İlköğretim okullarının kurum denetiminde karşılaşılan sorunlara ilişkin müfettiş ve okul müdürü görüşleri (Kütahya ili örneği)

Abstract

Bu araştırmanın amacı: Kütahya ili ilköğretim okullarının kurum denetiminde karşılaşılan sorunları, okul müdürlerinin ve ilköğretim müfettişlerinin görüşlerine dayalı olarak tespit etmektir.Araştırma tarama modelindedir. 2007?2008 öğretim yılında Kütahya ilinde 103 merkez ilköğretim okulu müdürü ile 26 ilköğretim müfettişi bulunmaktadır. Araştırmanın verileri 98 ilköğretim okulu müdürü ve 26 ilköğretim müfettişinden toplanmıştır. ?Kütahya İli İlköğretim Okullarının Kurum Denetiminde Karşılaşılan Sorunlara İlişkin Müfettiş ve Okul Müdürü Görüşleri Anketi? uygulanmıştır. Veri toplama aracının güvenirliği Cronbach Alfa kat sayısı ile hesaplanmıştır. Toplanan veriler SPSS 15 paket programıyla çözümlenmiştir. Verilerin çözümlenmesinde yüzde, frekans, aritmetik ortalama gibi betimsel istatistik teknikleri kullanılmıştır. Ayrıca ikili karşılaştırmalar için Mann-Whitney U testinin kullanılmıştır.Araştırmanın sonucunda ilköğretim müfettişleri ve müdürlerin denetim öncesinde, denetim sırasında, denetim sonrasında sorunlar yaşadığı saptanmıştır ve özetle şu sonuçlara ulaşılmıştır: (1) Okul müdürleri ve ilköğretim müfettişleri denetim öncesinde okulun çevre koşulları ve olanaklarının dikkate alınmaması ve denetim etkinliklerini müfettiş ve yöneticinin birlikte planlamamasına ilişkin sorun yaşamaktadır. Bu sorunları okul müdürleri daha çok hissetmektedirler. (2) Denetim yapan ilköğretim müfettişleri ortak ölçütler kullanmamakta ve kurum denetiminde sadece durum saptamayla yetinmektedirler.(3) Denetim sonrasında önerilen düzeltici ve geliştirici önlemler daha sonra izlenmemekte ve teftiş tebliğ defterine yazılmış olanlar yöneticiler tarafından yerine getirilmemektedir.(4) Denetimle ilgili yönetmelik ve genelgelerin sık değişmesi ve milli eğitim sisteminde ikili bir denetim yapılanmasının olmasına ilişkin sorunlar yaşandığı tespit edilmiştir. Bu sorunlar ilköğretim müfettişleri tarafından daha fazla hissedilmektedir.(5) İlköğretim müfettişleri ve okul müdürlerinin denetim öncesinde denetim etkinliklerinin müfettiş ve yöneticinin birlikte planlamaması, denetimin planlı programlı yapılmaması, denetim öncesi müfettişlerin görev bölümü yaparak her birinin ayrı alanları denetlemesi, denetim öncesinde okul yöneticileri hakkında ilgililerden bilgi alınmış olması, okulun fiziki durumunun önceden incelenip bilgi edinilmemesi okulun çevre koşulları ve olanaklarının dikkate alınmaması sorunlarına ilişkin değerlendirmeleri anlamlı farklılık göstermektedir. Okul müdürleri bu sorunları ilköğretim müfettişlerine göre daha çok hissetmektedir. (6) İlköğretim müfettişleri ve okul müdürlerinin denetim sırasında kurum denetiminin grup denetimi yöntemiyle yapılıyor olması, kurum denetiminde sadece durum saptamayla yetinilmesi, müfettişin yöneticinin psikolojik durumunu bilmemesi, denetim yapan müfettişlerin ortak ölçütler kullanmaması, müfettişin yöneticinin makam masasına oturması, müfettişin yöneticilere gerekli rehberliği sağlayamaması, okul müdürünün de kurumdaki etkinlikleri izleme ve değerlendirme görevinin olması, müfettişler arasındaki iş bölümü nedeniyle, farklı konuların gözlemlenmesi ve bütünün dikkatten kaçması, denetim sırasında eleştirilerin nesnel olmaması, denetim sırasında eleştirilere tepki gösterilmesi, denetim sırasında övgülerin nesnel olmaması sorunlarına ilişkin değerlendirmeleri anlamlı farklılık göstermektedir. Okul müdürleri bu sorunları ilköğretim müfettişlerine göre daha çok hissetmektedir.(7) İlköğretim müfettişleri denetim sırasında yöneticinin mesleki yeterliliğinin eksikliği ve kurumun yıllık çalışma programının olmaması sorunlarının ilköğretim okulu müdürlerine göre daha önemli olduğu görüşündedirler.(8) İlköğretim müfettişleri ve okul müdürlerinin denetim sonrasında müfettişin kurum denetimi sonunda yöneticiyle görüşmemesi, denetim sonuçlarının toplantı yapılarak açıkça duyurulması, teftiş tebliğ defterine yalnız kurumun olumsuz yanlarının yazılması sorunlarına ilişkin değerlendirmeleri anlamlı farklılık göstermektedir. Okul müdürleri bu sorunları ilköğretim müfettişlerine göre daha çok hissetmektedir.(9) Denetim sonrasında teftiş tebliğ defterine yazılmış olanların yöneticiler tarafından yerine getirilmemesini ilköğretim müfettişleri daha önemli bir sorun olarak görmektedir.(10) Başkanlığa sunulan kurum denetimi raporlarının kısa zamanda değerlendirilerek gereğinin yapılmaması sorununun ilköğretim müfettişleri tarafından okul müdürlerine göre daha önemli olduğu ifade edilmektedir.

