Ortadoğu`da etnik ve dilsel bağlamda göç ve kimlik sorunu (Lübnan`da yaşayan Türkiyeliler örneği)

Abstract

Osmanlı Devletinin yıkılmasından sonra Ortadoğu'da birbirinden farklı ulus devletler kurulmuştur. Osmanlı Devleti, 600 yıla yakın bir süre Ortadoğu'da hüküm sürmüş ve bu süre zarfında Ortadoğu toplumlarının siyasal ve toplumsal yapıları üzerinde derin etkiler bırakmıştır. Dolayısıyla Ortadoğu devlet ve toplumlarında yaşanan toplumsal olayları anlamada Osmanlı Mirası geniş bir bilgi birikimini barındırmaktadır. Osmanlı Devleti Birinci Dünya Savaşından yenilgi ile ayrılmış ve tarih sahnesinden çekilmiştir. Osmanlı Devletinden sonra ise Ortadoğu'da 15'e yakın ulus devlet kurulmuştur. Bu devletlerin resmi sınırları genel olarak İngiltere ve Fransa arasında varılan anlaşmalara göre belirlenmiştir. Bu yüzden geçmişte Osmanlı Devletinin çatısı altında yaşayan Ortadoğu toplumları arasındaki sınırlar, kültürel ve etnik özellikler göz ardı edilerek belirlenmiştir. Dolayısıyla devletler arasında çizilen resmi sınırlar ilerleyen zamanlarda çeşitli sorunların yaşanmasına yol açmıştır. Türkiye Cumhuriyeti Ortadoğu'da bağımsızlığını kazanan ilk devlet olmuştur. Türkiye Cumhuriyeti, yıllarca süren savaşların etkisiyle siyasal, sosyal ve ekonomik bakımından son derece olumsuz koşullar içerisinde kurulmuştur. Cumhuriyet Yönetimi, ülke içerisinde ulusal birliği ve bütünlüğü sağmaya yönelik çeşitli politikaları hayata geçirmiştir. Osmanlı devletinden arta kalan sosyal ve kültürel özellikler bu süreç ile birlikte tasfiye edilmek istenmiştir. Türkiye'nin Doğu bölgelerindeki şehirlerde, gündelik yaşamında farklı diller konuşan, farklı etnik yapılara sahip toplulukların statü ve konumlarında yeni bir algılama biçimi belirmiştir. Ulus devlete eklemlenme sürecinde söz konusu topluluklar bir tür uyum sorunu ile karşılaşmışlardır. Özellikle savaş sonrası dönemde bölgenin sosyo-ekonomik yapısı, burada yaşayan toplulukların ülke dışına göç etmesinde etkili olmuştur. Bu çalışma aracılığı ile Türkiye'de göç literatüründe bugüne kadar ele alınmamış bir göç hareketinin varlığı tespit edilmiştir. Bu hareket Birinci Dünya Savaşından sonra Mardin ili ve çevresindeki ilçelerde yaşayan Mardin Kökenli Arapların Lübnan'a göçüdür. Çalışmada bu göç hareketinin ortaya çıkmasına zemin hazırlayan koşullar ile Mardin Kökenli Arapların Lübnan'daki yaşam koşulları incelenmiştir.

After the collapse of the Ottoman Empire many nation-states has been established in the Middle East. The Ottoman Empire, ruled in the Middle East for a period of nearly 600 years and has left a profound affect on political and social structures of the Middle Eastern societies during this period. Therefore, the social events that occurred in the Middle Eastern states and societies could be understandood following the Legacy of Ottoman Empire. The Ottoman Empire lost the First World War and was withdrawn from the stage of history. After the Ottoman Empire for about 15 nation-states have been established in the Middle East. The official boundaries of these states were determined according to the agreement reached between Britain and France. The borders drawn between societies neglected cultural and ethnic characteristics. That is why official borders caused various problems between Middle Eastern societies that lived under the roof of the Ottoman Empire in the past.Turkish Republic was the first country to gain independence in the Middle East. It has been established in an extremely negative political, social and economic conditions caused by long time wars. So Republican Administration has implemented various policies for national unity and integrity of society.For this purpose social and cultural features of the legacy of the Ottoman Empire intended to be abolished. Thus a new perception has emerged for different ethnic background communities speak different languages in everyday life in the eastern regions of Turkey. Articulation of these communities to nation-state faced a compliance issues. Especially the socio-economic structure of the region after the postwar period have been effective in migration of many members of such communities to neighboring states.Through this study a migration which have not been addressed in Turkish literature was detected. This is the migration of Arabs of Mardin to Lebanon. In the study, the emergence of conditions caused migration from Mardin to Lebanon and living conditions of Arabs of Mardin in Lebanon were examined.