Türkçe dersinde simgesel dil öğretiminin ilköğretim öğrencilerinin benzetme, kişileştirme ve deyim kullanımına etkisi

Abstract

Sosyal bir varlık olan ve bir toplumun içinde yaşayan insan, duygu ve düşüncelerini, kültürünü dili vasıtasıyla diğer insanlara aktarır. Bu aktarımın doğru ve etkili olabilmesi, bireyin ana dilini en iyi şekilde öğrenip kullanmasıyla gerçekleşecektir. Birey ana dilini, öncelikle annesinden ve ailesinden sonra da çevresinden öğrenip ilköğretim düzeyine geldiğinde okulda geliştirmekte ve belli kurallar çerçevesine oturtmaktadır. Dolayısıyla ana dilini iyi bir şekilde öğrenmenin yolu, okullarda iyi bir Türkçe öğretimi almaktan geçer.Türkçe öğretiminin temel amaçları, bireylere doğru ve açık, etkili bir iletişimi gerçekleştirebilecekleri dilsel becerileri kazandırmak, onların düşünme güçlerini geliştirmek ve toplumsallaşma süreçlerine katkıda bulunmaktır. Türkçe dil becerilerinden dinleme ve konuşma okul dışında da öğrenilebilir ve geliştirilebilir olmasına karşın okuma ve yazma becerilerinin gelişmesi için okula daha çok ihtiyaç duyulmaktadır. Özellikle birçok bilişsel, duyuşsal ve devinişsel davranışın aynı anda kullanımını gerektiren yazılı anlatım becerisi bireyde daha yavaş ve zor gelişmektedir.Bireyin yazılı anlatımında duygu ve düşüncelerini zengin bir şekilde ifade edebilmesi, o dilin özelliklerini iyi bilmesiyle yakından ilişkilidir. Bu bakımdan öğrencilerin, yazılı anlatım becerilerini geliştirmek, anlatımlarını zenginleştirmek konusunda simgesel dil öğretimini kullanmak oldukça önemlidir.Bu araştırmanın temel amacı, simgesel dil öğretiminin ilköğretim öğrencilerinin benzetme, kişileştirme ve deyim kullanım durumlarına etkisini belirlemektir. Araştırmada ?öntest-sontest kontrol gruplu model? kullanılmıştır. Araştırmaya ilişkin uygulama, 2010-2011 eğitim-öğretim yılının ikinci döneminde, Eskişehir Odunpazarı 24 Kasım İlköğretim Okulu 5-A ve 5-B sınıfı öğrencileri üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamına 5-A ve 5-B sınıfından belli özelliklere göre denkleştirilmiş 20'şer öğrenci alınmış ve deney grubu olarak belirlenen 5-A sınıfına 11 hafta süreyle planlı bir simgesel dil öğretimi desteği (benzetme, kişileştirme, deyim) verilirken kontrol grubu olarak belirlenen 5-B sınıfında bu destek verilmeden Türkçe derslerine devam edilmiştir.Verilerin toplanması amacıyla, Teksas eyaletinde kullanılan ve Türkçeye uyarlama kapsamında ele alınan?Akademik Becerilerin Teksas Akademik Beceri Değerlendirmesi İçin Puanlama Ölçütleri (Scoring Criteria for Texas Assessment of Academic Skills)? adlı ölçüt, Traylor (1997) tarafından geliştirilip Türkçeye uyarlama çalışmaları kapsamında ele alınan ?Benzetme İçin Puan Anahtarı (Scoring Guide For Similes)? ve ?Kişileştirme İçin Puan Anahtarı (Scoring Guide For Personification)? isimli ölçütler ve araştırmacı tarafından geliştirilen ?Deyimler İçin Puan Anahtarı? adlı ölçütlerden yararlanılmıştır. Türkçe dersinin simgesel dil ögelerinin öğretimine yönelik olarak işlenmesi için de etkinlik planları ve öğretim materyalleri geliştirilmiştir.Araştırma sonucunda elde edilen verilerin istatistiksel çözümlemesinde SPSS paket programından yararlanılmış, gruplar arası karşılaştırmalarda bağımsız t testi kullanılmış, anlamlılık düzeyi .05 olarak benimsenmiştir.Araştırma kapsamında elde edilen verilerin çözümlenmesinden sonra; ilköğretim 5. sınıf Türkçe dersinde simgesel dil öğretimi desteği alan deney grubu ile Türkçe öğretim programının uygulandığı kontrol grubundaki öğrencilerin yazılı anlatımlarında kullandıkları benzetmeler ve kişileştirmeler arasında deney grubu lehine anlamlı bir farkın olduğu, deyimler arasında ise anlamlı bir farkın olmadığı sonuçlarına ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Simgesel dil, Deyim, Benzetme, Kişileştirme.

Human is a social being which lives in a society, transfers its senses, thoughts and its culture to other people by its language. If an individual learns and use his or her mother language in the best way, this transfusion will be true and effective. Primarily, the individual learns his or her mother language from his or her mother and family then from his or her neighborhood, he or she improves it at school when he or she is on the level of elementary education and fixes it within the frame of certain regulations. Therefore, the best way to learn mother language is to get a good Turkish education.The basic goals of Turkish education are, providing language skills to individuals that they can achieve true and effective communication, improving their thinking abilities and contributing their socialization process. Although listening and speaking from Turkish language skills, can be learned somewhere else from school, school is more needed for improvement of reading and writing skills. Written expression skills which requires the usage of actions at the same time, especially many cognitive, audial, motional actions develop gradually and hardly in individual.For individual, it is closely related to know language?s features very well to express his or her senses and thoughts in a rich way in written expression. In terms of this, it is very important to use symbolical language education in the subject of improving students? written expression skills and enriching their expressions.The basic goal of this research is to determine the effect of figurative language education to using situation of simile, perssonificiation and idiom in elementary students?. In research ?pretest-finaltest sample? has been used. The implementation which is related to research was carried out in the second term of 2010-2011 education year in Eskişehir Odunpazarı 24 Kasım Elementary School for class 5-A and 5-B students. In scope of the research, 20 students were involved in from each these classes who were equalized according to certain features and while class 5-A that was determined by the way of objective designation as experiment group, was given figurative language education backup (simile, personification, idiom) during 11 weeks, class 5-B that was determined as control group without this backup, it was continued to Turkish lesson.With the aim of gathering data, it has been benefited from criterias, one of them is called ?Scoring Criteria For Texas Assessment of Academic Skills? which is used in state of Texas and is tackled regarding of adaptation to Turkish, others are; ?Scoring Guide For Similes? which is tackled regarding of the studies to Turkish adaptation by Traylor (1997) and ?Scoring Guide For Personification? and ?Scoring Key For Idioms? which was developed by researcher. Activity plans and education materials have been developed to work up Turkish lesson intended for the education of figurative language elements.As a result of the research , for analysis of statistically data, it has been benefited from SPSS package program, in comparisons between groups, detached t test has been used, significance level has been determined as .05.In scope of the research, after the analysis of tackled data, it is concluded that between experiment group students which were educated backup figurative language in elementary school 5th class and control group students education program, there is significant difference, in favour of experiment group, among similes and personifications in their written expressions and among idioms and there is no significant difference.Key Words: Symbolical language, İdiom, Simile, Personification.