Öğretim elemanlarında iş stresine neden olan örgütsel etmenler ve öğretim elemanlarının örgütsel stresle baş etme stratejileri (Trakya Üniversitesi örneği)

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı, öğretim elemanlarında strese neden olan örgütsel faktörleri ve öğretim elemanlarının uyguladıkları stresle başa çıkma stratejilerini belirlemektir. Yöntem: Tarama modeli kullanılan bu araştırmada, Balcı, A. (1993) tarafından geliştirilen `Üniversite Öğretim Elemanının İş Stresi Ölçeği` kullanılmıştır. Araştırmada tabakalı örnekleme yöntemi kullanılmış ve örneklem, 2011-2012 akademik yılında Trakya Üniversitesi'nde görevli 210 öğretim elemanı olarak belirlenmiştir. Katılımcı görüşlerinin cinsiyet, yaş, medeni durum, akademik unvan, mesleki kıdem, fakülte ve yönetim görevi değişkenlerine göre anlamlı fark gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla parametrik ve parametrik olmayan analiz teknikleri kullanılmıştır. Bulgular: Öğretim elemanlarının yaşadığı örgütsel stresin orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Öğretim elemanlarında en çok strese neden olan faktörün iş yükü olduğu görülmüştür. Öğretim elemanlarının örgütsel stres düzeylerinin yaş, unvan ve mesleki kıdem değişkenlerine göre anlamlı fark gösterdiği tespit edilmiştir. Stresle baş etme stratejileri ölçeği ile elde edilen verilerin analizi sonucunda, öğretim elemanlarının ölçekteki stratejileri ara sıra uyguladıkları görülmüştür. Öğretim elemanlarınca en çok kullanılan strateji hayattan beklenti ve amaçlarına dönük girişimde bulunmadır. Öğretim elemanlarının stratejileri kullanma sıklıklarının medeni durum, unvan ve mesleki kıdem değişkenlerine göre anlamlı fark gösterdiği belirlenmiştir. Sonuç ve Tartışma: Araştırma sonuçları, öğretim elemanlarının orta derecede stresli olduğunu ve stresle başa çıkma stratejilerine ara sıra başvurduklarını göstermiştir. Kurumda strese neden olan etmenlerin stresi en aza indirgeyecek biçimde yeniden yapılandırılması ve stres yönetimi eğitimi verilmesi önerilmiştir.Anahtar kelimeler: Stres, Örgütsel stres, Örgüt kültürü, Stresle başa çıkma.

Purpose: The purpose of this study is to determine academicians' organizational stress factors and their stress-coping strategies. Method: By using stratified sampling method, the sample is determined to be 210 academicians working at Trakya University. In this descriptive-survey modelled study, `Scale of Academicians' Organizational Stress` developed by Balcı, A. (1993) is used. Parametric and non-parametric analysis techniques are used to determine the opinions of participants according to their gender, age, marital status, title, experience, faculty and administrative duty. Results: The academician's organizational stress level is found to be on average. The most stressful factor is work overload. There are significant differences found between the perception of stress of the groups that academicians form according to their age, title, experience. When the stress coping strategies of the faculty scale is analyzed, it is found that academicians sometimes use these strategies. The most frequent strategy they use is found to be Initiating towards to the expectations and goals from life. Significant differences found between coping strategies of the groups that academicians form according to their marital status, title, experience. Conclusion and Discussion: Findings show that academicians have moderate work stress and they sometimes use the stress-coping strategies. It is suggested to make rearrangements to minimize the stress-causing factors within organization and arrange training on stress.Key words: Stress, Organizational stress, Organizational culture, Coping with stress