Türkiye`deki havacılık sektöründe iş sağlığı ve güvenliği ile emniyet yönetim sisteminin birlikte uygulanmasıyla ortaya çıkan sorunların çözümüne yönelik bir model önerisi

Abstract

Türkiye'deki havacılık sektöründe iş sağlığı ve güvenliği ile emniyet yönetim sisteminin birlikte uygulanması sorunlara yol açmaktadır.Dilimize iş sağlığı ve güvenliği olarak geçen `occupational health and safety` kavramı da, uluslararası alan yazında `safety management system` şeklinde yer alan emniyet yönetim sistemi kavramı da `safety` yani emniyet konusuna odaklıdır. Türkiye'deki jargon itibarıyla kavramların farklı olması iş sağlığı ve güvenliği ile emniyet yönetim sisteminin birbirinden bağımsız ve ayrık olduğu düşüncesine yol açmaktadır. Oysaki hem Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın iş sağlığı ve güvenliği düzenlemeleri, hem de Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM)'nün emniyet yönetim sistemi düzenlemeleri temel olarak emniyeti arttırmaya yöneliktir. Dolayısıyla Türkiye'deki havacılık sektöründe faaliyet gösteren işletmeler için emniyet konusunda çift başlı bir yapı söz konusudur. Bu yapı ülkemizdeki jargon farklılığından ve emniyet konusundaki otoritelerin yetki ve sorumluluklarının kesin çizgilerle ayrılmamasından kaynaklanmıştır. Sonuç olarak ortaya başta idari konular olmak üzere, eğitim, raporlama ve denetim gibi konularda benzer düzenlemeler çıkmaktadır. Uygulama aşamasında ise havacılık işletmelerine benzer yükümlülüklere, mükerrer uygulamalara ve ek maliyetlere sebep olmaktadır. Sorunların çözümüne yönelik farklı ülkelerin havacılık sektöründeki iş sağlığı ve güvenliği ile emniyet yönetim sistemi mevzuatları ve uygulamaları incelenmiş, Türkiye'deki sorunların çözümüne yönelik bir model önerilmiştir. Modele göre Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile SHGM arasında oluşturulacak mutabakat ile havacılık sektöründe faaliyet gösteren işletmeler için faaliyet türüne göre otoritelerin yetki ve sorumluluklarını tanımlanmalıdır. Eğitim programlarının yanı sıra risk değerlendirme ve raporlama gibi hem iş sağlığı ve güvenliğinde hem de emniyet yönetim sisteminde yer alan benzer süreçlerde düzenleyicilerin beraber hareket etmesi havacılık sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin maliyetlerini azaltmalarına yardımcı olacağı düşünülmektedir.

Businesses operating in the aviation industry are subject to both Occupational Health and Safety and Safety Management System regulations. This causes problems need to be solved.In Turkey, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (Ministry of Family, Work and Social Services) is the authority of occupational health and safety and prescribes regulations in guidance of International Labour Organization. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (Directorate General of Civil Aviation) is the authority of safety management system and prescribes regulations in guidance of International Civil Aviation Organization.Both occupational health and safety and safety management service focuses on safety topic. Regulations of both organizations are about occupational safety and there are concepts like risk, hazard defined in legislations in a similar way. Therefore, similar situations lead to extra costs and practice problems in aviation businesses as they are also valid in matters such as management and training. P Elimination of this double-headed situation is required.In this study, for the purpose of solving these problems, Occupational health and safety and safety management system regulations and practices of various countries in the aviation sector were examined and recommended a model for Turkey. It's important to define authorities' roles about various topics such as management, inspection, training with a `memorandum of understanding`.