Türkiye` de kredi kanalının işleyişi: Var modeliyle bir analiz

Abstract

Para arzında, parasal otoritelerin müdahalesi ile olarak meydana gelendeğişmelerin reel ekonomi üzerindeki etkisi parasal aktarım mekanizması kavramıylaifade edilmektedir. Son yıllarda, gelişmiş ve gelişmekte olan birçok ülkenin finansalsistemlerini yapılandırmak amacıyla çeşitli reformlar yapmaya başlaması, iktisatçılarıparasal aktarım mekanizması ile ilgili daha fazla araştırma yapmaya itmiştir. 1980' liyıllara kadar sadece parasal büyüklükler vasıtasıyla işleyen aktarım mekanizmaları ileilgili çalışmalar yapılmıştır. 1980' li yılların ikinci yarısından itibaren ise finansalaracıların rolü üzerine vurgu yapan bir mekanizma tartışma konusu olmayabaşlamıştır. Parasal aktarımın kredi kanalı olarak adlandırılan bu mekanizma, parapolitikasında meydana gelen değişim sonucunda kredi arzının nasıl etkilendiğini vekredi arzındaki değişimlerin reel değişkenler üzerinde ne gibi etkiler doğurduğunuincelemektedir.Banka kredileri, ekonomide reel sektör ve finansal sektör arasında adeta bir köprügörevi görmektedir. Türkiye' de kredilerin yatırım ve tüketim harcamaları için önemlibir finansman kaynağı olması bu konuda araştırma yapılması gereğini doğurmuştur. Buanlamda çalışmanın amacı, banka kredileri kanalının Türkiye' de etkin işleyipişlemediğini analiz etmektir. Bu amaca ulaşmak için, öncelikle kredi kanalıbelirleyicilerinin Türkiye' de ne gibi etkiler doğurduğu incelenmiş ardından zamanserilerine dayanan bir yöntem takip edilerek VAR modeliyle oluşturulan etki-tepkifonksiyonları değerlendirilmiştir. VAR modelinden elde edilen bulgular Türkiye' debanka kredileri kanalının çalıştığı yönündedir. Ancak bu sonuç banka kredilerikanalının etkin çalıştığı anlamına gelmemektedir. Çünkü, fiskal baskınlık ve kamubankalarının finansal sistem içerisindeki ağırlığı, kredi kanalının etkinliğini azaltantemel unsurlar olarak yer almaktadır.Anahtar Kelimeler: Parasal Aktarım Mekanizması, Kredi Kanalı, Kredi KanalınınBelirleyicileri, VAR Modeli, Türkiye

The impact of the changes through the interruption of monetary authority in moneysupply on real economy is described as monetary transmission mechanism. In recentyears, various reforms of developing and developed countries with the aim ofreconstructioning their financial systems have led the economists to search more aboutthe monetary transmission mechanism. Studies related to the transmission mechanismoperating only by monetary volume were done until 1980s. As of the second half of1980s, a mechanism emphasizing the role of financial intermediary started to become adebate. This mechanism described as the credit channel of monetary transmissionexplains how credit supply is affected in result of the change in monetary policy and howthe changes in credit supply affect the real variables.Banking credits is like a bridge between the real sector and financial sector ineconomy. Credits' being an important finance resource for investment and consumptionexpenditures in Turkey leads to the researches about this issue. The objective of thestudy is to anlyze whether the channel of bank credits efficiently operates or not. Inorder to reach this objective, firstly how credit channel identifiers have effects in Turkeyis explained, then following a method based on time series, impulse-response functionsformed with VAR model are studied. The findings acquired with VAR model that banklending channel works in Turkey. However, it doesn? t mean that bank lending channelworks efficiently. Because the fiscal dominance and the weight of public banks onfinancial system are the basic elements decreasing the efficiency of credit channel.Key Words: Monetary Transmission Mechanism, Credit Channel, Credit ChannelIdentifiers, VAR Model, Turkey