Tarihî metinleri aktarma problemleri Dede Korkut Oğuznâmeleri ve Türkiye Türkçesine yapılmış aktarmaları üzerine kelime düzeyinde bir inceleme

Abstract

Bu çalısmada Dede Korkut Oguznâmeleri örnegi üzerinden Türkçenin tarihîmetinlerinin aktarılması ile ilgili sorunlar incelenmektedir. Söz konusu incelemeDede Korkut Oguznâmeleri ve Türkiye Türkçesine yapılmıs on aktarması arasındayapılan kelime düzeyinde bir karsılastırmadır.Çalısma ile ilgili temel bilgilerin verildigi ilk bölümde, Türk lehçeleriarasındaki diliçi dönüstürme faaliyetlerine verilen ad olan aktarma terimi tanıtılıpçeviri ve çeviribilim ile olan iliskisi incelenmekte, aktarma ve aktarma problemleriile ilgili daha önce yapılmıs çalısmalara deginilmektedir. Bu bölümde ayrıcakelimenin kabul gören tanımları verilmekte ve Türkçenin ses bilgisi, yapı bilgisi,anlam bilgisi ve dizim bilgisi gibi farklı dilbilimsel düzeylerinde kelimenin tarifiyapılmaktadır. Kelimenin anlamı, bu anlamı olusturan unsurlar ve kavram alanıkonularına deginilmektedir. Ayrıca Dede Korkut Oguznâmeleri ve bu çalısma içinseçilen Türkiye Türkçesine yapılmıs on aktarması tanıtılmakta ve kelime düzeyindeyapılan karsılastırmanın yöntemi belirlenmektedir.Çalısmanın ikinci ve son bölümünde Dede Korkut Oguznâmeleri ve TürkiyeTürkçesine yapılmıs on aktarması kelime düzeyinde karsılastırılmakta, aktarmahataları belirlenerek tasnif edilmekte ve örneklendirilmektedir.

This study attempts to analyze problems of intralingual translation of oldTurkish texts. As a case study, Dede Qorqut Oghuzname?s and its intralingualtranslations are analyzed comparatively at the lexical level. Ten out of numerousintralingual translations are chosen for his study. The thesis consists of 2 sections.The first one deals with the basic issues of intralingual translation by looking atprevious studies. It tries to provide a conceptual and methodological introduction andbasis for the comparative analysis. In this regard, `word?, `lexical equivalance?,`semantic meaning? etc. are defined and discussed in detail. In this section, DedeQorqut Oghuznames are introduced and discussed in general as well. In the secondsection, 10 intralingual translations are compared to the source text and theirmistakes and misundertandings are identified at the lexical level.