Türk masallarının varoluşçuluk açısından incelenmesi

Abstract

Masallar, içinde rasyonel unsurlar barındıran irrasyonel anlatılardır. Masallar, yaşamdan kopuk olmayan bilakis yaşamla iç içe metinlerdir, çünkü masallar, insanı insana anlatmaktadır. İnsanın varoluşunun sorgulandığı Varoluşçuluk akımında ise, varoluş bireyseldir, bir başka ifadeyle özneldir ve insan tüm yönleriyle ele alınır. Varoluşçuluk, fikirlerine somutluk kazandırabilmek için edebi türlerden yararlanmıştır. Çeşitli edebi eserlerde, bu soyut düşünceler tipler vasıtasıyla, hayat bulmuş, kurgulanmış, gündelik yaşamın içine girmiştir. Bu manada Varoluşçuluk, insan temelli bir felsefi akım olması sebebiyle, gündelik yaşama öykünen, sembolik mesajlarla yüklü masal dünyası ve onun kurgusal serüveniyle de uyumludur. Ancak masallar yapısı gereği, didaktik yönü ağır basan, sonu belli olan kurgusal metinlerdir. Nihayetinde, bu yönlendirilmiş kurgusal metinler, ayrıntıdan yoksun zamanla tipleşmiş insanın uzak temsili ya da tasviri figür kahramanlarıyla, alımlanmaya, sembolik dilinin çözümlenmesine açık metinlerdir. Çalışmada, edebiyat masal insan, felsefe Varoluşçuluk - edebiyat ilişkisinden hareketle edebiyatta felsefeye ve dolayısıyla Türk masallarında Varoluşçuluk tasarımına ulaşılmıştır. Anadolu' da en yaygın olanlarından tespit edilen dokuz Türk masalı, varoluşçu felsefe kavramları dahilinde sembolik dili ve arka planı şeklinde yorumlanarak alımlanmıştır. Buradan hareketle, disiplinler arası bir yaklaşımla ele alınan masallarda, her biri kişi olma yolunda `varoluş mücadelesi veren masal tipleri ile karşılaşılmıştır.

Folk tales are irrational narratives including rational elements. While they are somehow national, they also include universal elements and they are not isolated from the real life; on the contrary, they are the life itself because they depict human to human. On the other hand, in the movement of existentialism questioning the existence of human being, the existence is individualistic; that is, it is subjective and human being is analyzed from his/her every aspect. Literary genres are employed to by existentialism to make its ideas more concrete. In various literary works, abstract ideas come to life, are fictionalized and become a part of daily life through characters. In this regard, as existentialism is a human-based philosophical trend, it is in compliance with the world of folk tales which imitates the real life and is full of symbolic messages. However, due to their structure, folk tales are fictional narrations having a dominating didactic emphasis and certain ending. Ultimately, these directed fictional narrations with their stereotype figures somehow distant from the real human being are open to reception and interpretation of their symbolic language. In the present study, based on the relationships between literature and folk tale human and philosophy existentialism and literature, philosophy in literature and accordingly, design of existentialism in Turkish folk tales, have been revealed. Nine Turkish folk tales selected from among the most popular folk tales in Anatolia were analyzed in relation to philosophical concepts and paying attention to symbolic language and background. Based on this, in the folktales analyzed through an inter-disciplinary view point, folktale figures who are trying to exist as a person were compared to each other.