İlkokul 4. sınıf Türkçe dersi kapsamında ölçme ve değerlendirme süreci uygulamaları

Abstract

Amaç: Bu araştırmada, ilkokul 4. sınıf Türkçe dersi kapsamında ölçme ve değerlendirme süreci uygulamalarının neler olduğunu betimlemek amaçlanmıştır. Yöntem: Bu araştırmanın desenini durum çalışması oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında doküman incelemesi ve yarı yapılandırılmış görüşme yöntemi kullanılmıştır. Veriler betimsel analiz yöntemi ile incelenmiştir. Çalışma grubunu oluşturan okul ve öğretmenlerin seçimi, amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi yöntemi ile yapılmıştır. Araştırma kapsamında, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Ankara ili Çankaya ve Altındağ ilçelerindeki devlet ilkokullarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin Türkçe dersi yazılı sınavları doküman olarak toplanmıştır. Bu kapsamda 50 ilkokuldan 261 adet 4. sınıf Türkçe dersi yazılı sınavı toplanmıştır. Yazılı sınav soruları geliştirilen doküman inceleme formuna göre incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 30 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Sınıf öğretmenlerine 4. sınıf Türkçe dersi ölçme değerlendirme uygulamalarını tespit etmek amacıyla üç açık uçlu sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme soruları sorulmuştur. Araştırma verileri betimsel analiz yoluyla çözümlenmiş, daha sonra araştırma soruları temel alınarak bulgular tanımlanmış ve yorumlanmıştır.Bulgular: Araştırmada sınıf öğretmenlerinin 4. sınıf Türkçe dersi yazılı sınavlarında daha çok okuma ve yazma öğrenme alanı kazanımlarına yönelik sorulara yer verdiği, görsel okuma sorularının çok yetersiz olduğu, dinleme ve konuşma öğrenme alanları kazanımlarını karşılayacak ise hiçbir soru olmadığı bulgulanmış ayrıca hiçbir öğrenme alanı kazanımıyla örtüşmeyen çok sayıda kazanım dışı soru tespit edilmiştir. Öğretmenlerin yazılı sınavlarda en çok öyküleyici metin türünü tercih ettikleri, çoktan seçmeli soru tipine yer verdikleri ve soru sayısının 16-25 arasında yoğunlaştığı saptanmıştır. Ayrıca, öğretmenlerin yazılı sınavları daha çok tercih ettikleri, alternatif ölçme değerlendirme yöntemlerini daha az kullandıkları görülmüştür.Sonuç ve Öneriler: Bu çalışma, öğretmenlerin Türkçe dersinde her öğrenme alanını yeterince kapsayacak ölçme değerlendirme uygulamalarına yer vermediğini ortaya çıkarmıştır. Öğretmenlerin yazılı sınavlarda öğrenme alanlarıyla eşleşmeyen kazanım dışı sorulara fazlasıyla yer verdikleri tespit edilmiştir. Öğretmenlerin Türkçe dersinde daha çok sonuç değerlendirme tekniklerini kullandıkları sonucuna ulaşılmıştır. Süreç değerlendirmenin ise sistematik bir biçimde yapılmadığı görülmüştür. Bu sonuçlardan hareketle öğretmenlere Türkçe dersi kazanımlarıyla neyi nasıl ölçeceği konusunda bilgilendirici çalışmalar yapılması, ölçme değerlendirme yöntem ve teknikleri ile ilgili örnekler sunulması önerilerek öğretmenlerin yazılı sınavlarında her öğrenme alanı kazanımına yönelik sorulara yer vermesi beklenmektedir.Anahtar Kelimeler: Ana dili, Ana dili öğretimi, Türkçe öğretimi, Ölçme ve değerlendirme, İlkokul.

Aim: The aim of this study is to describe what kind of measurement and evaluation practices are exercised in Turkish language arts courses taught at the fourth-grade level in primary schools. Method: The research method of the present study is a case study. The data collection was achieved through document analyses and semi-structured interviews. Descriptive analysis was used to analyze the collected data. The schools and teachers forming the sample pool are selected via the maximum variation sampling method which is one of the purposeful sampling strategies. Within the scope of this research, we collected the written exam documents for Turkish language arts courses which were prepared by the teachers serving in the public primary schools in Altındağ and Çankaya districts of Ankara, in the academic year 2014-2015. Accordingly, a total of 261 written exam papers of the Turkish language arts courses were collected from 50 primary schools. The written exam questions were scrutinized based upon the evaluation rubrics developed in this study. A total of 30 teachers contributed to this study. In order to determine their measurement and evaluation practices in fourth-grade Turkish language arts courses, the teachers were asked three open-ended questions in the semi-structured interviews. The collected data were analyzed via the method of descriptive analysis and the findings were interpreted and commented based upon the research questions. Results: It was determined that the exam questions preferred by the teachers were mostly towards addressing the learning outcomes for reading and writing skills while a few of them were towards assessing the visual reading skills in an inadequate manner. It was found that there were no questions towards addressing the learning outcomes for listening and speaking aspects and that there were so many questions which do not mirror the learning objectives. It was determined that the teachers mostly preferred narrative texts in the written exam questions, used multiple-choice questions, and that the total number of questions in a typical exam was found to vary between 16 and 25. In addition, the results revealed that the teachers mostly preferred written examinations and less favored the use of alternative measurement and evaluation methods. Conclusions and Recommendations: This study revealed that teachers do not carry out measurement and evaluation practices in a manner to address every learning outcome adequately for Turkish language arts courses. It was determined that teachers created exams involving a large number of questions which do not address the learning outcomes. It was determined that the teachers mostly used summative assessment techniques and systematically disregarded formative-assessment approaches. Based on the findings of this research, it was recommended that offering teacher-training workshops which aim at giving detailed information on how to measure and what to measure in Turkish language arts with the help of case studies would prove beneficial. In addition, the teachers are expected to create written exams which involve questions addressing every learning outcome for Turkish language arts courses. Keywords: Mother tongue, Mother tongue education, Turkish language arts course, Measurement and evaluation, Elementary school.