Öz-düzenleme becerisi ve yapılandırmacı düşünme: İlköğretim öğrencileri kapsamında bir yapısal eşitlik modelleme çalışması

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin yapılandırmacı düşünmelerinin, öz-düzenleme becerilerini etkilediği şeklinde oluşturulan teorik çerçevenin, yapısal eşitlik modeli kapsamında test edilmesidir. Bu iki temel değişken arasında bir neden-sonuç ilişkisi bulunduğu düşüncesinden hareketle araştırma, nedensel bir desende tasarlanmıştır. Araştırmada, yapılandırmacı düşünme bağımsız değişken; öz-düzenleme ise bağımlı değişken olarak ele alınmıştır. Araştırmanın evreni, 2011-2012 öğretim yılında Eskişehir İli Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde bulunan 131 ilköğretim okulunda [120 kamu & 11 özel] öğrenim gören toplam 8501 [8157 kamu & 344 özel] ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinden oluşmuştur. Araştırmanın örneklemini ilköğretim okullarının bulunduğu bölgenin sosyo-ekonomik yapısına göre (üst-orta-alt) üçlü tabakalı örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenen 9 kamu ilköğretim okulunda öğrenim gören 474 ilköğretim 5. sınıf öğrencisi oluşturmuştur. Araştırmada veriler, Yapılandırmacı Düşünme Envanteri ve Öz-Düzenleme Becerisi Ölçeği ile toplanmıştır. Yapılandırmacı Düşünme Envanteri, Epstein (1993) tarafından geliştirilmiş, Tosun ve Karadağ (2008) tarafından Türk dili ve kültürüne uyarlanmıştır. Envanter, beşli Likert tipi, yedi bileşen (Duygusal Başa Çıkma, Davranışsal Başa Çıkma, Bireysel Batıl İnanç, Kesin Düşünme, Olağanüstü Şeylere İnanma, Doğal İyimserlik ve Savunmada Olma), 14 faktör ve toplam 85 maddeden oluşmaktadır. Öz-Düzenleme Becerisi Ölçeği Arslan (2008) tarafından geliştirilmiştir. Ölçek, beşli Likert tipi, üç faktör (bilişsel düzenlemeler, çabanın düzenlenmesi, zaman ve çalışmanın düzenlenmesi) ve toplam 20 maddeden oluşmaktadır. Araştırmada elde edilen verilerin çözümlenmesinde t-testi, ANOVA, korelâsyon analizi, çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Ayrıca araştırmada, teorik olarak oluşturulan yapısal eşitlik modelinin test edilmesinde uygun modeller araştırmak, hem gizil hem de gözlenen değişkenlerdeki ölçüm hatasını birleştirmeyi sağlamak amacıyla Path analizi tercih edilmiştir. Bulgulara göre, 5. sınıf öğrencilerinde bilinçlilik yapılandırmacı düşünme en baskın, esoterik düşünme ise en az görülen yapılandırmacı düşünmedir. 5. sınıf öğrencilerin yapılandırmacı düşünme bileşenlerinden davranışsal başa çıkma en baskın bileşen olarak görülmektedir. Öğrencilerde en az görülen bileşen ise esoterik düşünmedir. 5. sınıf öğrencilerinde en fazla görülen öz-düzenleme becerisi bilişsel düzenlemeler, en az görülen ise çabanın düzenlenmesi becerisidir. Bulgular, 5. sınıf öğrencilerin davranışsal başa çıkma ve doğal iyimserlik yapılandırmacı düşünmelerinin öz-düzenleme becerilerini pozitif olarak; bireysel batıl inanç, kesin düşünme ve esoterik düşünme yapılandırmacı düşünmelerinin ise öz-düzenleme becerilerini negatif olarak etkilediğini göstermiştir.

The aim of this study is to test effect of primary 5. grade student?s constructive thinking to self-regulation skills. The study is designed to test causality with the assumption that causality exists between two variables. In this study, constructive thinking of primary 5. grade students is treated as the independent variable whereas the self-regulation skills is dependent variable in the model. Population of this research is 8.501 [8.157 public & 344 private] primary school students who are studying in 131 [120 public & 11 private] primary schools in Metropolitan Municipality Eskişehir during the academic year of 2011-2012. Sampling group consist of 474 primary 5. grade students who study at in 9 primary schools defined with (layer) cluster sampling method through the social-economic structure according to three income levels (high-mid-low). Data are collected with two scales that were Constructive Thinking Inventory and Self-Regulation Skills Scale. Constructive Thinking Inventory was originally developed by Epstein (1993) and adapted to Turkish Language and Culture by Tosun and Karadag (2008). Constructive Thinking Inventory is Likert Scale and consisted of seven components (Emotional Coping, Behavioral Coping, Categorical Thinking, Esoteric Thinking, Naive Optimism, Personal Superstitious Thinking), fourteen factors and formed with totally eighty-five items. Self-Regulation Skills Scale was originally developed by Arslan (2008). Self-Regulation Skills Scale is Likert Scale and consisted of three factors (regulations of cognitive, regulation of effort, regulation of time and work ) formed with totally twenty items. For analyzing data, t-test, ANOVA, correlation analyze and multiple linear regression analyze were used. Path coefficients are used in order to test the structural equation model designed in the research for defining relations between implied and observed variables. Findings showed that consciousness constructive thinking most dominant constructive thinking; esoteric thinking least dominant constructive thinking for 5. grade students. Behavioral coping was the most dominant component at constructive thinking for 5. grade students. Esoteric thinking was the least dominant component at constructive thinking for students. The regulations of cognitive most dominant self-regulation skills; regulation of effort least dominant self-regulation skills for 5. grade students. Findings showed that student?s behavioral coping and naive optimism constructive thinking affect self-regulation skills positively; in turn student?s personal superstitious, exact thinking and esoteric thinking constructive thinking affect student?s self-regulation skills negatively.