1980 sonrası Türkiye`de sosyal demokrasi: CHP örneği

Abstract

ÖZETDünyada, sanayi devrimi sonrasında ortaya çıkan siyasal gelişmelerin enönemlilerinden birisi olan Sosyal Demokrasi, 19. yüzyılın sonlarında başladığıevrimleşme sürecini, 20. yüzyılın ortalarında tamamlamıştır.kinci Dünya Savaşı öncesinde Keynesçi ekonomik uygulamalarla Avrupaülkelerinde varlığını iyice ağırlaştıran Sosyal Demokrasi, 1980'li yıllara geçen süredeiktidar olmuştur. 1980'den sonra liberal ekonomi politikalarının yaygınlaşmasıylaSosyal Demokrasi'nin Avrupa'da kısa süreli gerileme veya duraklama diyebileceğimizdönemi başlamıştır. Bu dönem içinde, küreselleşme politikaları ve Sovyetler Birliği'nindağılması, Sosyal Demokrasi'yi yeni arayışlara yöneltmiş ve Üçüncü Yol kuramıortaya çıkmıştır.20. yüzyılın başlarında Sanayi Devrimini tamamlayıp gelişmesini hızlandıranAvrupa, yeni siyasal kavramlarla tanışırken Türkiye; Osmanlı mparatorluğu'nunküllerinden Türkiye Cumhuriyeti'ni kurmuştur. Cumhuriyetin kuruluşunu hazırlayanCumhuriyet Halk Partisi, 27 yıl boyunca Türkiye'yi tek parti rejimiyle yönetirken;dönem dönem devletçi ekonomik uygulamalara da imza atmıştır. CHP, kendikararıyla Türkiye'de çok partili sisteme geçtikten sonra iktidarı kaybetmiş; muhalefetyıllarında gerek yapısal ve gerekse ideolojik arayışlarını sürdürmüştür.1970'li yıllara gelirken Ortanın Solu, sonraki süreçte Demokratik Sol ve SosyalDemokrasi kuramlarıyla tanışan CHP; 1970'li yılların ortalarında büyük birperformansla iktidar olmuştur.1980 askeri darbesinden sonra kurulan sol partiler CHP'nin devamı politikalarıbenimsemiş; 1992'de tekrar açılan CHP siyaset sahnesine dönerken; hem yapısalhem de ideolojik sorunlarını taşımıştır. Bütün Avrupa'da neredeyse sosyal demokratpartiler iktidar yada iktidar ortağı iken Türkiye'de solun oyları hızla erimekte veTürkiye solu kimlik arayışını sürdürmektedir.VII

SUMMARYSocial democracy is one of the most important political developements in the world,and its evolution which began in the late 19th century and completed in the middle ofthe 20th century.Before the II.World War, social democracy caused throughly in European countrieswith Keynes?s economical applications, and than in the 1980?s it came on power.After 1980, liberal economical politics had become widespread, social democracybegan to be regression and unproductive for a short term. In this term, socialdemocracy pointed new searches because of Soviet Union dispersion and globalpolitics. Than the third way appeared.At the beginning of the 20th century Europe which completed industrial revolution,while meeting new political concepts, Turkish Republic has come forth from theashes of the Ottoman Empire. Republican party that prepared establishment ofTurkish Republic, while ruling Turkey for 27 years as a unique party; term by termhas signed govermental economical applications. CHP after passing the multi-letarelsystem by its desicion has lost power and has continued both structural andideological new searches during the opposition years.CHP, while coming to 1970?s that has met first Central Left, than Democratic Left andSocial Democracy nstitutions; has come on power in the middle of 1970s with agreat performance.The Left Parties which were established after the 1980?s coup have appropriated thepolitics which follow CHP; CHP which was re-opened in 1992, while returning to thepolitical stage; has carried its both structural and ideological problems. ThroughoutEurope nearly all Social Democratic Parties have become on power or partner; theleft votes in Turkey decreasing rapidly and Turkish Left has been continuing itsidentity search.VIII