Türkiye`de yoksulluğun boyutları ve finansal krizlerin yoksullaşmaya etkileri

Abstract

ÖZET Bu çalışmanın amacı, finansal serbestleşme sonrasında Türkiye'de yaşanan 1994 ve 2001 krizlerinin yoksulluk üzerine etkilerini ortaya koymaktır. Bu amaçla, 1994 ve 2001 Hane Halkı Gelir Tüketim Harcamaları Anketleri kullanılmış ve minimum gıda sepeti, temel ihtiyaçlar yaklaşımı ve medyan geliri yansı yaklaşımına göre yoksulluk sınırlan hesaplanmıştır. Ayrıca gini katsayısı hesaplanmış ve Türkiye'de 1994 ve 2001 yıllan arasında yoksulluğun boyutlarının ve gelir dağılımındaki adaletsizliğin arttığı tespit edilmiştir. Çalışmada ayrıca, 1994 ve 2001 Halkı Gelir Tüketim Harcamaları Anketleri verilerinden frekans dağılımları yardımıyla yoksul kesimin hane halkı büyüklüğü, yaş kompozisyonu, hane halkı reisinin eğitim durumu, çalıştığı sektör, işteki durumu ile yoksulluğu arasındaki ilişkiler ortaya konulmuştur. Çalışmada son olarak, 1994 ve 2001 yıllarında yaşanan krizlerin enflasyon, negatif ekonomik büyüme oranlan ve işsizlik kanallarıyla yoksul kesim üzerinde yarattığı olumsuz etkiler tespit edilerek, bu etkiler sonucunda krizlerin yoksulluğu arttırdığı ve derinleştirdiği belirlenmiştir. Devletin ise, yoksullukla mücadelede etkin politikalar geliştiremediği ve uyguladığı politikalar ile en alt gelir grubu ile en üst gelir arasındaki farkın açılmasına neden olduğu, yapılan analizlerle ortaya konulmuştur.

ABSTRACT The purpose of this study is to present how the 1994 and 2001 economic crisis following financial liberalization affected poverty in Turkey. In this pursuit, Household Income Consumption Surveys for 1994 and 2001 have been used and parameters of poverty have been calculated according to minimum food requirements, basic needs and semi-median income approaches. In addition, by calculating the gini coefficient the study has revealed that the extent of poverty has increased and the inequality in income distribution in Turkey has intensified between 1994 and 2001. Also, by deriving the frequency distribution from the Household Income Consumption Surveys in 1994 and 2001, the study exposes the relationship between poverty and working conditions as well as the education level of the head of the household, his/her employment sector, the size and the age composition of the household for the poverty struck segments in Turkey. Finally the research concludes that poverty has increased and deepened as a result of the negative impact of the 1994 and 2001 crisis, with respect to inflation, negative economic growth rates and increasing unemployment. The state has not generated effective policies to combat poverty and the policies implemented resulted in the expansion of the gap between the high-income and low-income segments of the society.