Kamu kesiminde etkinlik aracı olarak tedarik zinciri yönetiminın Türkiye`de uygulanabilirliği

Abstract

Tedarik Zinciri Yönetimi kavramı 1980'lerden itibaren başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere gelişmiş ülkelerde kullanılmaya başlanmıştır. Belli bir süre ne anlama taşıdığı konusunda işletmeler ve uzmanlar arasında bir kargaşa yaşanmış olmasına rağmen, özellikle Wall-Mart ve Dell firmalarındaki başarılı uygulamaları sonucu bu firmaların kendi sektörlerinde çok üst basamaklara ilerlemiş olmaları kavramın önemini artırmıştır. Günümüzde dünyada ve yurdumuzda büyük firmaların tamamı tedarik zinciri yönetimini uygulamaktadırlar. Başarılı uygulamalar sonucu işletmelerin uluslar arası sektördeki başarıları artmış ve son kullanıcı olan tüketici memnuniyetleri yükselmiştir.Tedarik zinciri, hammadde tedarikçisinden itibaren müşteriye kadar ulaşan bilgi ve malzeme akışından oluşmaktadır. Kavram günümüzde o kadar detaylandırılmıştır ki, tedarikçinin tedarikçisinden müşterinin müşterisine kadar uzanan tüm süreçleri dahi kapsadığı ileri sürülmektedir. Kısaca tedarik zinciri yönetimi, hem işletme içindeki bilgi akışının ve lojistik faaliyetlerin hem de tedarik zincirine bağlı diğer işletmelerin planlama ve kontrolünü kapsamaktadır.2000'li yılların başından itibaren kamu kurumlarında tedarik zinciri yönetimi konusunda araştırmalar başlamış olup, uygulanıp uygulanamayacağı, uygulandığında nasıl bir modelin söz konusu olacağı ve sonuçta istenilen sonuçlara erişilip erişilemeyeceği konularında çalışmalar yapılmıştır. Mesela bir kamu kuruluşunun kendisine verilen görevleri yerine getirebilmesi için ihtiyaç duyacağı büro malzemesi, bilgi işlem malzemeleri, sistem, cihaz, araç, iş makinesinin tedarikinden, kullanılmasına ve hurdaya ayrılmasına kadar geçen süreçteki her türlü satın alma, kullanım ve bakım onarım faaliyetlerinin tedarik zinciri kapsamında yürütülmesi mümkündür.Ayrıca kamu tarafından sunulan hizmetlerin kullanıcısı olan vatandaşlar da kamu tedarik zinciri yönetiminin müşterileri olarak görülmektedir. Özel sektör tedarik zinciri yönetiminin tersine kamu sektörü daha karmaşık bir yapıya sahiptir. Özel sektördeki müşteri kavramı kamu için vatandaştır. Gelişmiş ülkelerde vatandaşa verilen ulusal güvenlik, eğitim, sağlık vb. hizmetlerin servis, bilgi ve mali olarak akış analizi yapılmaya çalışılmaktadır. Vatandaşların aldıkları hizmetin karşılığını maddi olarak ölçmek zor olmakla birlikte, barış içinde yaşama, iyi sağlık hizmeti ve iyi bir eğitim sistemi talep eden vatandaşlar aldığı hizmetin karşılığı olarak vergi ödemekte, memnun olmama durumunda şikayet mekanizmasına başvurmakta ve en nihayetinde demokratik olarak yapılan seçimlerde icraatlarından memnun kalmadığı iktidarı değiştirebilmektedir.Kısaca tedarik zinciri kavramı kamu açısından değerlendirildiğinde; belirlenmiş bir kamu hizmetini yerine getirmek üzere bir arada bulunan ve organizasyonun içinde veya dışında yer alan tüm birimlerin (Kamu kurum ve kuruluşları, özel şirketler, kamu İktisadi kuruluşları) eylemlerinin birleşimidir. ?Tedarik Zinciri Yönetimi? ise tüm bunların koordine edilmesidir.Bu noktalardan hareketle hazırlanan bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde yeni kamu yönetimi anlayışının tarihsel süreci ve özellikleri ile tedarik zinciri yönetimi kavramının tanımlanması, dünyada yaygın olarak uygulanan tedarik zinciri yönetimi modellerinin açıklanması ve tedarik zinciri yönetiminin nicel ve nitel performans kriterleri anlatılmıştır.İkinci bölümde, Kanada, İngiltere ve Almanya kamu sektörlerinde yapılan tedarik zinciri araştırmaları, planlamaları ve uygulamaları incelenmiş ve bazı uygulama örnekleri verilmiştir.Üçüncü bölümde, Türkiye'deki kamu sektöründe yapılan tedarik zinciri çalışmaları ile özel sektördeki tedarik zinciri uygulamaları anlatılmıştır. Daha sonra genel olarak kamu ve özel sektör tedarik zinciri yönetimi karşılaştırılması yapılmıştır.

The concept of Supply Chain Management has been using in developed countries particularly in USA since 1980. Although some turn oil was lived between business and professionals about the meaning of this concept, improving of Dell and Wall-Mart on their sectors by the help of successful implementations, increased the importance of this concept. Nowadays, all of the big enterprises implement Supply Chain Management both in our country and in the world. By the result of good applications, international success of enterprises in the sector has increased and the end-user consumer satisfaction increased.Supply Chain consists of information and material flow from raw material suppliers to the end customers. The concept is being detailed so much that the supplier of the supplier and the costumer of the customers? processes are also taken into consideration. Supply chain management consists both information flow within the enterprise and logistics activities as well as other firms connected to the supply chain planning and control covers.Some investigations were held about some topics such as implementation of the supply chain management in public sector, to be able to implemented or not to, how supply chain looks like in public sector and in the end whether to attain or not when used. Supply chain management can be used in procuring, using, maintaining and getting out of service procedures in the phases from determining of the request, to the getting out of the service. Public SCM is targeted towards the demands of the end customer, the citizen. Contrary to Private-SCM, Public SCM is considerably more complex. The concept of the customer in private supply chain management is citizen for the public. Flows of services, information and finance are being tried to analyses through the services such as national security, education and health sectors. However it?s difficult to measure the value of the services which taken by the citizens who demand live in peace, good health care and a good education system, they pay the costs by way of taxes and duties. If they aren?t satisfied from the services, firstly they apply to complaint mechanism and in the end they can change the parliament by using democratic principle through elected representatives.The supply chain is the combination of all parties (public sector, private enterprises, economical and commercial public enterprises) both inside and outside of the organization, involved in delivering the inputs, outputs or outcomes that will meet a specified public sector requirement. Supply chain management is the coordination of all of these parts.This study consists of three chapters which are prepared move from these points. In the first chapter, the erupting, history and properties of New Public management and the defining of the supply chain management concept, the explanations of the supply chain management models which are used commonly in the world and quantitative and qualitative performance criteria of supply chain management are explained.In the second chapter, supply chain management investigations, plans and implementations in Canada, England and Germany are examined and some applications examples are reviewed.In the third chapter, supply chain management activities in Turkish public sector and the applications in private sector are explained. Later, the comparison of the supply chain management between public and private sector is held.