Enflasyonun mali tablolar üzerindeki etkileri ve bu etkilerin mali analize yansımaları

Abstract

ÖZET Türkiye'de enflasyon, uzun yıllardan beri en önemli ekonomik sorunlardan biri olarak ağırlığını korumakta ve arzulanan hedeflerden uzak bir seyir izlemektedir. Günümüz Türkiye'sinin en çok tartışılan ekonomik sorunlarından olan yüksek enflasyon, en küçük toplumsal birimden, en büyük ekonomik birime kadar tüm kişi ve kurumları etkilemektedir. Bir ekonomik olgu ve sorun olarak enflasyonun bilanço, gelir tablosu ve diğer finansal tablolar üzerindeki olumsuz yöne etkileri söz konusudur. Yüksek enflasyonun var olduğu ekonomilerde, tarihi maliyet esasına dayalı muhasebe sistemlerinden elde edilen finansal tablolardaki bilgiler, işletmelerin finansal durumunu ve faaliyet sonuçlarını doğru ve gerçeğe uygun olarak yansıtmaktan uzaklaşır. Enflasyon dönemlerinde finansal bilgiler güvenilir olmadığı gibi karşılaştırılabilirlik özelliğini de kaybeder. Finansal duruma ve faaliyet sonuçlarına ilişkin bilgilerin gerçeğe uygun olmaması ve karşılaştırılabilir olma Özelliğini kaybetmesi bu bilgileri kullanarak çeşitli kararlar alan yönetimi, ortaklan, yatırımcıyı, devleti ve diğer ilgilileri yanıltır. Mali analize esas teşkil eden finansal tablolar, enflasyon dönemlerinde gerçeği yansıtmadığından bu tablolardan yararlanılarak yapılacak analizlerle alınacak kararlar sağlıklı olmayacaktır. Mali analizde, finansal tabloları önceki yıllarla karşılaştırarak, en son dönemde işletmelerde meydana gelen değişiklikleri ve bu değişikliklerin nedenlerinin açıklanması gerekmektedir. Bu açıklamaların bir anlam ifade edebilmesi için enflasyonun finansal tablolara etkisinin göz önünde bulundurulması gerekir. Enflasyonun finansal tablolardaki etkilerini giderebilmek için, tarihi maliyetlerle ( paranın nominal değerleriyle ) düzenlenmiş finansal tabloların, enflasyon etkisinden arındırılarak ( paranın satın alma gücü değeriyle) ifade edilmesi gerekmektedir. Böyle bir ifadelendirmede finansal tablolar gerçek veya gerçeğe yakın bilgiler taşıyacak ve böylece ilgili kişi ve kurumlara yararlı bilgiler üretilmiş, onların sağlıklı analiz ve karşılaştırma yapmalarına olanak sağlanmış olacaktır. IV

SUMMARY Inflation in Turkey, keeps to have been one of the most difficult problems for long years and has seen that is far away from being to be haped. The inflation which is the most discussed problem in Turkey now has affected all of the economic units from smallest to the largest including at people and the institues. It is in question that the infilation's being bad effects on the balance sheet, in come table and the other financial tables as an economial fact and problem. In economies that have high inflation, information is get from accountoncy systems, on which is financial tables, is based on historical ost value, digresses to raflect the financial position of the enterprises and the results of the activities. Financial informations is not trutworthy but also the property of being compared. And all these facts above mislead the management, associates, invertes soverment and other those concerned who take decisions using these informations financial tables that constitute to fiscal analysises occur badly for not reflecting the decisions that are utilized from the tables that will be taken by the analysises. Comparing the financial tables according to the previous years, it should be explained the changes that take place in the last tern enter prises and reasons of those changes in fiscal analysis. It should be taken into consideration of the effects on the inflations financial tables so as to express a meaning of these explanations. It should be expressed purifyihg the value of purchasing power from the inflation's effect of financial table nominal irated (the values of money) arranged by historical costs to dissolve the influences on the inflation's financial tables. In such expressions the financial tables will convey real as real infermations and so it will be supplied to concesned people institues. It will have been produced useful informations for comerned people and instutes. It will be supplied the possibility so as then to make good analysis and comporision. V