Küme kavramına ilişkin öğrenci, öğretmen algısı ve ders kitaplarında küme kavramının ele alınış biçimi

Abstract

Bu tez çalışmasında küme kavramına ilişkin, öğrenci ve öğretmen algıları ile ders kitaplarında küme kavramının ele alınış biçimi incelenmiştir. Çalışmaya 24'ü matematik öğretmeni ile 347 öğrenci katılmıştır. Bu katılımcılar Türkiye'nin doğu ve güneydoğu bölgelerindeki üç farklı ilde çalışan/öğrenim gören öğretmen ve öğrenciler arasından seçilmiştir. Katılımcıların 56'sı altıncı sınıf öğrencisi, 92'si dokuzuncu sınıf öğrencisi, 38'i on ikinci sınıf öğrencisi, 126'sı matematik öğretmenliği bölümünde okuyan üniversite birinci sınıf öğrencileri, 35'i ilköğretim matematik öğretmenliği bölümünde okuyan üniversite dördüncü sınıf öğrencileri ve 24'ü matematik öğretmeni olmuştur. Ayrıca ilköğretim, ortaöğretim ve üniversitede ders kitabı olarak kullanılan (okutulan) 6 matematik kitabı küme kavramının ele alınış biçimine göre analizi yapılmıştır. Araştırmanın öğrenci ve öğretmenlerin küme algısına ilişkin verileri; açık uçlu sorulardan oluşan anketler aracılığıyla toplanmıştır. Öğrenci ve öğretmen algılarının belirlenmesi için kategoriler oluşturulmuş ve bu kategorilere dayalı olarak analizler yapılmıştır. Çalışma kapsamında elde edilen verilerin analizi sonucunda, öğrencilerin ve öğretmenlerin küme kavramını kavramada zorlandıkları tespit edilmiştir. Küme kavramına ilişkin algıların, bu zorlukların oluşmasında önemli ölçüde rol oynadığı görülmüştür. Öğrenci ve öğretmenlerin verdikleri küme örneklerinin büyük bir bölümünün topluluk ve ortak özelliğe göre oluşmuş küme örnekleri olması algıların eğiliminin hangi yönde olduğunu göstermiştir. Bu algıların oluşmasında ders kitaplarında küme kavramı tanımının bilgilendirici bir şekilde ele alınmaması ile aynı türden örneklerin (ortak özellik) seçilmesinin belirleyici bir role sahip olduğu düşünülmektedir.

In this study, students? and teachers? conceptions of ?Sets?, and the way the concept of sets is covered in Turkish contemporary textbooks are explored. Participants of this study consist of 24 mathematics teachers and 347 students. These participants are from several schools, which are located in eastern and south-eastern regions of Turkey. Participant students in this study are from different levels of education: 56 of the students are from 6th grade, 92 of the students are from 9th grade, 38 of the students are form 12th grade, 126 of the students are the first-year students in the department of elementary mathematics education and 35 of the students are senior students in the department of elementary mathematics education. For the content analysis, 6 mathematics textbooks which are used as course textbooks in elementary, high school and university undergraduate level education are examined. Data for the students? and teachers? perceptions of ?Sets? were collected via a questionnaire consisting open-ended questions. In order to determine students? and teachers? perceptions, the several categories were constructed and analysis was done with respect to these categories. The study showed that not only the students but also the teachers have some difficulties in grasping the concept of ?Sets?. Besides, a strong relation is found between these difficulties and the perceptions about sets. Most of the examples were given as ?collection of things? and using ?set-builder? notation by both teachers and students. This observation is considered an important hint to show the tendency of students and teachers? perceptions. We think that the main reason of students? and teachers? perceptions is the poor presentation of sets in the course textbooks.