Türkiye`de 1980 yılı sonrası imalat sanayiinde ücret katılıkları ve enflasyon üzerine etkisi

Abstract

Ücretler en önemli ekonomi politikası araçlarından biridir. Herhangi birdengesizlik durumunda ücretlerin aşağı ve yukarı hareket etmesi ile ekonomitekrardan dengeye gelebilmektedir. Örneğin ekonomik daralmadan dolayı işgücütalebinde bir azalma meydana geldiğinde, azalan işgücü talebi karşısında ücretleryeterli esnekliği gösterirse istihdamda ve üretimde bir düşme ortaya çıkmayacaktır.Ancak çeşitli sebeplerden dolayı ücretlerin düşmesi engellenerek ücret katılığıyaratıldığında, istihdam ve üretimde bir düşme meydana gelecektir.Sendikalar, toplu iş sözleşmeleri ve asgari ücret düzenlemeleri gibi piyasamüdahaleleri ücret katılığına neden olmaktadır. Ücret katılığına yol açan kurumsalfaktörler aynı zamanda fiyat katılığına yol açmaktadır. Dolayısıyla ücretlerin aşağıdoğru katı olması enflasyonla mücadele politikalarında başarısızlığa nedenolabilmektedir. Aşağı doğru ücret katılığı yaratan kurumsal faktörler aynı zamandaücretler üzerinde yukarı yönlü bir baskı oluşturmaktadır. şletmelerin kuruluş amacıkâr etmek olduğu için işletmeler, maliyetlerinde ücret artışından doğan yüküfiyatlarına yansıtmayı tercih etmekte ve sonuç olarak maliyet enflasyonu ortayaçıkmaktadır. Özellikle sendikaların güçlü ve emeğin kıt olduğu ülkelerde ücretartışlarından kaynaklanan maliyet enflasyonu daha çok görülmektedir. Ücretlerdekiartış aynı zamanda uyarılmış talep enflasyonu da yaratmaktadır.Türkiye'de enflasyonla mücadele dönemlerinde ücretlerin düşürülmesisıklıkla gündeme gelmektedir. Bu çalışmanın amacı ücretler üzerindeki bu baskınınhaklı gerekçelere dayanıp dayanmadığını ortaya koymaktır. Bu amaçla ?Yıllık malatSanayi Anketleri? verilerinden yararlanılarak Türkiye'de ücretlerin ve istihdamıngelişimi incelenmiştir. Ücretlerde yaşanan gerilemelerin istihdamı arttırıparttırmadığının ortaya konması için ücretlerin esnekliği araştırılmıştır. Türkiye'deücretlerin katı esnek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Daha sonra VAR analizi ileTürkiye'de 1980 yılı sonrası ücretlerin enflasyon üzerinde sınırlı bir etkiye sahipolduğu belirlenmiştir.

Wage is one of the most important economic policy instruments. After anydisequilibrium condition, economy can come equilibrium by the upwards ordownwards movements of wages. For example labor demand can decrease becauseof the economic tigthness. If the wages show enough flexibility against the decreasedlabor demand, it would not come into a fall in employment and production, howeverpreventing to reduce wages because of different reasons causes a fall in employmentand production.Interventions to the market like labor unions, collective bargaining agreementand minimum wages causes wage rigidity. Institutional factors that cause wagerigidity also make the prices rigid so wage rigidity can fail the anti inflationarypolicies. Institutional factors that cause downward wage rigidity also make anupward pressure on wages. Firms which the purpose of them are to maximize theprofits, prefer to reflect the increase in total production costs to their commodityprices and therefore cost push inflation appears. Especially cost push inflation seemsmore in the countries with strong labor unions and scarce labor. Increases in wagesalso stimulate demand pull inflation.During anti-inflationary policies in Turkey, the decrease of the wagesfrequently comes up. The purpose of this study is to establish the justness of thisdownward pressure on wages. For this purpose the development of wages andemployment in Turkey is analyzed by using the data of the annual manufacturingindustry. Then the wage flexibility is searched for introducing whether the decreasesin wages increase the unemployment rates. It is determined that wages are rigidelastic in Turkey. Then by using VAR analysis it is found that wages have limitedeffect on the inflation in Turkey after the year 1980.