Topluluk televizyonlarının anaakıma karşı alternatif yayın oluşturma potansiyeli: Alevi televizyonları örneği

Abstract

Bu doktora tezi, 'alternatif medya' kavramını odak haline getirerek Türkiye'deki çeşitli topluluklar tarafından kurulan televizyon kanallarının, anaakım çizgisinde yayıncılık yapan televizyonlara alternatif olup olamayacağını tartışmaktadır. Tez, Birmingham Üniversitesi Çağdaş Kültürel Çalışmalar Merkezi'nin (Contemporary Cultural Studies Center) geliştirdiği medya kuramıyla alternatif medya kuramının ortak zeminine dayandırılmıştır. İngiliz Kültürel Çalışmalar Merkezinden Stuart Hall'un 1970'li yıllarda, Antonio Gramsci'ye referans vererek kullandığı 'hegemonya' kavramını, medya alanındaki haberlere uygulamasıyla KİA etkisi yeniden tartışılmaya açılmıştır. Söz konusu dönemde haberlerin etkisi ve izler kitlece nasıl okunduğu konusunda yeni bulgulara ulaşılarak toplumsal siyasal, kültürel ve ideolojik konumlanımın 'etkilenme' üzerinde belirleyici bir nitelikte olduğu saptanmıştır. Tezde ideoloji, hegemonya ve kültürün siyaset ve medya örüntüleri üzerinde durularak alternatif, radikal, rizomatik ve topluluk medyaları, sorunsal gereği daha çok televizyon haberciliğindeki yönleri araştırılarak hipotezler geliştirilmiştir. Çalışmada, Chris Atton, Olga Guedes Bailey, Bart Cammaerts, Nico Carpentier ve John Downing gibi alternatif medya kuramcılarının geliştirdikleri argümanların ışığında bir yazım gerçekleştirilmiştir. Tez, söz konusu toplulukların kendi medyalarını yaratma, seslerini duyurma ve kendilerini ifade etmede kitlesel bir iletişim aracı olan televizyon kanalının onlara sunduğu olanakların da üzerinde durmaktadır. Türkiye'de anaakım medyada yeterince yer bulamadığı varsayılan Alevi topluluklarına yönelik yayın yapan Yol TV'nin anahaber bültenleri üzerinden izler kitlelerine ulaştırdıkları iletilerin alternatiflik potansiyeli ölçülmüştür. Bunun yanı sıra anaakım televizyon kanallarından ATV'nin anahaber bülteniyle karşılaştırma yapılarak, Yol TV'nin ve diğer Alevi televizyonlarının olası alternatif haber anlayışı ortaya konulmuştur. Çalışmada nicel bir araştırma yöntemi olan içerik analiziyle birlikte haber çerçeveleme yönteminin teknikleri birlikte kullanılmıştır. Anahtar Sözcükler: Kültürel Çalışmalar, Alevi Televizyonları, Alternatif Medya,Alternatif Televizyon, Yol TV, ATV.

This doctoral thesis focuses on the 'alternative media' concept to discuss whether the television channels established by several groups in Turkey can be an alternative to the mainstream television channels. The thesis is based on the common ground of the media concept developed by the Contemporary Cultural Studies Center and the alternative media concept. When in 1970s, Stuart Hall from the English Cultural Studies Center used the 'hegemony' concept referring to Antonio Gramsci and applied that to media news, the influence of media was brought into question, again. New data was obtained regarding the influence of news in the period in question and the manner they were received by the audience and social, cultural and ideological positioning were found to be determinant on 'being influenced'. The thesis focuses on the political and media patterns of ideology, hegemony and culture; analyzes the alternative, radical, rhizomatic and community media basically with regards to television reporting and develops hypotheses. The research text is written based on the arguments developed by alternative media theorists such as Chris Atton, Olga Guedes Bailey, Bart Cammaerts, Nico Carpentier and John Downing. The thesis further discusses the communities in question with regards to the opportunities offered by the television channel as a media tool to create their own media, to express themselves and to make themselves heard. Main news bulletins of Yol TV, a TV channel broadcasting mainly for Alevi communities, which is deemed not to have a significant place in mainstream media, were assessed with regards to the potential of the messages they deliver to be an alternative for the audience. Furthermore; a comparison was made with the main news bulletin of a mainstream television channel, ATV and potential alternative news mentality of Yol TV and other Alevi TV channels were revealed out. Content analysis among the quantitative research methods and news framing techniques were used together in the research.Key Words: Cultural Studies, Alevi TV Channels, Alternative Media, Alternative TV Channel, Yol TV, ATV.