Aile işletmelerinde strateji belirleme sürecinin karar modelleri açısından incelenmesi

Abstract

Bu tezin amacı, aile işletmelerinin strateji belirleme süreçlerinin karar modelleriaçısından incelemesi yapılarak strateji ile karar verme arasındaki bağlantılarıyakalamaktır. Bu çalışma ile Sakarya ilindeki aile işletmelerinin yönetim süreçlerindeyaşadıkları olumsuzlukların azaltılmasında olumlu bir katkı sağlanmasıhedeflenmektedir. Strateji Belirleme Sürecinin Karar Modelleri Açısındanİncelenmesini konu edinen araştırmanın temel sorusu; `Sakarya ilinde imalatişleriyle uğraşan Aile İşletmelerinde Strateji Belirleme Sürecini, Karar vermeModellerinin açıklama potansiyeli nedir?` sorusunu cevaplandırmaktır.Dünyadaki işletmelerin %65 ila %80'inin aile işletmesi olduğu (Bakan ve diğerleri,2006:332) fakat Türkiye'de bu oranın dünya ortalamasın çok üzerinde (%95) olduğubilinmektedir. Bu bağlanma araştırmamızın kapsamı, Sakarya ilinde faaliyet gösteren,parça, makine, gıda ekipman elektrik, inşaat sektörleri içinde imalat yapan, limited veanonim şirket statüsünde yapısal özellikleri olan ve imkanlarımız nispetinde incelemeimkânı bulabildiğimiz aile işletmeleridir. Örnekleme açısından Sakarya SanayiEndüstrisinde söz sahibi beş farklı lokasyonda faaliyet gösteren beş farklı sektördenbeş farklı işletme seçilmiştir.Birinci bölümde aile işletmesi ve strateji belirleme ile ilgili kavramsal çerçeveçizilmiş, aile işletmelerinin yönetim yapıları, kurumsallaşma araçları, stratejioluşturma ve yönetme uygulamaları ve strateji analiz yöntemleri incelenmiştir. İkincibölümde ise karar verme süreçleri ve karar verme modelleri açıklanarak aileişletmelerinde karar vermenin aşamaları aktarılmıştır. Üçüncü bölümde ise çokluörnek olay yöntemi ile doğrudan görüşmelerde elde edilen bulgulardan elde edilensonuçlar çözümlenerek, aile işletmelerinde strateji belirleme ve karar verme tekniklerikullanımı arasındaki bağlantıların, strateji belirleme ve karar verme eylemleriarasındaki bağlantı analiz edilmiştir.Araştırmada derinlemesine görüşmeler ile elde edilen verilerin değerlendirilmesibakımından içerik analizinin uygun olduğuna karar verilmiştir. Bu çalışmada sahaçalışması ile elde edilen verilerin içeriği Voyant Tools ve MAXQDA nitel analizprogramları ile analiz edilmiştir.Araştırmanın sonucu olarak; örnek olaylar bağlamında kullandıkları karar vermemodellerinin, strateji belirleme süreçlerini özellikle maliyet teması üzerindenaçıklayabilir olduğuna dair bulgulara rastlanmıştır. Strateji yönetimi ile karar vermeeylemleri arasındaki bağlantıyı değerler, ürün/hizmet, sermaye ve iş gücü faktörlerisağlamaktadır ve aile bağları ile yönetim kabiliyeti faktörleri strateji yönetimineözellikle etki etmektedir.

The purpose of this thesis is to determine the the link between strategy and decisionmaking by analysing strategy determination progresses in term of decision makingmodels. It is targetted that to make contribution to reduce immortalities during theirmanagement progresses of the family firms in Sakarya. The problematic point of theresearch based on analyzing the strategy determination in terms of decision makingmodels in family firms is to answer the question of `What is the potencial of thedecision making models to explain strategy determination in family firms inproduction industry in Sakarya?`.As it is know that the 65%-80% of the firms are family firms in the World and (Bakanand othes, 2006:332) but the ratio is more high at about 95% in Turkey. In thiscontext, the scope of our search is the the incorporate and limited companies (familyfirms) which act in parts, machine, food equipment, electrical goods and constructionindustries are located in Sakarya. Different five companies in five different industry atfive different locations have been chosen as sampling which have importance inSakaya manufacturing industry.In the first chapter, a conceptual framework is being drawn about family firms andstrategy determination, the management structure, stated the family firms, institutionalequipments, the applications for strategy and management and methods of analysis. Inthe second chapter the main issue is decision making and the steps of the decisionmaking that explained in family firms. The thirth chapter is based on the analysis ofthe datas which are gain from the field analysis in Sakarya by case study about thelinks or contradictions between strategy determination and decision making activities.In the research, it was decided that content analysis is appropriate for the evaluation ofthe data obtained through in-depth interviews. In this study, the content of the dataobtained by the case study was analyzed with Voyant Tools and MAXQDAqualitative analysis programs.As a result of the research; In the context of case studies, it is founded that thedecision making models which they used, could explain the strategy determinationprocesses especially through the theme of cost. The link between strategymanagement and decision-making actions provides values, product / service, capitaland labor factors, and family relations and management capability factors have aparticular impact on strategy management.