Post-modern işletmecilik eğilimleri açısından sanal organizasyonların incelenmesi

Abstract

IX POST-MODERN İŞLETMECİLİK EĞİLİMLERİ AÇISINDAN SANAL ORGANİZASYONLARIN İNCELENMESİ ANAHTAR KELİMELER Sanallık, Post-modernizm, Dış Kaynak, Temel Yetenek, Tele Çalışma, İnternet, Değişim, Dönüşüm, Modernizm, Hiyerarşi, Bilgi Teknolojileri, Belirsizlik, Esneklik. ÖZET İnsanlar çok eski çağlardan beri içerisinde yaşadıkları dünyayı anlamlandırmaya çalışmışlar ve bu anlamda düşünce tarzları, felsefeler geliştirmişlerdir. Zihinsel anlamdaki bu yaklaşımlar, insanların yaşantılarını yönlendirme çabalarına da temel teşkil etmiştir. İnsanlar tarafından sosyal hayatın sürdürülebilmesi için oluşturulan kurumların yapıları ve işleyiş esasları, bu yaklaşımlara göre şekillenmiştir. Sosyal yapıların en önemlilerinden olan işletmelerin yapılanma ve faaliyet esasları da, yönetimin bir bilim olarak geliştiği sanayi devrimi sürecinde mevcut dünya görüşü olan modernizmden etkilenmiş ve çok uzun yıllar aynı doğrultuda sürmüştür. Ancak, daha o dönemlerden başlayarak modernist bakış açılarının olumsuz yönleri tartışılmaya başlanmıştır. Post-modernizm yaklaşımı etrafında son otuz yıldır daha derli toplu bir halde devam eden bu tartışmalar halen de sürdürülmektedir. Her alanda olduğu gibi, yönetim alanında da zaman içinde önemli değişiklikler meydana gelmektedir. Enformasyon teknolojilerinde yaşanan gelişmeler sanal organizasyonların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Sanal örgütlenmenin en önemli parçası olan internet-, bilgiye en hızlı şekilde ulaşmayı ve etkili bir iletişimi sağlayan, örgütlerin gelişim sürecini hızlandıran bir olgudur. İnternet, organizasyonlara rekabet üstünlüğü kazandıran, müşteri tatminini sağlayan ve maliyetleri düşüren bir araçtır. Gelecekte küresel ticarî bazda, başarının çeşitli sanal ürünler üretenX organizasyonlarla ortaya çıkacağı açıktır. İnternet, elektronik iş, elektronik ticaret, siber uzay, siber pazarlama, dijital alışveriş ve sanal dünya kavranılan, sanal organizasyonları bütünleştiren, kapsayan birer öğe olmalarının yanında, aynı zamanda onların alt kollandır. Organizasyonlarda, rekabet gücünü artırmak için temel yeteneklerin kullanılması ve buna bağlı olarak da dış kaynaklardan yararlanılması gereği ortaya çıkmaktadır; dış kaynaklar arttıkça da şebeke organizasyonları gelişmiş ve büyüyen şebekeler sonunda sanal organizasyonlan oluşturmuştur. Sanal organizasyon kavramına iki farklı açıdan bakılabilir. Sanal organizasyon, değişik coğrafi bölgelerdeki örgütlerin, belirli ürünlerin üretimi aracılığıyla, iletişim teknolojileriyle birbirine bağlanmasıyla uyumlu hale gelen ve sanki tek bir işletme varmış gibi çalışan bir organizasyon şeklinde tanımlamaktadır. Böylelikle farklı mekanlardaki İnsan kaynaklarının bilgi teknolojileri aracılığıyla bir araya gelerek müşterilere mal ya da hizmet sunma imkânı sağlanmaktadır. Handy ise organizasyona farklı bir açıdan yaklaşarak, `sanal 'core-competence' olarak adlandırılan temel yetenek, kaynak ve müşteri-pazar fırsatlannm bir araya getirilerek yalın organizasyon anlayışının ortaya çıktığı bir yapı` olarak tanımlamaktadır1. Çalışmanın amacı da bu değişikliklerin hangilerinin geçekten Post-modern karakterde olduğu tespit etmek ve işletmecilik alanında bundan sonra Post-modern doğrultuda meydana gelebilecek değişimlerin yönünü tahmin etmeye çalışmaktır. Bu çalışmada, organizasyonlarda değişimin etkileri, postmodernizm ve ^anal organizasyon konulan üzerinde durulmuş, post-modern işletmecilik eğilimleri açısından sanal organizasyonlann detaylı incelenmesi yapılmış, sonuç ve önerilere ulaşılmıştır. Diğer taraftan konuya ilişkin hazırlanan anket bazı işletmelere uygulanmış ve uygulama sonuçlan değerlendirilmiştir. 1 Charles Handy, Geleceği Yeniden Düşünmek, 1. B., İstanbul: Sabah Yayınevi., 1997, s.130-131.

XI THE INVESTIGATION OF VIRTUAL ORGANIZATIONS ACCORDING TO TENDENCIES OF POST MODERN BUSINESS KEY WORDS Virtual, Post-modernism, Outsource, Basic Ability, Tele-Working, internet, Changes, Transformation, Modernism, Hierarchy, information Technologies, Indefiniteness, Flexibility. ABSTRACT Human being tried to explain the world since very old ages, in this meaning they developed thought styles and philosophies. These intellectual approaches formed efforts of directing lifestyles. The association structures and operation rules, which had been constituted to continue social life by human, had acquired a shape by these approaches. Organization structures and activity essentials of the firms, which are some of the most important social structures, are effected by modernism that is the world idea in industry revolution which was the time that the management were developed as a science. In the other hand, the negatives of modernism were discussed since those days. Finally these discussions were being continuing around of post modernism approach in last thirty years. The important changes happen in management area like all other areas. Because of the developments in information technologies, virtual organizations appeared. The most important part of virtual organization is the internet, internet is the fact that increases the organization development, effective communication and data access speed. Also internet is the tool which gives advantages in competition, provides customer satisfaction and reduces the costs. In the future, success in global commercial will appear in organizations which produce the virtual products that are valuable and able to cover of customer requests. Internet, electronic business,XII electronic commercial, cyber space, cyber marketing, digital shopping and virtual products are the concepts which integrate and cover the virtual organizations. And also they are sub branches of virtual organizations. Organizations must use basic abilities and benefit from out sources according to increase competition power. Network organizations are developed by increasing of out source usage. Finally, virtual organizations are constructed by these developed network organizations. There are two different points of view for virtual organizations; `Garvin, virtual organization is a group of organizations which they are operating as one organization in different places, produces predefined products and integrated by communication technologies. So organizations in different places serve products and services as one organization by using information technologies.` `Handy, virtual organization is a structure which contains understanding of bare organization that is integrated by sources, customer-market opportunities and basic abilities which are called 'core- competence'.` The objective of this study is to determine which changes have ability to affect character of post modernism, and also guess the direction of changes in post modernism about business. In this study, some characteristics that are basic concepts in post modern philosophy have been determined, these characteristics have been consider according to business tendency, virtual organization have been investigated in detailed according to post modern business tendency, and finally result and suggestions have been developed. On the other hand, the survey, which was prepared to determine virtual organization characteristics and tendencies of post modern business, has been applied the firms and survey results has been evaluated.