Dünya Ticaret Örgütü uyuşmazlık çözüm sistemi

Abstract

T.C.KOCAEL ÜN VERS TESSOSYAL B L MLER ENST TÜSÜÖZEL HUKUK ANAB L M DALIÖZEL HUKUK YÜKSEK L SANS PROGRAMIÖzetGümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT) kapsamındagerçekleştirilen Uruguay Roundunda yapılan uzun süreli, geniş kapsamlı ve kompleksgörüşmeler sonucunda, 1 Ocak 1995 tarihinde, yeni bir uluslararası ekonomik örgütolan Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurulmuştur. DTÖ, yeni çok taraflı ticaret sistemininkurumsal ve hukuki yapısını sağlamaktadır.Uyuşmazlıkların Çözümüne lişkin Kuralları ve Yöntemleri Tespit Eden UzlaşmaMetni (UÇUM), Uruguay Roundunda, GATT bünyesinde geliştirilen ve kırk yılı aşkınbir süre uygulanan uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin düzenlemelerin elden geçirilerekgüncelleştirilmesi sonucunda oluşturulmuştur.UÇUM, Uruguay Round paketinde yer alan; DTÖ Anlaşması' nda, GATT 1994'te ve diğer tüm mal ticareti anlaşmalarında, Hizmetler Ticareti Genel Anlaşması' nda,Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması' nda yer alan herhangi birunsurla ilgili doğabilecek uyuşmazlıkların çözümü için tek bir sistem öngörmüştür.Yeni kuralların, GATT 1947 dönemi uyuşmazlık çözüm düzenlemeleriylekarşılaştırıldığında daha ayrıntılı olduğu, uyuşmazlık çözüm sürecini hızlandıracak vesürecin engellenmesini önleyecek zaman sınırlamaları ve onay yöntemleri içerdiğigörülmektedir.Yeni sistemde daimi Temyiz Organı (TO) oluşturularak temyiz yöntemine yerverilmiş, zarar gören tarafın, zararını tazmin için de, zarar gördüğü ticaret sektöründenfarklı bir sektörde tedbir alması mümkün hale getirilmiştir.Revize edilen sistem, DTÖ anlaşmalarıyla düzenlenmiş, ticari ilişkilerin herhangibir alanında doğan uyuşmazlıkların çözümü için tek taraflı tedbirler almayı yasaklayandüzenlemesiyle desteklenmiştir.DTÖ uyuşmazlık çözüm sisteminde, yeni kurallara, ilkelere ve kurumlara yerverilmekle birlikte; bu yeni düzen, eski yöntemler ve GATT döneminde elde edilentecrübe üzerine kurulmuş; GATT uyuşmazlık çözüm sisteminin merkezi unsurları olandanışmalar aşaması ve paneller korunmuştur.Tezi Hazırlayan : Nesrin AKINTez Kabul Yönetim Kurulu Karar ve No : 28.06.2006, 2006/12Tez Danışmanı : Yrd.Doç.Dr. Pelin GÜVENJüri Üyeleri : Prof.Dr. Mehmet BAHT YARDoç.Dr. Seyithan DEL DUMANYrd.Doç.Dr. Pelin GÜVEN

T.C.KOCAEL ÜN VERS TESSOSYAL B L MLER ENST TÜSÜÖZEL HUKUK ANAB L M DALIÖZEL HUKUK YÜKSEK L SANS PROGRAMIngilizce ÖzetOn 1 January 1995, a new international economic organization, the World TradeOrganization (WTO), came into being, resulting from lengthy, extensive and complexUruguay Round trade negotiation in the context of General Agreement on Tariffs andTrade (GATT). The WTO provides the institutional and legal foundation for the newmultilateral trading system.The Uruguay Round Understanding on Rules and Procedures Governing theSettlement of Disputes (DSU) amounts to a complete overhaul and updating of thedispute settlement arrangements developed in GATT over more than forty years.The Understanding provides a single set of rules to cover disputes that may ariseunder any element of the Uruguay Round package: the WTO itself, the GATT and allthe agreements on trade in goods attached to it, and the GATS and TRIPS agreements.Compared with the former GATT dispute settlement arrangements, the newrules are more detailed, and provide for strict time limits and approval procedures thatwill speed up the whole dispute settlement process and prevent it from being blocked.An appeals procedure has been introduced, as well as the possibility of compensating forinjury in one sector of trade by taking action in another sector.The revised system is buttressed by a requirement that bans unilateral action tosettle disputes in any area of trade relations covered by the WTO agreements.Nevertheless, the new rules build on past procedures and experience, retaining elementscentral to the GATT system.Tezi Hazırlayan : Nesrin AKINTez Kabul Yönetim Kurulu Karar ve No : 28.06.2006, 2006/12Tez Danışmanı : Yrd.Doç.Dr. Pelin GÜVENJüri Üyeleri : Prof.Dr. Mehmet BAHT YARDoç.Dr. Seyithan DEL DUMANYrd.Doç.Dr. Pelin GÜVEN