Orman mühendislerinin kendini gerçekleştirme ve iş doyum düzeyleri

Abstract

Bu araştırmanın amacı orman mühendislerinin kendini gerçekleştirme ve iş doyum düzeyleri arsındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma, Orman Bakanlığfnın Ankara, İstanbul, Kocaeli ve Adapazarı il merkezlerindeki kurumlarında görevli 203 orman mühendisi üzerinde yapılmıştır. Araştırmada, bilgi toplama aracı olarak; Everest L. Shostrom'un geliştirdiği, ilkin, Kuzgun'un Türkçe'ye uyarladığı ve Akbaş (1989) tarafından tekrar Türkçe'ye çevirisi, geçerlik ve güvenirliği yapılan Kişisel Yönelim Envanteri (Personal Orientation Inventory) kullanılmıştır. Aynı şekilde Şahin ve Durak-Batıgün (1994) tarafından hazırlanan İş Doyumu Ölçeği ve araştırmacı tarafından tez danışmanı kontrolünde hazırlanan Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Kişisel Yönelim Envanterinin iki temel alt ölçeği (Z) Zamanı İyi Kullanma ve (D) Desteği İçten Alma ölçeklerinden elde edilen puanlar araştırmada değerlendirilmiştir.Buna göre (Z) Zamanı İyi Kullanma ve (D) Desteği İçten Alma puanlan toplamı kendini gerçekleştirme düzeyini belirlemiştir. Aynı şekilde İş Doyumu Ölçeğinin altı alt ölçeğinden elde edilen puanlar iş doyum düzeyini belirlemiştir. Araştırmanın bağımsız değişkenleri cinsiyet, yaş, medeni durum, hizmet sınıfi, görev, görevli olunan birim, öğrenim düzeyi, hizmet süresi, mesleğin doyum sağlayıcı özelliği, meslekte üzüntü yaratan davranıştır. Bulguların istatistiksel analizinde SPSS 10.01 For Windows paket programı (Statistical Packages For Social Sciences) kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan bağımsız değişkenlere ait frekans ve yüzdeler bulunarak tablolar oluşturulmuştur. Elde edilen verilerin analizinde X, S, F, t ve 'Scheffe' testi kullanılmıştır. Denenceler sınanırken; ikili karşılaştırmalarda t-testi, çoklu grupların karşılaştırılmalarında tek yönlü varyans analizi yapılmış, analiz sonucunda elde edilen F değeri, (.05 düzeyinde ) anlamlı farklılık verdiğinde bu farkın hangi gruplar arasında olduğunu tespit etmek için 'Scheffe' testi uygulanmıştır. Bulgulara göre bulunan değerler (P) <.05 ise anlamlı fark vardır. xnıAraştırma bulgularına göre orman mühendislerinin, 1-KG düzeyleri ile yaşlan arasında anlamlı bir farklılık bulunmuş 31-40 yaş grubundakilerin KG düzeylerinin diğer yaş grubundakilerden yüksek olduğu saptanmıştır, İD düzeyleri ve yaşlan arasında ise anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. 2-KG ve İD düzeyleri ile görevler arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Mühendislerin KG düzeylerinin ve yönetici görevindekilerin İD düzeylerinin diğer görevlerdekilerden yüksek olduğu saptanmıştır. 3 -KG düzeyleri ile görevli olduklan birim arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Milli Parklar ve Av- Yaban Hayatı Genel Müdürlüğü'nde görevli olanların diğer birimlerdekilere göre KG düzeylerinin yüksek olduğu saptanmıştır. İD düzeyleri ve görevli olunan birim arasında ise anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. 4-KG ve İD düzeyleri ile hizmet süreleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. 11-20 yıl hizmet süresi olanlann KG ve İD düzeylerinin diğer gruptakilere göre yüksek olduğu saptanmıştır. 5-KG ve İD düzeyleri ile mesleğin doyum sağlayıcı özelliği arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur.Mesleğin doyum sağlayıcı özelliğini 'çalışma koşullan' olarak görenlerin KG düzeylerinin, mesleğin doyum sağlayıcı özelliğini 'mesleki ilgi ve yetenek' olarak görenlerin İD düzeylerinin diğerlerinden daha yüksek olduğu saptanmıştır. 6-KG düzeyleri ve meslekte üzüntü yaratan davranış arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. İD düzeyleri ve meslekte üzüntü yaratan davranış arasında ise anlamlı bir farklılık bulunmuştur. 'Ödüllendirilmemeyi' meslekte üzüntü yaratan davranış olarak görenlerin İD düzeylerinin diğerlerinden daha yüksek olduğu saptanmıştır. 7-KG düzeyleri ile görevli olunan il merkezi arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Kocaeli il merkezinde görevli bulunanların KG düzeylerinin diğer illerde görevli bulunanlara göre yüksek olduğu saptanmıştır. İD düzeyleri ve görevli olunan il merkezi arasında ise anlamlı bir farklılık bulunmamıştır.

