Türkiye`de uygulanan yatırım teşvik politikaları ve Çorum İlinde bir uygulama

Abstract

Ekonomik ve sosyal problemlerin çözümünde kullanılan devlet müdahalesi araçlarından biri olan teşvikler, özellikle sosyal devlet anlayışının gelişimi ile önemli bir konuma gelmiştir. Bu bağlamda teşvikler, ekonomik istikrar, istihdam ve büyüme gibi makro ekonomik amaçların yanında bölgesel gelişmişlik farklılıkları, iç göç gibi sosyal amaçlara da hizmet etmektedir.Piyasa ekonomisinin işlediği, küreselleşme sürecinin yaşandığı günümüzde devletin ekonomiye müdahale edip etmeyeceği artık tartışma konusu olmaktan çıkmıştır. Hızlı kalkınan ülkelerin uyguladıkları devlet destekli kalkınma politikalarının başarılı olması, diğer kalkınma çabası gösteren ülkelerde de benzer uygulamaları gündeme getirmiştir. Bütün ülkelerde devlet ekonomiye müdahalede bulunmakla birlikte artık bu müdahalenin derecesi önem kazanmıştır.Türkiye'de yaşanan işsizlik, ekonomik istikrarsızlık ve bölgesel dengesizliklerin varlığı gibi sorunlar yatırım teşviklerinin uygulanmasını gerekli kılmaktadır. Ekonomik istikrarsızlık, yerli ve yabancı yatırımcıların ülkeye yatırım yapmasını zorlaştırmakta, istikrarsız bir ortamda yatırım yapma fikri girişimcilere hiç mantıklı gelmemekte ve var olan kaynaklar kısa vadede kazanç sağlayacak alanlarda kullanılmaktadır. Ayrıca yabancı yatırımların yerini kısa vadeli sermaye hareketlerinin alması ülkeyi yine kriz riski ile karşı karşıya bırakmaktadır. Bu amaçla ülkenin yatırım potansiyelini yönlendirebilmek ve yatırım yapılmasını sağlayabilmek amacıyla teşvik araçlarından sürekli olarak yararlanmak gerekmektedir.Türkiye'de de ekonomik gelişmeyi hızlandırmak amacıyla bazı faaliyetler teşvik edilmektedir. Özellikle bölgeler arası sosyo-ekonomik gelişmişlik farklarının oldukça önemli boyutlara vardığı ülkemizde, sektör bazında öngörülen genel teşviklere ek olarak, bazı yöreler için teşvik tedbirleri daha avantajlı hale getirilmiştir. Bu bağlamda çalışmanın konusunu, Türkiye'de uygulanan teşviklerin incelenmesi ve seçilen bölgede teşviklerin etkisi hakkında bilgiler oluşturmaktadır. Çalışmada Çorum ili geneli, Çorum merkez ve ilçelerinde faaliyet gösteren firmalar incelenmiştir. Yüzyüze görüşme anket yöntemi kullanılarak elde edilen veriler daha sonra en uygun fonksiyonel form tespit edilerek regresyon analizleri gerçekleştirilmiştir.Analiz neticesinde Çorum ili merkez ve ilçelerinde yatırım teşvikinin etkileri hakkında genel bilgiler elde edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Teşvikler, Yatırım Teşvikleri, Bölgesel Kalkınma, 5084 sayılı yasa, Teşvik araçları,

State investment incentives for economic growth have taken an important part within the development of the social state consideration as if it is also being used to develop solutions for the social and economic problems as a tool for the state interventions. These incentives also serve to the social purposes being improved between the regional differences and as well as the internal immigration apart from its main purposes such as economic stabilisation, employment and growth. Nowadays, state interventions to the economy are not anymore discussed as a point of issue within the free market economy and the globalisation itself. Because of the success stories being gained by the most emerging countries while they have implemented state-sponsored development policies taken as a model by other emerging countries. Now, it is not the question asked by the counties whether the interventions are necessary or not? The question is how much intervention is needed?The problems that Turkey faces in terms of unemployment, economic volatility, and regional differences have necessitated the investment incentives being used by the Turkish state. The economic volatility makes it even more difficult for the national and international capitals to be invested to Turkish economy, in which investors observe it as irrational to invest in such unstable economic environment, so that, the existing sources are used in such areas where short term incomes gained. Moreover, using the national capitals as a short term substitution for the international capitals exposes the country with the economic crisis. Therefore, It is necessary to use the investment incentives to direct the country' investment potential and as well as streamline the country where can be invested.Some activities are also supported to accelerate the economic growth in Turkey. Especially, in our country where regional socio economic development differences are significantly high, some regional incentives also used and made favourable in addition to general sectorial investment incentives. In this sense, this study embraces and includes the information where the investment incentives are examined and also how they have affected the region in Turkey after they have been implemented. In this study, firms those operate in and around the city of Corum has been examined. Face to face meeting technique has been used to collect data and those findings have been regressions analysed by using the best appropriate functional form. The findings from these analysis contain general information about the impressions of the investment incentives in Corum and its districts. Key words: Incentives, investment incentives, regional development, The Act of 5084, Incentive tools