Öğretmenlerde gözlenen duygusal yaşantı örüntülerinin ve duygusal işçiliğin mesleki iş doyumu üzerine etkisi

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, öğretmenlerin duygusal yaşantılarını farklıdeğişkenler aracılığıyla ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda öğretmenlerin güniçerisinde yaşadıkları bire bir duygular ve bu süreçte ortaya çıkan farklı duygusalişçilik stratejileri (derinden, yüzeysel ve doğal davranma) araştırılmıştır Aynızamanda, bu duygusal yaşantıların ve duygusal işçiliğin öğretmenlerin iş yerindesergiledikleri tükenmişlik ve iş doyumu üzerine etkileri incelenmiştir. Bu amaçlaİzmir merkez ilçelerindeki ilköğretim okullarında görev yapmakta olan toplam 199öğretmenden veri toplanmıştır. Öğretmenlerin bire bir yaşadıkları duyguları ölçmekiçin günlük kayıt yöntemi kullanılmıştır. Duygusal işçilik stratejilerini ölçmek içinduygusal işçilik ölçeği, diğer değişkenleri ölçmek için tükenmişlik ve iş doyumuölçekleri kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda öğretmenlerin genelde daha çokolumlu duyguları sergiledikleri ve daha çok derinden rol yapma duygusal işçilikstratejilerini kullandıkları bulunmuştur. Duygusal işçilik sergilemekten ziyade;duygusal işçilik yapmamanın (duygusal sapma) öğretmenlerin rapor ettikleritükenmişlik ve iş doyumunu etkilemiştir. Çalışma sonuçları hem ilgili kuramsalyaklaşımlar hem de eğitim uygulamalarında tartışılmıştır.

The main purpose of this study was to investigate teacher?s emotionalexperience through different variables. To reach this end; the emotional experiencethat teachers live in daily base and the different emotional labor strategies (deep,surface, and natural) that lead by the emotional processes was studied. At the sametime, the effects of the emotional experiences and emotional labor on teacher?sburnout and job satisfaction at work were investigated. To do so; data were collectedamong 199 elementary school teachers who work at İzmir region. The dailyemotional experience of teacher at work was measured by the dairy method. Theemotional labor strategies, burnout and job satisfaction were measured paper-pencilscales. The research findings indicate that the teachers overall experience morepositive emotions and deep acting was more often used emotional labor strategy.Instead of emotional labor; not performing the emotional labor (the emotionaldeviance) was related to both burnout and job satisfaction. The findings werediscussed in the context of the related theoretical approaches and educationalapplications.