Modern Türkiye`nin inşasında ahlak eğitimi: 1943 İkinci Maarif Şûrası

Abstract

Erken Cumhuriyet döneminde hükümetler, eğitim politikalarına yön vermek üzere eğitim kongrelerinin toplanmasına önem vermişlerdir. Danışma birimi olarak toplanan bu kongreler, hükümetlerin belirledikleri konular üzerine raporlar hazırlamış ve öneri niteliğinde tekrar hükümetlere sunmuşlardır. İlki 1939 yılında gerçekleşmiş olan bu kongrelerin ikincisi, İkinci Maarif Şûrası, ahlak, dil ve tarih meselelerini tartışmak üzere 15-21 Şubat 1943 tarihleri arasında Ankara'da toplanmıştır.Bu çalışmada İkinci Maarif Şûrası'nda ele alınan ahlak eğitiminin nedenleri ve amaçları anlaşılmaya çalışılmıştır. Çalışmada, Maarif Vekilliği tarafından 1943 yılında yayımlanan, şûraya ilişkin çalışma programı, raporlar ve konuşmaların yer aldığı İkinci Maarif Şûrası adlı eser, şûra sonrasında şûrada alınan kararlar doğrultusunda okullarda okutulmak üzere basılan Türk Ahlâkının İlkeleri ders kitabı ve şûra ile ilgili basına yansıyan gelişmeler temel başvuru kaynakları olmuştur. Bu kaynaklardan elde edilen veriler, Erken Cumhuriyet döneminin iktisadi, toplumsal ve kültürel bağlamına oturtulmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda, modern Türkiye'nin inşası sürecinde belirli hedefler doğrultusunda gündeme alınan kurumsal atılımların ve dönemin liderlerinin talep ettiği davranış ve düşünüş tiplerinin, 1943 yılına gelindiğinde, İkinci Maarif Şûrası'nda ahlak adı altında ele alındığı sonucuna varılmıştır.

During the Early Republican Period, governments attached importance to educational conferences collecting, to give direction to their educational policies. These congresses gathered as advisory units, prepared reports on issues governments assigned and presented them as recommendation to the governments again. The second edition of these congresses, which the first took place in 1939, The Second Educational Council, to discuss issues of morality, language and history, collected between 15-21 February, 1943 in Ankara.In this study the causes and aims of moral education, discussed at The Second Educational Council, has been tried to be understood. In the study, work called `The Second Educational Council`, published in 1943 by the Minister of Education, in which work schedule, reports and talks about the council take place, coursebook, `The Principles of Turkish Morals`, published after the council, in accordance with decisions taken at the council, to be read in schools and news over council reflected on the press were used as main reference materials. The data obtained from these sources, has been tried to fit into the economic, social and cultural context of the Early Republican Period. In this regard, it was concluded that in the process of building of modern Turkey, attitude and mentality types which institutional breakthroughs, put on the agenda in line with certain goals and leaders of the period demanded, by the year 1943, were handled under the name of morality in The Second Educational Council.