Sivil-asker ilişkileri: Kurumsal çerçeve ve seçilmiş ülkeler

Abstract

Bu yüksek lisans tez çalışmasının ilk bölümünde silahlı kuvvetler ile sivil otorite arasındaki ilişkinin kısaca geçmişine ve doğasına değinilmiştir. Farklı toplumsal ve siyasi yapılarda ordu-sivil ilişkileri farklı şekiller almaktadır. `Sivil kontrol` bazı toplumlarda fazla problemle karşılaşmadan işlemektedir; bunun da kurumsal, tarihsel ve kültürel sebepleri vardır. Bazı toplumlarda ise varsa bile gözle görülmesi zordur. Bu ülkeler başka bir çalışmaya bırakılmıştır. Askerler ve sivil yöneticiler arasındaki ilişkilerin bu alanda önde gelen araştırmacılar tarafından yapılan analizleri ve nasıl olması gerektiğine dönük öngörüleri incelenirken bu alanda en önemli çalışmaların Samuel Huntington, Morris Janowitz, Samuel Finer ve Amos Perlmutter'e ait olduğu görülmektedir. Ordu-sivil ilişkilerini açıklamaya çalışan pek çok model onlar tarafından veya onların argümanlarına dayanarak geliştirilmiştir. İkinci bölümde sivil-asker ilişkileri açısından ABD, İngiltere, Fransa, İsrail ve eski doğu bloğu ülkelerinin Berlin Duvarı'nın yıkılmasından önceki ve sonraki durumları ele alınmıştır. Günümüzde bu ülkelerde sivil kontrol pek çoğundan iyi işlemektedir, ancak sorunsuz değildir. Bu sorunların anlaşılmasında ve çözülmesinde ilk bölümde incelenen argümanlar yardımcı olabilir. Bu ülkelerde biie sivil-asker ilişkilerinde farklı sorunlar yaşanması bizi şu sonuca götürmüştür: sivil kontrolün sağlanmasında kanunsal düzenlemeler ve kurumsallaşma çok önemlidir, ancak demokratik gelenekler, toplumun algılamaları ve askeri ve sivil liderlerin kişilikleri de etkili olmaktadır. Dolayısıyla ordunun sivil kontrolü çok boyutlu ve karmaşık bir konudur.

V ABSTRACT The first part of this master's thesis focuses on the brief history of the relationship between armed forces and civil authorities and its nature. The fundamental reason for problems in civil-military relations is as follows: on one side armed forces should be strong enough to protect the society form threats. However, structures should be established to inhibit the exertion of this power on administration for gaining interest. Civil authorities, with no arms to counter such a challenge, need an extremely rational institutionalization in this respect. This is an oft-encountered paradox in discussions over national security. an executers t is seen that ngton, Morris When one researches the analyses of military and civil and predictions as to how these relations should be managed, the most outstanding studies in this field belong to Samuel Hunt Janowitz, Samuel Finer and Amos Perlmutter. Several models attempting to explain civil-military relations are either developed by the above researchers or developed based on their arguments. Civilian control operates smoothly in some countries thanks to favorable institutional, historical and cultural backgrounds. In some others, it is hardly noticeable. Countries of this second kind are saved for another study, and the USA, the United Kingdom, France, Israel, and the new democracies of central and eastern Europe before and after the fall of the Berlin Wall are examined in the second part in a civil-military relations context. Today in these countries civilian control functions better than in most of the others, but it is not unquestionable. In order to understand and overcome existing problems the arguments those were examined in the first part of the study could be helpful. The fact that even in the aforementioned countries various problems in civil-military relations do exist leads us to the following conclusion: legal regulations and institutionalization are central issues in ensuring civilian control, but democratic traditions, societal perceptions, and the personalities of civilian and military leaders are notVI necessarily iess important. This is why civilian control of the military is a multi-faceted and complicated issue.