (validity) studies were carried out using triangulation of the data, expert examination and depth-focused data collection methods. In the study. It was observed that all the activities contributed to the improvement of values such as giving importance to family unity, love, respect, thriftiness, responsibility, solidarity and transforming these values into behaviour. Besides, it was observed that the activities which were applied in the study contributed to the development of the students' skills such as self-management, communication, effective use of resources, research and cooperation. In the light of the research findings, it can be suggested to the Ministry of National Education that the value of giving importance to family unity should be included in the programs. Teachers should do activity-based values education applications and parents should spend more time with their children and care about them.Keywords: Life studies lesson, values education, giving importance to family unity.