Türk bankacılık sektöründe faiz riski yönetimi ve Vakıfbank uygulaması (1995-2007)

Abstract

Hayatın her alanında karşımıza çıkan risk, finans piyasalarında özellikle de bankacılıkta büyük önem taşımaktadır. Bankacılık faaliyeti tamamen gelecekle alâkalı kazanç beklentilerine dayanmaktadır. Belli bir faiz maliyetine katlanarak bugün toplanan mevduatların getirileri, gelecekte elde edilecek kredi ve plasmanlara dönüştürülmektedir. Dolayısıyla gelecekte elde edilecek kredi faizlerin ve anaparanın geri dönüşü, riske ve belirsizliğe tabidir.Bankalar kârlarını maksimize etmeye çalışırken, karşılaştıkları riskleri de kontrol etmek durumundadırlar. Genel olarak risk; yatırılan paranın kaybedilme tehlikesidir. Daha geniş bir tanımla ise; bir işleme ilişkin bir parasal kaybın ortaya çıkması veya bir giderin ya da zararın ortaya çıkması ile sonuçlandırılabilecek ekonomik faydanın azalma ihtimalidir. Bu ileride olacak olayların belirsizliğinden kaynaklanmaktadır. Anaparanın geri ödenmeme riskinden başka; faiz riski ve döviz riski v.b gibi yatırım aracının fiyatını ve dolayısıyla getirisini etkileyen riskler de vardır. Risk bankacılık faaliyetlerinin doğasından kaynaklandığından, bankalar için riski yönetmek stratejik bir işlevdir. Bu işlevin yerine getirilmesinde çok farklı yönetim teknikleri ve araçları kullanılmaktadır. Bu açıdan swap, futures ve repo gibi finansal teknikler ön plana çıkarken, riskli araçlar içinde ise; özsermaye ve karşılık ayırma yöntemi kullanılmaktadır.Bu çalışmada özellikle Vakıfbank örneğinden faydalanılarak finansal kriz dönemlerinde faiz riski yönetiminin önemi vurgulamıştır. Ayrıca faiz riskinin ne kadar yıkıcı olabileceği de ekonometrik olarak hesaplanmıştır. 2001 krizine kadar gerek Vakıfbank gerekse Türk bankacılık sektörü stratejik olarak bakmadıkları risk yönetiminin gerekliliğini, kriz esnasında katlandıkları büyük zararlarla öğrenmişlerdir. Yapılan ekonometrik çalışma, Türkiye'deki bankaların ve özellikle de Vakıfbank'ın faiz riskine karşı oldukça duyarlı olduğunu göstermiştir. 2001 krizinden sonra Vakıfbank ve diğer bankaların faiz riskini azaltıcı politikalar izledikleri ve risk yönetimine ne kadar önem verdikleri bu çalışmanın sonunda ortaya çıkmıştır.

Risks that are encountered in the flow of daily life have also an outstanding place in financial markets, particularly in the banking sector. Banking activity completely depends upon the future expectations about gaining profit. Deposit profits collected today, standing against interest costs, are transformed to credits and investments, which will be gained in the future. Therefore; return of credit interests and capital, depend upon risk and uncertainty.Banks, while on the one hand trying to reach profit maximization, on the other hand; have to take control of other risks at the same time. Risk is the possibility of losing deposited money. In a broader sense; risk is a possibility of a decline at economical benefits as a result of loss at any financial process or emergence of a loss or an an increase in expenditure. This results from uncertainty of events that will possibly happen in the future. There are other risks except from risk of non-return of capital, such as interest risk, currency exchange risk, which determine investment tool?s price and financial benefits. Since risk derives from origin of banking activities, management of risk is a strategic function for banks. For carrying out these functions, many methods and tools are used. From that point; some finacial techniques like repos,swap and futures come to the front and for risky tools other methods like equity capital and provision method are also implemented.In this study, especially by using Vakıfbank Case, the significance of management of interest risk at financial crisis periods. In addition; demolishing effect of risk of interest was econometrically calculated. Both Vakıfbank and also other banks at Turkish Banking Sector, have realized the significance of risk management at 2001 financial crisis, which they have undermined until that time. Econometric study carried on that thesis, have also displayed that Turkish Banks are so sensitive towards risk of interest. Furthermore; it can be concluded that, it was derived from that study that Vakıfbank and other banks have started to implement policies that can reduce risk of interest and have paid great attention to risk management.