Sultâniyye (İnceleme, metin, dizin)

Abstract

Çalışmanın konusunu, 15. yüzyılın ilk yarısında yaşamış hekim Muhammed b. Mahmûd-ı Şirvânî'nin Osmanlı hükümdarı Çelebi Mehmed'e takdim ettiği koruyucu hekimlik üzerine yazılmış Sultâniyye adlı eser oluşturmaktadır.Sultâniyye 15. yüzyılın diğer mensur eserlerinde olduğu gibi sade bir dille yazılmış, bölüm başlıkları ise Arapça ve Türkçe olarak verilmiştir. Bu çalışma giriş, inceleme, metin ve dizin bölümlerinden oluşmaktadır. Çalışmanın giriş bölümünde önce eserin Türk tıbbı ve eserlerinden kısaca bahsedilerek Şirvânî'nin hayatı ve eserleri üzerinde geniş olarak durulmuş, arkasından Sultâniyye her yönüyle tanıtılmıştır. Çalışmanın dil incelemesi bölümünde ise Sultâniyye üzerinde gramer çalışması yapılarak eserin dil özellikleri verilmiştir.Çalışmanın ikinci bölümünü metin oluşturmaktadır. Karşılaştırmalı metin Sultâniyye'nin tespit edilen altı nüshasıyla, Süleymaniye Kütüphanesi'nde Serez Bölümü 2756'da yer alan nüshanın varak ve satır numaraları örnek alınarak kurulmuştur.Çalışmanın son bölümünü ise dizin oluşturmaktadır. Çalışmanın sonunda şeklen örnek alınan nüshasının tıpkıbasımına yer verilmiştir.

The subject of the study is a work titled Sultâniyye presented by a doctor Muhammed b. Mahmûd-ı Şirvânî who lived during the first half of the 15th century and who presented the work to the Ottoman Sultan Çelebi Mehmed, and is about preventative medicine. As with other prose works of the 15th century Sultâniyye was written in plain style and the chapter headings were given both in Arabic and Turkish. This study consists of an introduction, examination, text and index sections. In the introduction part a short mention is made of Turkish medical science and associated works and an extended space is given to Şirvânîs life and works and then Sultâniyye is introduced in a thorough manner. In the language examination section of the study grammar study was carried out on Sultâniyye and the language aspects of the work has been emphasized. The second section of the work is on the text. A text comparison was carried out between the six identified copies of Sultâniyye and the copy in the Süleymaniye Library Section 2756 by giving the leaf and line numbers of that copy.The last part of the study is the index. At the end the exact replica copy has been printed in its entirety.