This study aims to examine the relation between the levels of self- actualization and job-satisfaction of the forestry engineers. The study has been carried out on 203 forestry engineers who are employed in the provincial offices of the Ministry of Forest in Ankara, Istanbul, Kocaeli and Adapazarı. In this study as information compiling tool, Personal Orientation Inventory by Everest L. Shostrom which was first adapted for Turkish by Kuzgun and later translated into Turkish and validition and reliance provided by Akbaş (1989) has been used. Also Job-Satisfaction Scales by Şahin and Durak-Batıgün (1994) and Personal Data Sheet by the researcher under supervision of thesis advisor have been utilized. The points taken obtained form scales of (t) using the time well and (S) providing the support internally which are two basic sub-scales of the Personal Orientation Inventory have been evaluated in the study. In this regard, total of points from (t) using the time well and (S) providing the support internally have determined the level of self-actualization. Similarly, the points obtained from six sub-scales of Job Satisfaction Scale have determined the job satisfaction level. The independent variants of the study are following; sex, age, marital status, service class, duty, unit in which being on duty, education level, service time, the satisfaction feature of the profession, and behavior causing worry in the profession. As for the statistical analysis of the findings, SPSS 10.01 For Window package program (Statistical Packages For Social Sciences) has been used. The frequency and percentages belonging to the independent variants used for the research are found out and tables are produced. X, S, F, t and 'Scheffe' test are used in analysis of obtained data. During verification of hypothesis t-test for comparisons and single-way variance analysis for multi-group have been used. When F value obtain at end of the analysis has a significant difference of.05 level, 'Scheffe' test has been applied in order to determine groups among which there are significant differences, if the values obtained on findings are (P) <.05, there is a significant difference. XV }f,,,livsk&According to the research discoveries of forestry engineers the following was found ; 1. A significant different is found between SA levels and ages, and it has been determined that SA levels of those involved in 3 1 to 40 age group are higher than those involved in the other age groups and no significant different has been found between their JS levels and ages. 2. A significant difference between S A and J S levels and duties has been found. It has been determined that S A levels of engineers and JS levels of managerial staff are higher than that of those working on the other duties. 3. A significant difference between S A levels and the units in which they are on duty has been found. It has been determined that SA levels of those who are employed in National Parks and Hunting-Wild Life General Directorates are higher in compare those who are in the other departments. No significant difference is found between JS levels and the unit in which they are on duty. 4. A significant difference between SA and JS levels and service times has been found. It has been determined that S A and JS levels of those who have 1 1 to 20 years of service life are higher in compare to those involved in the other groups. 5. A significant difference between S A and J S levels and the satisfaction feature of the profession has been found. It has been determined that SA levels of those who consider the satisfaction feature of the profession as 'working conditions' are higher than JS levels of those who consider the satisfaction feature of the profession as 'professional interest and capability' 6. No significant difference between SA levels and the behavior causing worry in the job can be found. However a significant difference between JS levels and the behavior causing worry in the job is found. It has been determined that JS levels of those who consider the 'not being awarded' as a behavior causing worry in the profession are higher than that of the others. 7. A significant difference between SA levels and the province in which they are on duty has been found. It has been determined that S A levels of those who are on duty in Kocaeli provincial office are higher than that of those who are on duty in the other provinces. No significant difference is found between JS levels and the province in which they are on duty.