İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin dinlediğini anlama sürecinde kullandıkları zihinsel beceri düzeyleri

Abstract

Bu araştırma, ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin dinlediğini anlama sürecinde kullandıkları zihinsel beceri düzeylerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amacı gerçekleştirmek için, araştırmacı tarafından ?Dinlediğini Anlama Testi? geliştirilmiştir. Test kapsamını, Türkçe Dersi Öğretim Programı 5. sınıf dinlediğini anlama kazanımları arasından, test ile ölçülmeye uygun olduğu belirlenen 27 kazanım oluşturmaktadır.Test geliştirme sürecinde, ölçülmek istenilen her kazanıma uygun metin, görsel ve soru hazırlanmıştır. On beş ayrı bölüm halinde desenlenen testteki her bölüm; öğrencilerin dinleme amacından haberdar edildiği yönerge, dinleme metni ve ilgili soru veya sorulardan oluşmaktadır. Üç ayrı sınıfta gerçekleştirilen ön uygulamalar ile sınıf ortamında uygulanabilirliği sınanan taslak testin, kapsam ve görünüş geçerliliği için uzman görüşüne başvurulmuştur. Bu aşamanın ardından geçerlilik ve güvenilirlik analizlerini gerçekleştirebilmek için test, ilköğretim 5. sınıfa devam eden 250 öğrenciye uygulanmıştır. Testin madde parametreleri, tek bir madde ile ilgili cevapların dağılımını tanımlayan istatistiklerden yararlanılarak incelenmiştir. Test maddelerinin ayırıcılık gücü (Pearson Momentler Çarpımı) ve madde güçlük indeksleri hesaplanmış; testin merkezi yığılma ölçütü olarak madde ortalaması; merkezi yayılım ölçütü olarak madde standart sapması belirlenmiştir. Testin güvenilirliği KR-20 katsayısı ile hesaplanmış ve bu değer .704 olarak bulunmuştur. Yapılan analiz sonuçları, ?Dinlediğini Anlama Testi?nin yeterli geçerlilik ve güvenilirliğe sahip olduğunu ortaya koymuştur.Araştırmanın çalışma grubunu, Eskişehir merkez ilköğretim okullarının 5. sınıfına devam eden 750 öğrenci oluşturmaktadır. Bu yaş grubunun dinleme süresi gereğince yirmişer dakikalık iki bölüm haline getirilen test, araştırmacı tarafından iki ders saati içinde uygulanmıştır.Verilerin analizi aşamasında; 29 test maddesi, ölçtüğü kazanımın ilgili zihinsel becerilere göre sınıflandırılmıştır. Test maddeleri ile ölçülen zihinsel beceriler, sınıflandırma sonrasında kazanımlar; zihinde canlandırma, ayırt etme, anlamsal ilişkiler kurma, çıkarsamada bunma, tahmin etme, sorgulama, anlamı yapılandırmada görsellerden yararlanma, problem çözme, ilişkilendirme, analiz etme ve karşılaştırmadır. İfade edilen zihinsel beceriler bağlamında gruplandırılan cevaplar, tanımlayıcı istatistiklerden yaralanılarak analiz edilmiş ve analiz sonuçlarına dayalı yorumlarda bulunulmuştur.Araştırma sonuçlarına göre ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin dinlediğini anlama sürecinde kullandıkları zihinsel beceri düzey ortalaması .651 olarak belirlenmiştir. Öğrencilerin dinlediğini anlama düzeyleri, zihinsel beceriye göre farklılık göstermektedir. Öğrencilerin dinlediğini anlama sürecinde kullandıkları anlamsal ilişkiler kurma, anlamı yapılandırmada görsellerden yararlanma, ayırt etme ve analiz etme zihinsel becerileri yüksek düzeyde gelişmiştir. Dinlediğini anlama sürecinde kullandıkları tahmin etme, yönergeleri uygulama, çıkarsamada bulunma zihinsel becerileri orta düzeyde; problem çözme, sorgulama ve karşılaştırma zihinsel becerileri ise düşük düzeyde gelişmiştir.

This research was conducted to determine primary school fifth grade students? mental skill levels in listening comprehension. A ?Listening Comprehension Test? was developed by the researcher so that the students? level of mental skills in listening comprehension could be determined.The test was designed to include the listening comprehension acquisitions covered in the 5th Grade listening domain of the Turkish course curriculum. Appropriate questions and texts were designed for each acquisition to be measured in the test. As a part of the test development process, the validity and reliability analyses were carried out in light of the answers to the test given by a total of 250 5th grade students. Statistics describing the distribution of the responses for a single item were used to analyze the test?s item parameters. The analyses conducted can be categorized in two groups: item analysis and analysis of the total item scores. A group of experts were consulted for the content validity of the test. During the validity and reliability tests, discriminative power and difficulty indices were calculated for the items. The mean of the items was calculated as the measure of central distribution and the standard deviation of the items was calculated as the measure of central dispersion. Distribution structure of the test was illustrated using a histogram graph of the test scores. Reliability of the test was calculated with KR-20 coefficient. The reliability coefficient of the ?Listening Comprehension Test? was found to be .704.The research population consisted of a total of 750 5th grade primary school students, who were determined through random element of sampling. The research data was collected by the researcher. The activities were conducted in a period of two lesson hours in the primary schools included in the study.The collected data were analyzed in terms of mental skills in parallel to the research aim. Therefore, the items were categorized according to the mental processes related to the corresponding acquisitions and a total of 27 acquisitions were gathered under 11 mental skills. Each of the mental skills measured comprised a sub-problem of the research.Descriptive statistics data on the responses to the test items was used to make interpretations. These findings showed that the mean of the mental skill levels of primary school 5th grade students in listening comprehension was .651. Also, the means determined in the analyses varied depending on the mental skills. The students had a high level of mental skills in listening comprehension in terms of building semantic relationships meaning configuration through visuals, discrimination and analysis. They had a moderate level of achievement in the mental skills of following the instructions and making predictions in listening comprehension test. Finally, they had a low level of mental skills in listening comprehension in terms of problem solving, inquiry and comparison.