Bilgi merkezi yöneticilerinin liderlik tarzları ile çalışanların yaşadıkları yıldırma ve örgütsel sinizm arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırma, bilgi merkezlerinde yöneticilerin algılanan liderlik tarzları ile çalışanların yaşadıkları yıldırma ve örgütsel sinizm düzeyleri arasındaki ilişkiyi saptamak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini Türkiye'deki kütüphane, arşiv vb. bilgi merkezleri çalışanları oluşturmaktadır. Araştırmada tesadüfi olmayan örneklem yöntemlerinden 'kolayda örneklem' yöntemi tercih edilmiş olup; veriler, ilgili kişilere kurum e-postaları, mesleki sivil toplum kuruluşlarının üye e-posta listeleri ve ilgili sosyal medya grupları üzerinden iletilen çevrimiçi anket aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmada veri elde etmek amacıyla kullanılan anket formunda bilgi merkezleri, yönetici ve çalışanlarına yönelik sorular ile dönüşümcü ve etkileşimci liderlik özelliklerini belirlemek için Çok Faktörlü Liderlik Ölçeği'ne, yıldırma düzeyini belirlemek için Negatif Davranışlar Ölçeği'ne ve Örgütsel Sinizm Ölçeği'ne yer verilmiştir. Araştırma için toplamda 166 anket doldurulmuş ancak10 anket araştırma kapsamına alınamadığı için analiz öncesi veri tarama aşamasında çıkarılmıştır. Veriler, sosyal bilimler için istatistik özgür yazılımı PSPP (GNU) kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmada, bilgi merkezi yöneticilerinin liderlik tarzı bağımsız değişken, çalışanların örgütsel sinizm ve yıldırma yaşama düzeyleri bağımlı değişkenlerdir ancak; yıldırma değişkeni araştırma modelinde bağımsız değişken olarak da yer almaktadır. Araştırma neticesinde edinilen sonuçlara göre bilgi merkezi yöneticileri, dönüşümcü ve etkileşimci liderlik tarzlarını orta düzeylerde sergilemekte ve dönüşümcü liderlik davranışlarını daha fazla gerçekleştirmektedir. Bilgi merkezi çalışanları ise yıldırmaya ara sıra maruz kalmakta; örgütsel sinizm davranışları da orta düzeyde gerçekleşmektedir. Bilgi merkezi yöneticileri dönüşümcü liderlik davranışları sergiledikçe, çalışanların yıldırmaya maruz kalma ve örgütsel sinizm yaşama düzeyleri azalmaktadır. Dönüşümcü liderlik, yıldırma ve örgütsel sinizm üzerinde, etkileşimci liderliğe kıyasla daha güçlü bir etkiye sahiptir. Ayrıca yıldırmanın, dönüşümcü ve etkileşimci liderlik tarzlarına kıyasla, örgütsel sinizm üzerindeki etkisi daha güçlüdür.

This research was conducted to determine the relationship between the perceived leadership styles of the managers in information centers and the mobbing and organizational cynicism levels that employees experienced. The population of the research consists of the employees of the information centers in Turkey. The convenience sampling method, which is one of the non-random sampling models, was chosen for the research; data were collected through an online questionnaire, which was sent to the relevant people via e-mails, non-governmental organization member e-mail groups and related social media. In the questionnaire form used for data collection , in addition to the questions about information centers, managers and employees; MLQ 5-x short was used for determining leadership styles, NAQ was used for determining the level of mobbing and organizational cynicism questionnaire was used. In total, 166 questionnaires were filled in for the study; however, since 10 of them were not able to be included in the scope of the research, they were removed during the pre-analysis data screening phase. The data were analyzed by using PSPP (GNU). In the study, the leadership style of the information center managers is an independent variable, organizational cynicism and mobbing level of the employees are dependent variables; however, mobbing is also independent variable in the research model. According to the results of the research, the managers exhibit medium-level transformational and transactional leadership styles and realize more transformational leadership behaviors. Employees are occasionally exposed to mobbing; the behavior of organizational cynicism is medium-level. As the managers exhibit transformational behaviors, the level of employees' mobbing and organizational cynicism is diminishing. Transformational leadership has a stronger influence on intimidation and organizational cynicism than that of the transactional leadership. In addition, the influence of mobbing on organizational cynicism is stronger than that of the leadership styles.