Yerelleşme ve yoksulluk ekseninde bir örnek: Sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıfları

Abstract

İnsani açıdan bakıldığı iddiaları ile küreselleşmenin, tüm insanlığı bağrına basacak ortak kullanım alanı yaratan bir köyü ifade ettiği vurgulanırken, onun mütemmim cüz'ü halinde sunulan yerel ise tek tek mekanların refahını işaret eden ?küresel? ölçüt olarak sunulmaktadır. Başka bir ifade ile refahı yükseltecek yerel düzeneklerin küresel kurallar ve güvenceler altında inşa edilmekte olduğu vurgulanırken, küresel ölçekte belirlenen birçok yeni politika, ulusal ölçekler aracılığı yerel düzeye indirgenmekte ve uygulanmaktadır. Bu duruma paralel bir biçimde küresel ölçekte hemen hemen tüm dünya ülkelerinde gözlenen ?devletin küçülmesi? biçiminde özetlenecek politikalar çerçevesinde, ulus devletlerin mevcut yapılarında yer alan sosyal harcamalarını da eskisi gibi sürdürmesinin beklenemez bir durum olduğu ileri sürülmektedir. Ulusal düzeyde rekabeti ve ekonomik büyümeyi engelleyici olarak sunulan bu hizmet kalemlerinin piyasalaştırılması ve bunlar için yapılan harcamaların kısıtlanması, devletin toplumsal eşitsizlikleri giderme görevinden sıyrılmasını da beraberinde getirmiştir. Sosyal güvenlik vesosyal hizmet alanlarında yapılan düzenlemeleri de kapsayan bu değişimin, ülkemizde 1990'lı yılların sonundan itibaren IMF ile yapılan stand-by ve diğer anlaşmalarda gündeme geldiği gözlenmektedir. ?Kamu maliyesinde iyileştirme sağlama, bütçe dengelerini koruma? gerekçeleri ile sunulan ?geniş kapsamlı bir reform? taahhüdünün bir sonucu olarak arka arakaya çıkarılan yasalar ve yapılan düzenlemeler ile sosyal yardım alanında muhtaçlık temeline oturan yeni bir uygulamaya geçildiği izlenmektedir. Bu uygulama küresel ölçekte belirlenen bir yaklaşım içinde yerel düzeyde ?yoksula sahip çıkma? ve ?yoksulluğa çözüm yolu? boyutunda biçimlendirilmektedir. Mevcut sosyal politikaların yerine ve alternatifi olarak sunulan ve muhtaçlık temeline oturan bu yeni politika, bizzat devletin düzenleyicisi olduğu bir model içinde oluşturulmaktadır. Merkez kaynaklarını, her bir yerel düzeyde, ?yönetişimci? bir yaklaşım içinde ?muhtaca? aktarmayı hedefleyen bu modelin en temel aracını Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları oluşturmaktadır. Bu çalışmada Türkiye'nin sosyal yardım anlayışındaki değişim hukuki ve yönetsel açıdan incelenmekte olup, yeni oluşturulmakta olan model, yerel düzeyde Hatay ve Muğla illerinde hizmet sunmakta olan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarının örgütlenmesi ve çalışmaları yakından incelenerek değerlendirilmektedir.

While it has been emphasised that globalisation and the term global village refers to the concept of an idealised communal area to embrace all of humanity. When considered from the humanistic aspect; the local community which is presented as an essential part of this globalisation is presented on a `global? scale which impacts upon the welfare of places individually. In other words, while it is important that local mechanisms are established that will improve community welfare are being formed under global rules and assurances; much of the politics which are determined on a global scale are being condensed from the national level and applied on a local scale. Also, it is claimed that it is an unexpected situation for individual nations to continue their current social expenditure within their existing political structures which can be regarded as `downsizing of the country? which is evident in almost all the countries in the world. Furthermore, the marketing of service provisions which are indicated as preventing competition and economic growth at a national level and limiting the expenditure in these areas can be seen as governments escaping from their responsibility for the minimisation of social inequalities. It is observed that this change that also covers the regulations which have been made in social security and social welfare areas which has become a current issue in our country in the stand-by and other agreements made with IMF as of late 90s. It is observed that a new practice is being applied in the social welfare sphere based on need; with the laws and regulations made one after another as a result of undertaking ?a comprehensive reform? presented with the underlying reason ?to make improvements in public finance, to protect the budget balances?. This practice is followed under the ethos of ?protecting the poor? and ?solution for poverty? in local level with an approach which has been determined on a global scale. This new politics which is presented as an alternative instead of the existing social politics and is based on need forms a model in which the government itself is an organiser. The Foundations of Social Help and Solidarity forms the main conduit for this model which aims to transfer central sources to the ?people in need? in a ?administrative? approach in each local level. In this study, we have analysed the change in Turkey?s understanding of social welfare in terms of the legal and administrative aspects and we have examined closely and evaluated the recently formed model, the organization of the Foundations of Social Help and Solidarity that has provided this service at a local level in Hatay and Muğla provinces.