Çevre hareketi bağlamında sivil toplum örgütlerinin sosyal medya platformlarında iletişim süreci: Greenpeace ve WWF örneği

Abstract

Yeni iletişim teknolojilerinin gelişimi, sivil toplum örgütlerinin farklı hedef kitlelerle etkileşimli bir biçimde iletişim kurabileceği yeni bir mecra oluşturmuştur.Böylece, STÖ'lerin herhangi bir olaya yönelik ortak ve örgütlü bir tepki oluşturabilme hızı yükselmiştir. Bu bağlamda çalışmanın temel çıkış noktasını, STÖ'lerin savunuculuk yaptıkları alanlarda kamuoyunda inşa ettikleri toplumsal tepkinin bir reflekse dönüşümü ve böylece sosyal sorunların çözümüne yönelik sürekli bir denetim mekanizmasının işlerlik kazanması oluşturmaktadır. Geleneksel kitle iletişim araçlarının tek boyutlu ve iktisadi/siyasi güç ilişkileri tabanlı yapısına karşın; yeni medya anlık, hızlı, merkezsiz ve etkileşimli bir iletişim ortamını mümkün kılmış olup; bu yapısı ile STÖ'lerin toplumsal tepkiyi inşa edip, sürekli kılabilmeleri için alternatif bir mecra yaratmıştır. Yeni iletişim teknolojilerinin sivil toplum örgütleri için sağladığı olanaklar; toplumda ortak bir bilinçoluşturma, gönüllü ağları inşa etme, kitlelerin eylemcilik potansiyellerini yükseltme veanlık geri bildirimlerle besleyici yankı oluşturma olarak sıralanabilmekte olup; en temel katkıları ulusötesi eylem ağlarının oluşumuna yardımcı olarak; farklı ülkelerde ortak bir değer, söylem ve bilgi akışı yaratarak, savunuculuk yapılan alanda ortak bir farkındalığın oluşumu ile toplumsal tepkinin uluslararası bir boyut ve süreklilik kazanmasına imkan sağlamalarıdır. Bu bağlamda, bu çalışma kapsamında, uluslararası çevre hareketi içerisinde yer alan ve örgütsel yapılanmalarına bağlı olarak; farklılık gösteren uluslararası sivil toplum örgütleri olarak Greenpeace ve WWF'nin, Facebook ve Twitter üzerinde yürüttükleri iletişim çalışmaları toplumsal tepki refleksi oluşturma yaklaşımı çerçevesinde, Ağ Toplumu kuramı temele alınarak incelenmiştir. Araştırma içerisinde, ikiSTÖ'nün Türkiye, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri'nde Facebook ve Twitter sayfalarında 01.01.2018-30.06.2018 tarihleri arasında konu, ulusal/uluslararası kampanya, proje, aktivizm faaliyetleri kategorilerinde yer alan iletiler, sosyal medyada `kaynak`, `mesaj`, `kanal` `hedef kitle` ve `geri bildirim` bileşenlerinin geçirdiği dönüşüme bağlı olarak nitel ve nicel içerik analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda ise, incelenen STÖ'lerin sosyal medyada toplumsal tepki oluşturma amaçlı iletişim faaliyetleri bağlamında ülke ve mecra bağlamında önemli farklılıklar tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Çevre Hareketi, Sosyal Medya, Toplumsal Tepki, Uluslararası Sivil Toplum Örgütleri

The development of new communication Technologies, has created a new medium where non-governmental organizations can establish communication in interaction with different target groups. Thus, there has been an increase in the speed of NGO's to develop a common and organized reaction against any incident. In this context, the study originates from the transformation of the social reaction built by NGOs in advocacy areas in the public opinion into a reflex and thus, the functionality of a continuous control mechanism concerning the solution of social problems. In contradistinction to the unidimensional structure of conventional mass media based on economic/political power relations; the new media has facilitated an instant, rapid, centerless and interactive communication medium and created an alternative medium for NGOs to build and sustain a social reaction. Opportunities provided by the new communication technologies to non-governmental organizations are; creating acommon awareness in society, building voluntary networks, raising activism potential of themasses and creating a feeder echo with the help of instant feedback. The new communication technologies basically contribute to creating a common value, discourse and information flowin different countries by supporting the development of transnational action networks andmaking the social reaction international and continuous by creating a common awareness inthe area defended. In this context, this study examined the communication studies carried outby Greenpeace and WWF, which are among international non-governmental organizations that are involved in the international environmental movement and differ depending on their organizational structurings, on Facebook and Twitter on the basis of Network Society Theory within the frame of the approach of creating a social reaction reflex. In the study, the messages by the two NGOs involved in the categories of subject, national/international campaign, project and activism activities on Facebook and Twitter pages in Turkey, England and the United States between the dates 01.01.2018-30.06.2018 were analyzed using qualitative and quantitative content analysis methods depending on the transformation faced by components such as `resource`, `message`, `channel`, `target group` and `feedback` on social media. As a result of the study; it was determined that there were significant differences in the NGOs which were examined in terms of communication activities aimed at developing a social reaction on social media within the context of nation and medium.Keywords: Environmental Movement, Social Media, Social Reaction, International Non-Governmental Organizations