The aim of this research is to find out the problems met at the primary schools? inspection through the school headmasters? and the primary school inspectors? view.The researched method used was survey of all 103 county and towns centre `s primary school headmasters and 26 primary school inspectors working in Kütahya in 2007-2008 education year. But the data has been taken from 98 headmasters and 26 inspectors. ? The Questionaire about the Headmasters and the Inspectors? Views on the Institution Inspection? is performed. This instrument?s reliability is measured by Cronbach Alpha. The collected data is analysed with SPSS 15 programme. Descriptive statistical techniques such as percentage, frequency, arithmetic mean are used to analyse the data. Besides for the dual comparison Mann-Whitney U is used.As a result of the research it is stated that primary school headmasters and inspectors problems before, during and after the inspection. The data taken from the explanatory study can be summarized like this.(1) The primary school headmasters and the inspectors have some problems pertaining to the facts that environmental conditions and facilities are not taken into consideration during inspection process and inspection activities are not planned by both primary school headmasters and inspectors. These problems are felt mostly by primary school headmasters.(2) The inspectors executing the inspection process do not use shared criteria and confine the inspection process with determination of circumstances.(3) Rectifying and improving measures recommended after the process of inspection are not controlled later on and the recommendations written on notification are not fulfilled by administrators.(4) It is determined that the problems pertaining to frequently amendment of regulations and circulars related with the inspection process and dual inspection structure in national education system exist. These problems are felt mostly by the inspectors.(5) There is a significant difference between the opinions of primary school headmasters and inspectors pertaining to the inspection activities? not being planned by primary school headmasters and inspectors before the inspection process, inspectors? doing the inspection of different fields by using the principle of division of labour, getting information about the school administration from those concerned before inspection, the physical condition of school?s not being searched before the inspection, environmental conditions and facilities? not being taken into consideration during inspection process. These problems are felt mostly by primary school headmasters.(6) There is a significant difference between the opinions of primary school headmasters and inspectors pertaining to the institution inspection process?s being done via group inspection, the confinement of the institution inspection with determination of circumstances, shared criteria?s not being used by the inspectors executing the inspection process, inspector?s taking the chair of the headmasters during the inspection, inspectors? being not able to provide necessary professional guidance to administrators, primary school headmasters? having the duty of surveillance and evaluating the activities at institution alike with the inspector, surveillance of different subjects and losing the holistic point of view because of the division of labour between inspectors, subjective criticism during inspection and subjective commendations during inspection. These problems are felt mostly by primary school headmasters.(7) There is a significant difference between the opinions of primary school headmasters and inspectors pertaining to the lackness of headmasters? professional sufficiencies and institution?s not having annual working plan. These problems are felt mostly by inspectors.(8) There is a significant difference between the opinions of primary school headmasters and inspectors pertaining to inspectors? not meeting with the administrator at the end of institution inspection, announcement of inspection results clearly via meeting, writing only the negative sides of institution on inspection notification. These problems are felt mostly by primary school headmasters.(9) There is a significant difference between the opinions of primary school headmasters and inspectors pertaining to the fact that the recommendations written on notification are not fulfilled by administrators. This problem is felt mostly by inspectors.(10) There is a significant difference between the opinions of primary school headmasters and inspectors pertaining to the the problem of not evaluating and doing the requirement of institution inspection reports submitted to the presidency on time. This problem is felt mostly by inspectors.