Nâ`ilî`nin gazellerinin şerhi ve yapısalcılık açısından incelenmesi

Abstract

Edebî metni, estetik değeri olan yazılı edebiyat ürününü, anlama, açıklama, tanıtma ve değerlendirme amacıyla yapılan çalışmaların geçmişinin eskilere gittiği bilinmektedir. Köklü bir geleneğe sahip Klâsik Türk edebiyatı eserlerinin değerlendirilmesi noktasında da günümüze kadar çeşitli yöntemler denenmiştir. Bu şiir geleneği, özellikle mazmun anlayışı ve ses yapısı bakımından son derece zengindir. Klâsik Türk şiiri eserleri, sahip oldukları çok katmanlılık sayesinde çoğul okumaya açık bir yapı sergilemektedir. Bu doğrultuda çalışmanın alanını, 17. yüzyıl Klâsik Türk edebiyatı şairlerinden ve Sebk-i Hindî'nin en önemli temsilcilerinden Nâ'ilî'nin gazellerinin, öncelikle geleneksel şerh metodu ile ardından da 20. yüzyılın etkin edebî kuramlarından biri olan yapısalcılık açısından incelenmesi oluşturacaktır. Klâsik Türk edebiyatı metinlerinin modern metotlarla incelenmesi, içinde bulunduğumuz kültürel konum ve bu metinlerin günümüz insanı tarafından anlaşılarak okunması ve böylece sadece tarihin malı olmaktan kurtulması açısından çok önemlidir. Bu tez çalışmasında, belirlenen plân çerçevesinde, öncelikle Nâ'ilî'nin gazelleri geleneksel şerh metoduyla açılacak, ardından da gazellerinin yapısal açıdan taşıdığı özellikler, biçimle öz arasında bulunan ilişkiler belirtilecektir. Başka bir ifadeyle, şerh yöntemiyle şiirin anlamı, yapısalcı çözümlemelerle de ses yapısı ve söz varlığı ön plâna çıkarılacaktır. Geleneksel yöntemle yapılan açıklamalarda ayrıca, gazellerin biçim ve özünde gizli kalan şiirsellik ve estetik gibi hususiyetler de ortaya konulup şairin dünyasını bugünün okurlarına sunma hedeflenmektedir. Bu hedef doğrultusunda Nâ'ilî'nin gazelleri şekil, anlam ve yapısal uyum açılarından ortaya konulacaktır. Böylelikle çalışmanın esas hedefini, Nâ'ilî'nin şiir dünyasını gelenekselin yanında modern bir yaklaşımla da gözler önüne sererek, gelecekte yazılması muhtemel geniş kapsamlı bir Türk edebiyatı tarihine katkıda bulunmak teşkil etmektedir.

It is known that background of the existing aesthetic worth written literal products aim understanding, explaining, presentation and assessment of the literal text are antedate. There are various tried methods assayed the deep-rooted traditional Classical Turkish Literature works until today. This traditional poem is extremely rich with their imagery percept and voice structure. Classical Turkish Poet works allow multiple reading with their cascade structure. In this context, the analysis of Nâ?ilî?s, who is one of the most remarkable Classical Turkish poets in the 17th century and leading representatives of Sebk-i Hindî, gazelles in terms of classical interpretation method first and then one of the effective literal models of structuralism of the 20th century will consist the scope of this study. Classical Turkish literature texts with the modern interpretation methods within this cultural status and the reading and understanding of this text by modern human are very important to rescue it from belonging to the history. In our current cultural context, reading, comprehending and analysing the texts in Classical Turkish Literature with modern methods is very important to modern Turkish scholars/people in order to prevent these texts from remaining merely historical works. In this study, within the defined plan, Nâ?ilî?s gazelles will be examined with classical interpretation method primarily and then structural properties of gazelles and the relation between the style and the essence will be indicated. In other words, the meaning of the poem with interpretation method, the vocal existence and the voice structure with the structural analysis will be pointed out. In the explanations given in classical method, it is aimed to reveal the hidden aspects of the poem in style and essence and to present the poet?s world to today?s readers. In this frame, the style, meaning and structural consistence of Nâ?ilî?s gazelle will be presented. Hereby, the main purpose of the study is to present Nâ?ilî?s poet world with traditional method and modern approach and to assist a probable Turkish Literature History book with a wide scope in the future.