Tekstil sektöründe ithal girdi bağımlılığı: Denizli örneği

Abstract

Türkiye'de dış ticaret dengesi Cumhuriyetin ilanından itibaren 1930-1946 (1938 yılı hariç) dönemi dışında sürekli açık vermiştir. Türkiye ekonomisi açısından kronikleşen sorunlar arasına giren dış açığın iyileştirilebilmesi için ihracatın ve ithalatın artış hızının dengeli olması gerekmektedir. Bu nedenle ihracatın artırılması kadar ithalatın kontrol altına alınması büyük önem taşımaktadır. 2017 yılı için ithalatın mal gruplarına (ara, yatırım ve tüketim) göre dağılımına bakıldığında yaklaşık %85'inin ara ve yatırım mallarından oluştuğu görülmektedir. Bu nedenle üretimde kullanılan girdilerde ithalat payını ve bunun nedenleri belirlemek ithal girdi kullanımını azaltıcı politikaların üretilebilmesi açısından büyük önem arz etmektedir. Bu doğrultuda, bu çalışmada imalat sanayi alt sektörlerinden tekstil ve hazır giyim sektöründe ithal girdi bağımlılığının düzeyi ve ithal girdi kullanım nedenleri alan araştırması yöntemiyle Denizli özelinde incelenmektedir.Denizli tekstil ve hazır giyim sektöründe faaliyette bulunan firmalardan 86'sından anket ve derinlemesine görüşme teknikleri kullanılarak veri toplanmıştır. Üretimde kullanılan girdiler hammadde (pamuk, elyaf vb.), ara malı (boyar madde, ağartıcılar vb.) ve yatırım malı (makine ve teçhizat) olmak üzere üç gruba ayrılmıştır. Elde edilen verilere göre hammadde grubunda ithal girdi kullanımı pamukta %70, elyafta %53, iplikte %79 ve kumaşta %20 olarak hesaplanmıştır. Ara malı türünde ithal girdi kullanım payı % 4,1 ile oldukça düşük bulunmuştur. Makine ve teçhizat grubunun neredeyse tamamının ithal olduğu tespit edilmiştir. İplik üretim makinelerinin %96,4'ü, kumaş üretim makinelerinin %96'sı, ön terbiye makinelerinin %95'i, boyama makinelerinin %93,4'ü, hazır giyim makinelerinin %90'ı ithaldir. Bu bilgiler ışığında Denizli tekstil sektöründe hammadde ve yatırım malları gruplarında ithal girdi kullanımının oldukça yüksek olduğu söylenebilir. Firmaları ithal girdi kullanmaya yönelten ana nedenler hammadde grubu için maliyet baskısı bir diğer ifadeyle ithal olanların daha ucuz olması iken yatırım malı grubunda ise ithal olanın daha kaliteli olmasıdır.

Foreign trade balance in Turkey has had deficit since the foundation of republic (excluding 1930-1946 period (except the year of 1938)). In order to eliminate the external deficit which is one of the chronic problems in terms of Turkish economy, the rate of increase in exports and imports needs to be balanced. For this reason, it is important to control imports as well as increasing exports. Considering distribution of imports according to the groups of goods (intermediate, investment and consumption) for 2017, it is seen that 85% of the imports consist of intermediate and investment goods. Therefore, determining the share of imported inputs used in production and its reasons is of great importance in terms of producing policies that reduce the use of imported inputs. For this reason, this study examines the reasons of imported input and imported input dependency levels by using field research technique in Denizli textile and apparel sectors as sub-sectors of manufacturing industry.Out of companies operating in Denizli textile and apparel sector, data were collected from 86 companies using questionnaires and in-depth interviewing techniques. The inputs used in production are divided into three groups: raw material (cotton, fiber etc.), intermediate goods (dye, bleach etc.) and investment goods (machinery and equipment). According to the data obtained from the raw material group, imported input usage was calculated as 70% in cotton, 53% in fiber, 79% in yarn and 20% in fabric. Imports of intermediate goods were found to be quite low by 4.1%. It was determined that almost all of the machinery and equipment groups were imported. 96,4% of yarn production machines, 96% of fabric production machines, 95% of pre-finishing machines, 93.4% of dyeing machines, 90% of ready-to-wear machines are imported. In light of this information, it can be said that the use of imported inputs in raw materials and investment goods groups in Denizli textile sector is quite high. The main reasons for the companies to use imported inputs are the cost pressure for the raw material group, which means that the imported ones are cheaper while in the investment goods group, the imported ones are of better quality.