Türk bütçe sistemi içinde belediye muhasebesi ve bir uygulama

Abstract

V ÖZET Devletin gerçekleştirdiği hizmetler günümüzün ihtiyaçlarına göre değişerek artarken, bu hizmetlerin maliyetleri de giderek yükselmektedir. Kamu yönetiminde hizmetlerin gelişmesine ve değişmesine bağlı olarak bu hizmetler için gerekli mali kaynakların arttırılması gereği önem arz etmektedir. Günümüzde kamu harcamalarının basan sonuçları kamu hizmetlerinin etkinliği ile ölçülmekte ve bu etkinlik bütçe aracılığı ile sağlanmaya çalışılırken çağdaş bütçeler mali ve ekonomik araç olarak kullanılmaktadır. Bu nedenle bütçe sistem ve tekniklerinde ekonomik ve sosyal gelişmelere paralel olarak zaman zaman kimi zorunlu değişiklikler olmuştur. Günümüz ekonomik ve sosyal değişimlerine paralel olarak, kamu hizmetlerinin etkinliğini arttırmak amacıyla bütçe sistem ve tekniklerinde yapılan değişikliklere Türk Bütçe Sistemi de uyum göstermiş ve 1973 yılında çağdaş bütçe sistemlerinden program bütçe sistemine geçiş kabul edilmiştir. Bu sistemle kaynak-hizmet-maliyet ilişkisi kurularak ve hizmetlerin etkin bir biçimde yapılması ve denetlenmesi sağlanarak kamu yönetiminde etkin bir bütçe sistemi ve hizmet etkinliği yaratılması amaçlanmaktadır. Doğal olarak bir ekonomide bütün kamu hizmetleri merkezi bir örgüt tarafından gerçekleştirilemez. Türkiye'de de il, ilçe ve köy halkının bölgesel ihtiyaçlarını karşılayan ve genel karar organları halk tarafından seçilen kamu tüzel kişisi olan yerel yönetimler bu ihtiyaçları karşılamaktadırlar. Belediyeler, belde halkının yerel nitelikteki ortak ve medeni ihtiyaçlarını karşılamak ve bunlara ilişkin hizmetleri vermekle yükümlü olmakla birlikte, bu hizmetleri için yapacağı giderleri ve bunları karşılayacak gelirleri bir takvim yılı itibariyle gösteren, gelirlerin toplanmasına ve giderlerin yapılmasına izin veren bütçelerini düzenlemekle yükümlüdürler. Günümüzde bütün gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde olduğu gibi Türkiye'de de kamu harcamaları birçok nedenden dolayı artış göstermektedir. Özellikle günümüz refah devletinin anlayışının sonucu olarak sosyal amaçlı ödemeler ve transfer harcamaları artışı, iç ve dış güvenlikle ilgili olarak savunma harcamaları artışı, ekonomik büyüme nedeniyle ekonomik ve sosyal altyapı hizmetlerine olan talebin artışı, nüfus artışının neden olduğu kırsal kesimden kenteVI göç sorunu, beraberindeki konut ve taşımacılık hizmetleri talebindeki artış, kamuda bürokratların etkinlik düzeylerini genişletmek amacıyla yol açtıkları önemli düzeydeki savurganlıklar kamu harcamalarının artmasına neden olmaktadır. Gerek yerel nitelikli, gerekse genel nitelikli olarak kamu hizmetlerine olan talebin artışıyla beraber, kamu harcamalarının daha etkin bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için genel bütçe ve yerel bütçelerin etkin şekilde düzenlenmesi zorunlu hale gelmiştir.

vn ABSTRACT As the government services are increasing in accordance to today's needs, the costs of these services are also increasing. In public administration it becomes important to increase financial resources, in accordance to the changes in services and the level of development of the services. Today, efficiency of public expenditure is measured by effectiveness of public services; and this is achieved through budgeting. In other words, modem budgets are used as financial and economical vehicles. Therefore, it has become necessary to change budgeting system and techniques in parallel to economical and social development. In parallel to today's economical and social changes, Turkish Budgeting System has been adapted to the changes in the budgeting system and techniques with the aim of increasing the effectiveness of public services. Within this framework, in 1973, programme budgeting system, one of the modern budgeting systems was accepted. This system aims to increase effectiveness of services, to establish a link among resource, service and costs, and by this way, to create an effective budgeting system and service effectiveness in public administration. Naturally, it is impossible for a central organization to provide all public services. In Turkey, the local needs of public are supplied by local government which is the public legal person. Municipality budgets are one year budgets which show revenues and expenditures and which allow spendings and accumulation of revenues. It has been argued in this thesis that, with the increasing demand of both local and general public services, it is vital to arrange general and local budgets effectively to have effective public expenditure.