Modern öznenin felsefi kuruluşu bağlamında özbilinç kavramı üzerine bir inceleme

Abstract

Bu çalışmada modern özne felsefelerinin temel kavramlarıdan biri olan özbilinçkavramı tarihsel olarak incelenmiştir. Bu anlamda sırasıyla Descartes, Kant, Fichte veHegel'in özbilinç anlayışları birbirleri ile ilişki içinde değerlendirilmiş, kavramın sözkonusu filozoflar aracılığı ile geçirdiği dönüşüm tarihsel ve toplumsal bir bağlamdaele alınmıştır. Özbilinç kavramı modern öznenin felsefi olarak temellendirilmesindeöne çıkan tartışmanın merkez noktası olmasının yanı sıra, modern insanın süreç içindegeçirdiği tarihsel ve toplumsal dönüşümün takip edilebileceği bir zemini desunmaktadır. Başka bir ifade ile Descartes felsefesinde bir töz olarak düşünülenöznenin Hegel düşüncesinde çatışma ve emek üzerinden kendini gerçekleştirilenözneye dönüşümü, aynı zamanda modernizmin ve dolayısıyla kapitalizmin toplumsalolanı nasıl dönüştürdüğü üzerine tutarlı bir soyutlama zemini de sağlamaktadır.

This thesis is an historical examination on self-conciousness as the main concept ofthe modern subjective philosophies. In this manner, understanding of the selfconciousness in the philosophies of Descartes, Kant, Fichte and Hegel revealedreciprocatively and historically. The dicsussion on concept self-conciousness issubstantial not only for the philosophical grounding for the subject but also forpursuing the historical and social alteration of modern man. That is to say,transformation from the subject as a substance, as on Descartes, to realisation of thesubject over conflict and labour, as on Hegel, provides an alternative abstractionground for analyzing how modernity and capitalism transformed sociality.