İşletmelerde yıldırma davranışları (mobbing): İzmir`deki 5 yıldızlı şehir otellerinde bir araştırma

Abstract

Yıldırma olgusu, son yıllarda çalışma hayatının önemli örgütsel sorunları arasında yer almıştır. Yıldırma, iş tatminini düşürdüğü, işgören devir hızını arttırdığı ve hatta hizmet kalitesini olumsuz etkilediği için, hem akademisyenler hem de sektör tarafından ilgi çekmeye başlamıştır. Bu önemine rağmen konunun, yerli ve yabancı literatürde turizm işletmeleri ekseninde yeterince çalışılmadığı görülmektedir. Bu nedenle tez çalışmasında, yıldırma konusunun İzmir ilinde faaliyet gösteren beş yıldızlı şehir oteli çalışanlarından veri toplanarak incelenmesi amaçlanmıştır.Çalışmanın ilk bölümünde, yıldırmanın tanımına ve kökenine, yıldırma ile ilgili kavramlara, yıldırmanın nedenlerine, belirtilerine, türlerine konusuna ilişkin bilgi aktarılmıştır. İkinci bölümde, yıldırmanın sürecine, sonuçlarına, yıldırma ile başa çıkma yollarına ilişkin bilgiler verilmiştir. Çalışmanın uygulama kısmında ise, dört adet beş yıldızlı şehir otelindeki 190 çalışandan elde edilen veriler analiz edilmiştir. Yıldırma olgusunu ölçebilmek için, Leymann tarafından geliştirilen ?Psikolojik Terör Ölçeği? kullanılmıştır.Araştırmanın sonucunda, katılımcıların yarısından fazlasının yıldırma mağduru olduğu belirlenmiştir. Yıldırma davranışlarına ilişkin ifadeler faktör analizine tabi tutulmuş ve beş faktör belirlenmiştir. Çalışanların demografik özelliklerinin yıldırma olgusu üzerinde kısmen etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yıldırma davranışlarının yüksek oranda belirli bir grup tarafından ve yukarıdan aşağıya doğru (dikey yönde) gerçekleştiği belirlenmiştir. Yıldırma mağdurlarının mağdur olmayanlarla kıyaslandığında, daha olumsuz etkilerle karşılaştıkları tespit edilmiştir. Bu etkilerin kökeni ise, daha çok işyerine özgü yapısal unsurlara dayanmaktadır. Araştırmada, yıldırma mağdurlarının yıldırma ile başa çıkma konusunda çok farklı yöntemleri çözüm olarak denedikleri de belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Yıldırma, Yıldırma davranışları, Otel işletmeleri.

Mobbing has recently been one of the important organizational issues of business life. It has received increasing attention from both academics and practitioners due to its negative influence on job satisfaction, employee turnover and service quality. Despite its significance, it has not received enough attention from tourism researchers. In this thesis, mobbing is investigated by collecting data from four 5 stars city hotels employees operating in the province of Izmir.In the first section, mobbing is defined, related concepts are visited, the reasons types, and symptoms of mobbing are reflected. In the second section, the mobbing process, its results and coping techniques are elaborated. Data collected from 190 employees of four 5 stars hotels are analyzed. Leymann?s ?Psychological Terror Scale? is used to collect the data.The results of the study showed that more than half of the subjects were mobbing victims. Mobbing scale items were subjected to Factor Analysis, which yielded five factors. Demographic factors were partially influential on mobbing. Mobbing behaviors were found highly likely to be from a specific group and downward (vertically). Mobbing victims were more likely to show negative influences compared with non-victims. These influences were mostly related to the structural factors of the organization. Results showed that mobbing victims have diverse types of coping techniques with mobbing.Keywords: Mobbing, Mobbing behaviors, Hotels.