Hava kirletici emisyonlar temelli eko-verimlilik analizi

Abstract

Sanayi Devrimi'nden bu yana insan faaliyetlerinin çevresel etkileri olağanüstü biçimde artmıştır. Çevre kalitesinin iyileştirilmesi için çevresel performansın doğru değerlendirilmesine güçlü biçimde gereksinim duyulmaktadır. Son yıllarda çevre üzerine olan tartışmalarda popüler hale gelen kavramlardan biri eko-verimlilik (EV)'tir. Kavram, çevre üzerinde daha az etki yaratarak ve daha az doğal kaynak tüketerek daha fazla mal ve hizmet yaratılmasına işaret etmekte; bu yönüyle hem ekonomik hem ekolojik sorunları kapsamaktadır. Yaklaşım, karar vericilerin EV göstergelerini kullanarak değişimleri izlemelerine olanak sağladığı için sürdürülebilirlik değerlendirmelerinde bir araç olarak kullanılabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, seçilmiş Avrupa Birliği ülkeleri ve ülke grupları ile Türkiye'nin çevresel performansını 1995–2011 dönemi için değerlendirmektir. EV hesaplamaları için hem ekonomik hem çevresel performans bilgileri gerekmektedir. Bu çalışmada, çevresel baskı göstergeleri olarak karbon monoksit (CO), amonyak (NH3), metan olmayan organik bileşikler (NMVOC), azot oksitler (NOx), partikül madde (PM10), kükürt dioksit (SO2), karbon dioksit (CO2) ve metan (CH4) emisyonları kullanılmıştır. Söz konusu göstergeler, göstergenin neden-sonuç ilişkilerine göre küresel ısınma (KI), asit yağmurları (AY), troposferik ozon oluşumu (TO) ve partikül madde oluşumu (PM) olmak üzere çevresel etki kategorilerine ayrılmış ve her bir kategori için eko-verimlilik oranları hesaplanmıştır. 2011'de en yüksek eko-verimlilik oranlarına sahip ülkeler, KI için Fransa (4,0 $/kg), İngiltere (3.67 $/kg) ve İspanya (3,59 $/kg); AY için İngiltere (40,16 $/g), Almanya (38,10 $/g) ve İtalya (33,92 $/g); TO için Almanya (0,96 $/g), İngiltere (0,87 $/g) ve Fransa (0,82 $/g); PM için Almanya (1,46 $/g), İngiltere (1,45 $/g) ve Fransa (1,13 $/g) olarak belirlenmiştir. Tüm çevresel etki kategorileri için Polonya, Romanya ve Türkiye en düşük eko-verimlilik oranlarına sahip ülkelerdir. Türkiye, KI, AY ve TO için bu iki ülkeye göre daha iyi bir sonuç elde etmesine karşın PM için eko-verimlilik sıralamasında 0,29 $/g ile son sırada yer almaktadır.Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilir Kalkınma, Verimlilik, Eko-Verimlilik, Küresel Isınma, Asit Yağmurları, Troposferik Ozon Oluşumu, Partikül Madde Oluşumu; Avrupa Birliği

The environmental impact of human activities has grown dramatically since the Industrial Revolution. The accurate assessment of environmental performance is strongly needed in order to improving environmental quality. One of the concepts which have become popular in environmental debate in recent years is eco-efficiency (EE). This concept refers to create more goods and services with less impact on the environment and less consumption of natural resources, thus involving both economic and ecological issues. The approach can be used as a tool for sustainability assessment since decision-makers are able to monitor changes by using EE indicators. The objective of this study is to assess the environmental performance of EU-28 countries and Turkey, for the period of 1995-2011. To develop EE measures, information on both the economic and the environmental performance is needed. In this study, carbon monoxide (CO), ammonia (NH3), non-methane volatile organic compounds (NMVOC), nitrogen oxides (NOx), particulate matter (PM10), sulphur dioxide (SO2), carbon dioxide (CO2) and methane (CH4) emissions are considered as environmental pressure indicators. Those indicators are assigned to environmental impact (EI) categories according to cause-effect relationships of indicators and EE's are calculated for each EI categories. The EI categories which are used the study are global warming (GW), acid rain (AR), tropospheric ozone formation (TOF) and particulate matter formation (PM).In 2011 the countries that have the highest EE's are identified as follows: For GW; France(4,0 $/kg), England (3,67 $/kg) and Spain (3,59 $/kg), for AR; England (40,16 $/g), Germany (38,10 $/g), and Italy (33,92 $/g), for TOF; Germany (0,96 $/g), England (0,87 $/g) and France (0,82 $/g) PM; Germany (1,46 $/g), England (1,45 $/g) and France (1,13 $/g). As for the all EI categories Poland, Romania and Turkey are the countries with lowest EE. Even though Turkey's EV has higher values compared to these two countries in GW, AR and TOF, the country sits at the bottom of the EE list with ( 0,29 $/g) PM.Key Words: Sustainable Development, Productivity, Eco-efficiency, Global Warming, Acid Rain, Tropospheric Ozone Formation, Particulate Matter Formation; European Union