Psikolojik sermayenin çalışanın stresle başa çıkma, iş tatmini ve örgütsel bağlılığına etkisi: Muğla Büyükşehir Belediyesi örneği

Abstract

İnsan kaynağının rekabet üstünlüğü oluşturacak şekilde kullanılabilmesi için, örgütlerin insana yatırım yapma gerekliliği doğmuştur. Bu gerçeği fark eden bilim adamları psikolojik sermaye kavramını ortaya çıkarmışlardır. Psikolojik sermaye `yarının küresel iş dünyasında rekabet üstünlüğü konusunda ne ile gerçek anlamda fark yaratırız ve rakiplerden üstün hale geliriz?` sorusuna cevap olarak ortaya çıkmıştır. Psikolojik sermaye; bireyde `Ben kimim?` sorusunun cevabını, özyeterlilik, umut, iyimserlik ve dayanıklılık boyutları üzerinden arayarak, bu dört boyut ile rekabet üstünlüğü sağlamayı amaçlamaktadır. Psikolojik sermaye aynı zamanda, bireysel düzeyde büyüme ve performansı artıran psikolojik bir kaynaktır. Çalışanlar olumlu duygular ve iyi ruh hali içindeyken daha yaratıcı, yüksek performans sergilemektedirler.Pozitif psikolojik sermaye düzeyi yüksek çalışanlar, yeni koşullara uyum sağlama konusunda daha başarılıdır ve çalışma arkadaşlarıyla örgütsel hedeflere ulaşmak için işbirliğini sağlayabilir. Farklı kültürlerden çalışanların bulunduğu ortamlarda pozitif psikolojik sermaye düzeyi yüksek çalışanlar daha kolay uyum gösterir. Bunun yanı sıra, kolektif anlamda yüksek düzeyde pozitif psikolojik sermayeye sahip işletmeler olumsuz durumlarını daha kolay atlatabilir ve başarısızlığı ders alınacak bir deneyim olarak görür. Bu yüzden, özellikle örgütsel değişimin, kriz ya da benzer olumsuzlukların yaşandığı işletmelerde, pozitif psikolojik sermaye düzeyi yüksek olan bireyler kilit rol oynar. Bu çalışanların söz konusu durumlarda örgütün çıkarlarına sahip çıkıp örgüte olan bağlılıklarını korumaları beklenir.Psikolojik sermayenin çalışanın stresle başa çıkma, iş tatmini ve örgütsel bağlılığına etkisinin araştırıldığı bu çalışma, literatür taraması, uygulama ve anket ile yapılan bir araştırmadır. Çalışmada 48 kadın ve 72 erkek olmak üzere 120 katılımcı ile anket gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde SPSS programı ve 5'li likert ölçeği kullanılmıştır. Araştırma taşeron ve kadrolu işçilerin karşılaştırmalı analizine yöneliktir.Anahtar Kelimeler: Psikolojik sermaye, çalışan stresi, iş tatmini, örgütsel bağlılık.

In order for human resource to be used in a way that creates competitive superiority, the need for organizations to invest in people has arisen. Scientists who realized this fact have introduced the concept of psychological capital. Psychological capital emerged as an answer to the question `With what can we make a difference in real terms and become superior to rivals in tomorrow's world of global business?`. Psychological capital, searching for the answer to the question `Who am I?` in terms of self-efficacy, expectance, optimism and durability, aims to provide a competitive advantage via these four aspects. Psychological capital is also a psychological resource that enhances growth and performance on individual level. Employees show a higher and more creative performance when they are in a good mood and have positive emotions. Employees who have higher level of positive psychological capital are more successful in adapting to new conditions and they can work cooperatively with colleagues in order to achieve organizational objectives. Such employees adapt more easily in environments that embody people from different cultures. Besides, enterprises that have a high level of positive psychological capital in terms of collectivity can get over negative situations more easily and they regard failure as a lesson to learn from. Therefore, especially in enterprises that experience an organizational change, a crisis or similar negative situations, individuals with high positive psychological levels play a key role. Such employees are expected to protect organization's interests and to preserve their commitment to the organization in these matters. This study, which examines the effect of psychological capital on employees' job satisfaction, organizational commitment and ability to deal with stress, is a research made through literature search, implementation and a survey. The survey was made with 120 participants, 48 women and 72 men. SPSS program and five point likert scale were used in the analysis of data. The research is focused on the comparativeKey Words: Psychological capital, employee stress, job satisfaction, organizational commitment