Medyada siyasi aktör kullanımı: Kemal Derviş

Abstract

V ÖZET Medyada siyasi aktör kullanımına yönelik yapılan bu çalışmada, Hürriyet ve Sabah gazetesinin 19 Şubat 2001 ekonomik ve siyasi krizinin aramdan ABD' den Türkiye'ye getirtilerek Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanlığı' na atanan Kemal Derviş' i bu bağlamda işleyişi konu edilmektedir. Çalışmanın birinci bölümünde iletişim ve kitle iletişimi kavranılan, kitle iletişim aracı olarak gazetenin önemi ve işlevleri ile kitle iletişimi etki modellerinden gündem oluşturma, suskunluk sarmalı, eşik bekçiliği, kullanımlar ve doyumlar modelleri ele alınarak kitle iletişim araçlarının bu modelleri kullanım biçimleri incelenmektedir. `Kitle İletişim Araçlarının Bilinç ve Rıza Üretimi` başlıklı ikinci bölümde, kitle iletişim araçlarının maddi ve düşünsel temelleri aktarılmaktadır. Kitle iletişim araçlarının ekonomi-politiği, propaganda, ideoloji, hegemonya, bilinç üretimi, haberde ideolojinin yapılandırılması, haberde yanlış bilinç ve imaj gibi kavramlar çalışmada ayrıntılı olarak ele alınmaktadır. Çalışmanın üçüncü bölümünde, 3 Mart-23 Mayıs 2001 tarihleri arasındaki dönemde yayınlanan Hürriyet ve Sabah gazetesinin, 19 Şubat 2001 tarihli Milli Güvenlik Kurulu (MGK) toplantısının ardından yaşanan ekonomik ve siyasi kriz üzerine Türkiye'ye getirtilen Kemal Derviş ile ilgili yönlendirici, yorum içeren, çarpıtılmış, önyargılı haberlere yer verip vermediği, içerik analizi yöntemi ile incelenmektedir. Çalışmanın amacı doğrultusunda yapılan araştırmada Hürriyet ve Sabah gazetesinin; siyasi aktör olarak işlediği Kemal Derviş ile ilgili yoğun enformasyon yaydığı ve enformasyonu özellikle gazetenin vitrini sayılan birinci sayfadan yaptığı, Derviş' in eylem ve söylemlerim pozitif iletilerle aktardığı, ilgili haberleri kişiselleştirdiği, Derviş'in `yetkinliğini` ve `kurtancıhğını` çeşitli haber örnekleriyle haklılaştırdığı, Derviş ile ilgili yapılan kamuoyu araştırmalarını, yönlendirici içeriklerle sunduğu ve Derviş'i partiler üstü konumlandırdığı ortaya konulmaktadır. Araştırmada, söz konusu gazetelerin politik sistemi Kemal Derviş üzerinden yeniden üretme yoluna gittiği yukarıdaki varsayımlardan hareketle test edilmektedir.

VI ABSTRACT In order to indicate how media employ politic actors, this study will deal with how Hürriyet and Sabah newspapers trated Kemal Derviş, who was brought to Turkey from USA and appointed to Ministry of Economics after 19 February 2001 economic and politic crisis, in this context. In the first section of the study, notions of communication and mass communication have been dealt. Beside the importance and functions of the newspaper as being a means of mass media anda mass communication impact models; determination of agenda, silence spiral, gate keeper, usages and saturations models and how mass media make use of these models have been examined in the guidance of different theories, models and approaches. In the second section, which is named `The Production of Consciousness and Consent by Mass Communication`, the material and the philosophical foundations of mass media, have been laid bare. Notions such as economy-politics of mass communication, propaganda, ideology, hegemony, production of consciousness, construction of ideology in news, false consciousness in news and image have been studied thoroughly. It has been examined whether Hürriyet and Sabah had given any place to manipulative, distorted, prejudiced news about Kemal Derviş, who was brought to Turkey due to economic and politic crisis which derived from the MGK (National Security Committee) meeting on 19 February 2001, in the period of 03 March-23 May 2001 with the method of content analysis. In the research done through the aim of the study, it's been found out that Hürriyet and Sabah had disseminated dense information on Derviş, whom they had employed as a politic actor, anda had reflected this information especially from the very first page of the newspaper, the window of a newspaper. Aforesaid newspapers had transferred Derviş' s activities and discourse with positive messages and personalized those news. By justifying the authority anda his being saviour with various examples of news, Hürriyet and Sabah had presented public researches mode on Derviş with manipulative content and had positioned him in a place above all parties. In this research, it's been discovered and tested how these newspapers had tried to reproduce the politic system via Derviş in the light of abovementioned hypotheses. T-ffi. TfcEKÖfeETS! KUHOLO BûKUİANTftülfüR! İEffiBl