Sermaye şirketlerinde kar dağıtımı ve muhasebeleştirilmesi

Abstract

n ÖZET Günümüzde şirketler, hızlı bir gelişme ve büyüme sürecindedirler. Bu sürece bağlı olarak finansal yapılan da değişim göstermektedir. Şirketlerin değişen bu fınansal yapılan içinde en önemli kalemlerden biri de kârdır. Şirketler elde ettikleri dönem kârlarını iki şekilde değerlendirme durumundadırlar. Elde edilen kân işletmede bırakarak yeni yatırımlarda kullanma yoluna gitme, veya ortaklarına dağıtma. Bu çalışmada, şirketlerde kârın dağıtılması konusu incelenmeye çalışılmıştır. Şirketler bir faaliyet dönemi sonunda elde ettikleri kârlan Türk Ticaret Kanunu, Vergi Usul Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu, Borçlar Kanunu, Sermaye Piyasası Kanunu ve şirket ana sözleşmesi hükümlerini dikkate alarak dağıtmak zorundadırlar. Bunu yaparken ortakların ve üçüncü kişilerin çıkarlarım korumayı ve finansal yapıyı bozmamayı da dikkate alırlar. Kâr paylaşımında devlet, ortaklar ve şirketi temsil eden yönetim olmak üzere üç ayrı taraf olduğu söylenebilir. Ortaklar ve şirket yönetimi, şirket çıkarları konusunda çoğunlukla aynı yönde hareket etseler de, kâr dağıtımı konusunda bazen fikir ayrılığına düşebilmektedirler. Devlet ise kârdan, vergi yoluyla pay almanın yanısıra, düzenleyici otorite konumundadır. Devletin kâr dağıtımı konusunda yapmış olduğu düzenlemeler genellikle alt sınırlan belirlemektedir. Bu çalışmada, sürekli değişen mevzuat ile karmaşık bir durum alan kâr dağıtımı ve muhasebeleştirilmesi konusu incelenmiştir.

m ABSTRACT Today, companies are in a process of rapid progress and growth. Depending on this process, the financial structure of companies has been changing, too. In this changing financial structure of companies, profit is one of the most important items. Companies show a tendency to evaluate their profit in two different ways: To retain the earned profit in the company and find ways for new investments; or to distribute the profit to the shareholders. In this study, distribution of profit is analysed. At the end of each accounting period, companies in Turkey have to distribute their profits in accordance with Bussines Law, Tax Law, Capital Market Law, Income Tax Code, Corporate Tax Code and its own company regulatious. While doing this, they try to protect the interests of the third parties, the interests of their shareholders as well as financial condition of the firm.. It can be said that in profit distribution there are three parties such as state, shareholders and board of directors of the firm. Shareholders and board of directors usually acts together most of the time, but sometimes they disagree with each other. The government get its share as a tax from firm's profit and it regulates the distribution by means of many laws. The regulations usually establish the lower boundry of the distributable profits. In this study, the subject of profit distribution and its accounting in Turkey which ever becomes more complex because of changing regulations, is analysed.