İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin yetki devri, otonomi ve hesap verebilirliklerine ilişkin algılarının belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin yetki devri, otonomi ve hesap verebilirliklerine ilişkin algılarının belirlenmesini amaçlamaktadır. Araştırma evrenini, Afyonkarahisar ilinde görev yapan 348 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada kullanılan otonomi ölçeği; iki boyuttan, hesap verebilirlik anketi; dört bölümden oluşmaktadır. Bu çalışmada öğretmenlerin yetki devri, otonomi ve hesap verebilirlik algıları ölçülmüş, yetki devri ve otonomiye dair algıları farklı değişkenlere göre incelenmiş, yetki devri ve otonomi algıları arasında bir ilişki olup olmadığı saptanmaya çalışılmıştır. Elde edilen bulgulara göre öğretmenlerin yetki devri ve otonomiye dair algılarının manidar derecede beklenen ortalamanın üstünde olduğu saptanmıştır. Eğitim durumu, çalışılan öğretim kademesi ve branş değişkenlerinin, öğretmenlerin yetki devri ve genel otonomiye dair algılarına etki etmediği, program otonomisine dair algılarını etkilediği belirlenmiştir. Lisans üstü eğitim alan öğretmenlerle, ön lisans mezunu olan öğretmenlerin, ilköğretim birinci kademe öğretmenleri ile ilköğretim ikinci kademe öğretmenlerinin, sınıf öğretmenleri ile beden eğitimi ve beden eğitimi ile matematik öğretmenlerinin program otonomisine dair algıları arasında manidar fark bulunmuştur.Araştırmaya katılan öğretmenler şu an en fazla, ?öğrencilere adil davranma ve bununla ilgili önlem alma? ile ?öğrenci beklentilerine cevap verebilme? konusunda kendilerini hesap verebilir hissettiklerini; hesap verebilirlik ile ilgili gelecekte yapılabilecek düzenlemelerde en fazla ?öğretimin kalitesi? ve ?mesleki bilgi ve becerilerinin gelişimi? konularına önem verilmesi gerektiğini belirtmişlerdir. Öğretmenlerin; yetki devri ve program otonomisine sahip olma düzeyleri arasında, genel otonomi ve program otonomisine sahip olma düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Bu sonuçlar, öğretmenlerin yetki ve otonomilerinin artırılması ve bunun denetimi için etkili bir hesap verebilirlik politikasının uygulamaya konması gerektiğini belirtmektedir.Anahtar kelimeler: Yetki devri, otonomi, hesap verebilirlik.

This study aims to investigate empowerment, autonomy and accountability perceptions of teachers who work inTurkish elemantary schools. Data were collected from 348 primary school teachers who work in Afyonkarahisar. The autonomy scale has two subdimensions, where the accountability survey has four chapters. In this study, teachers? empowerment, autonomy and accountability perceptions were measured, perceptions of empowerment and autonomy were investigated according to different variables and existance of a correlation between empowerment and autonomy perceptions was examined. Results show that teachers have considerably higher empowerment and autonomy perceptions than expected average. Teachers? perception of empowerment and autonomy does not change according to their own education level, the type of school they work or their branch; however, their perception of program autonomy alters according to those variables. Significant differentiations have been detected in perception of program autonomy between teachers who have postgraduate and associate degree, between first and second grade elementary school teachers, between classroom teachers and physical education teachers, between mathematics and physical education teachers.Teachers feel most accountable in ?being fair to students and taking precautions about it? and ?fulfilling students? expectations? and they think ?quality of education? and ? improving proffessional knowledge and ability is the most important issue with for the future.? There was a statistically significant relationship between empowerment and level of having program autonomy, and between level of having general autonomy and program autonomy. These results show that empowerment and autonomy of teachers should be increased and in order to keep it under control, an effective accountability strategy should be introduced.Key Words: Empowerment, autonomy, accountability.